İzmir’in Menderes ilçesinde vazife yaptığı köy okulunda, okul müdürünün 6 kız çocuğuna yaptığı cinsel istismarı ortaya çıkaran, ceza almasını sağlayan ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Memleketler arası Bayanlar Cüret Ödülü’nü sahibi Saadet Özkan, istismara uğrayan çocukların sesi olmaya devam ediyor. Türkiye’de örgütlendiklerini söyleyen Saadet Öğretmen Çocuk İstismarı ile Çaba Derneği (UCİM) Lideri Saadet Özkan, “50 bine yakın gönüllümüzle mağdur çocukların sesi olmaya devam ediyoruz. Onlar artık susmuyor konuşuyor” dedi.
Cinsel istismara uğrayan çocukların mahkemelerde zorluk yaşadığını da söz eden Özkan, “Biz istismara maruz kalmış çocuklar için İhtisas Mahkemeleri kurulmasını öneriyor ve önemsiyoruz. O cüppenin karşısında biz koca koca beşerler titrerken o çocuklar nasıl anlatacaklar yaşadıklarını? Mahkeme salonu bize kocaman gelirken çocuklara stat üzere gözüküyor. Çocuklar için uzmanlaşmış mahkemelerin kurulması çok mühim” diye konuştu.
UCİM hakkında bilgi verebilir misiniz?
Menderes’te öğrencilerimin davasıyla başladı bu çabanın temeli. O kahraman çocukların çabasıyla alanda her şeyi yaşayarak öğrendik. Onların acılarını çektik ve Saadet Öğretmen’in başlattığı bu çabada birçok iyi insan örgütlendi, iyiliği örgütledik. Yıllar içinde çok uzun yıllar sürdü. 2014 yılında başladı dava ve 2017’ye kadar da bir kitle oluştu. Türkiye’nin her yerinden gelen beşerler oldu. O devir iş insanı olan Yücel Ceylan bugün UCİM’in genel lider yardımcısı. İçimizde psikologlar, avukatlar, toplumsal hizmet uzmanları, öğretmenler, bu hususta istekli kim varsa UCİM’in uğraşına katıldı. 50 bini geçkin istekli üyemiz var. Bu aslında bizim nasıl organize olduğumuzu da gösteriyor ve gönüllülük aslını biz uyguluyoruz. Avukatlarımızı Türkiye Hukuk Koordinatörlerimizle birlikte, 15 kişilik bir ihbar takımı var ve davalara Türkiye’nin her yerinden gelen ihbarlara ses olmaya çalışıyorlar.
Çocuklar size nasıl ulaşıyor?
Telefon üzerinden ulaşıyorlar. Türkiye hukuk koordinatörümüz ve psikoloğumuz var. Yani telefonun karşısında da uzman arkadaşlarımız karşılık veriyor. Biz şahısların dava bilgilerini ya da dava açmadılarsa savcılık etabını bütün bunları takip ediyoruz. Ruhsal takviye de isteyenler oluyor. “Beni evlendiriyorlar, yaşım küçük” diye ulaşan çocuklar var. Orada da gerekli yetkili kurumlara ve mercilere ulaşıyoruz. Aile ve Toplumsal Siyasetler Bakanlığı’na ulaşıyoruz çocuğun müdafaa altına alınması için harekete geçiyoruz. Yalnızca cinsel istismar davalarına değil fizikî şiddet, duygusal şiddet, travma yaşayanlara takviye oluyoruz.
Kaç çocuğa yardım ettiniz?
Bize şu ana kadar 684 gelen ihbar oldu. Bu ihbarların her birine tek tek yanıt verdik. Bunlar yalnızca dava değil. Ruhsal dayanak de var, eğitim talebi de var. Bunun dışında biz çocuklara temel olacak gençliğe ulaştık. 250 bini geçkin üniversite öğrencisine ulaştık. Onlara çocuk istismarını anlattık zira onlar bulundukları yerlerde misyona başlayıp öbür çocuklara kapı açtılar. Bizim temelimiz eğitim. İzmir’de ve Türkiye’nin birçok yerinde ortak protokollerle ebeveyn eğitimi yaptık. Şuurlu anne ve ebeveynlerle birlikte çocuğa yapılan istismarın ortaya çıkması da artıyor farkındalıkla birlikte. Biz yalnızca UCİM’e ihbar yapın demiyoruz. “Gerekli mercilere de ihbarda bulunun” diye insanları yönlendiriyoruz. Bir dağ köyünden bir çocuk gecenin bir vakti UCİM’in yardım çizgilerine ulaşabilir. Çocuklara buralara güvenmeleri konusunda da destekledik. Biz burada bir kahramanlık yapmamalıyız. Bizim yapmamız gereken çocukların susması karşısında konuşmalarını güçlendirmek.
Çocukların kaçı konuşabiliyor? İstismara uğrayan çocukları duyanlar yahut görenler sessiz mi kalıyor?
Çocuklar vücut lisanlarıyla, hareketleriyle, yaşadıklarıyla bunun işaretini veriyorlar. Onlar anlatıyor da biz duymasını biliyor muyuz? Ebeveynler, büyükler, öğretmenler bunu görebiliyor muyuz, duymak istiyor muyuz? Fizikî şiddete, duygusal istismara uğrayan bir çocuğu gördüğümüzde biz ondaki değişikliği görmüyor muyuz? Görüyoruz ancak bildirmiyoruz. Bence bunu sorgulamamız lazım. Her çocuk işaret verir. Bir çocuk okula gitmek istemiyorsa, öğretmeninden ihmale ve ya istismara uğradıysa ve biz tabletlere, cep telefonlarına bakıp çocuğun yüzüne bakamıyorsak ya da çocuk “Anne bir hayal gördüm, hayalde arkadaşıma bu türlü yapıyordu” diyorsa biz sorunu görmezden geliyoruz demektir. Bizim bildirim yapmayanlarla ilgili de bir maddeyi hayata geçirmemiz gerekiyor. Bir uzmanın yahut öğretmenin bu raporlarda yazdıkları çok kıymetli. Detaylı bir halde tramvayı anlatsa bunlar davalarda bizim için çok önemli ve bizi güçlendirecek ögeler.
İhtisaslaşmış mahkemeler olmasını istiyorsunuz. Bu mahkemelerin çocuklar için ne yararı olacak?
Biz istismara maruz kalmış çocuklar için ihtisas mahkemeleri kurulmasını öneriyor ve önemsiyoruz. Bu çocuklar uyuşturucu ve cinayet belgeleriyle birlikte tıpkı yerde oluyorlar. Adliye koridorunda birlikte bekliyorlar. O cüppenin karşısında biz koca koca beşerler titrerken o çocuklar nasıl anlatacaklar yaşadıklarını? Mahkeme salonu bize kocaman gelirken çocuklara stat üzere gözüküyor. Çocuklar için uzmanlaşmış mahkemelerin kurulması çok önemli. İhtisaslaşmış, jandarma ve çocuk şubede kanıtları toplamada tıpkı terörle çabadaki üzere gruplar olması gerekiyor.
Çocuklara yönelik istismar artışını neye bağlıyorsunuz?
Öncelikle 2004’ten sonra doğan Z jenerasyonu toplumsal medyayı kullanıp konuşuyorlar. İstismarcılar ortamızda daima vardı. Şu anki çocuklar farkındalığı artmış çocuklar ve durumu izah ediyorlar. Bu yeni dünyanın çocukları haklarını bilerek geliyor. Bugün Türkiye’nin en ücra köşesinde bile interneti olan çocuk var ve istismar haberini görebiliyor. Diyor ki, “Benim bulunduğum köyde istismarlarda oluyor”. Kimi davalarda aile değil çocuk şikâyetçi oluyor. Artışın nedeni artık çocuklar konuşuyor.
Cumhuriyet
