Jeoloji Mühendisi Er: Evinizin altından fay hattı geçiyorsa burası sizin için risklidir
İzmir’in Seferihisar ilçesi yakınlarında 30 Ekim’de meydana gelen, 117 kişinin öldüğü 1034 kişinin yaralandığı Kandilli’ye nazaran 6.9 büyüklüğündeki yıkıcı sarsıntının akabinde Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şube Lideri Jeoloji Yüksek Mühendisi Engin Er, Marmara Bölgesi’ndeki faal fay çizgileriyle ilgili açıklamalarda bulundu. Marmara Denizi içinden ve Güney Marmara üzerinden geçen 3 büyük ve faal fay sınırının 7 üzeri zelzelenin habercisi olduğunu lisana getiren Er, gündemdeki fay yasasının bir an evvel yürürlüğe alınması gerektiğini belirtti. Yapılan binaların fay sınırlarından uzak, mühendislik hizmeti alınarak yapılması gerektiğini işaret eden Er, bu kriterlere uyulmadan yapılan binaların risk teşkil ettiğini söyledi.
‘ZEMİNİN YAPISINA DİKKAT ETMEMİZ LAZIM’
Bilhassa Bursa’da, Kuzey Anadolu fay sınırının kolları üzerinde yapılaşma olduğunu belirten Engin Er, “Devletin resmi kurumlarının açıkladığı fay sınırlarına baktığımız vakit, konutumuzun çabucak kenarından yahut altından geçen faal, canlı fay sınırlarının bulunduğunu görmekteyiz. Konutumuzun bu canlı fay sınırlarına ne kadar uzaklıkta olduğunu görebiliyoruz. Bu ne manaya gelir; konutumuzun depremsellik manasında ne kadar risk taşıdığını, fay sınırına ne kadar yakın olduğumuzu net bir biçimde görebiliriz. Bulunduğumuz yerin yapısına dikkat etmemiz lazım. Fay çizgisine yakınsa, sıvılaşma alanındaysa, mühendislik hizmeti almayan binalarda oturuluyorsa, oturduğunuz yer sizin için risklidir” dedi.
‘GÜVENLİ BÖLGELER OLUŞTURULMALI’
İzmir zelzelesini işaret ederek tabana uygun bina yapılmasının ne kadar kıymetli olduğunu hatırlatan Er, “İzmir’de örneklerini gördük. Yan yana olan binalardan biri yıkılmış, oburu yıkılmamış. 1999 sarsıntısında de gördüğümüz üzere binanın camları dahil kırılmamış ancak yan yatmış. O bina çok sağlam olmasına karşın yer özelliklerine ahenk sağlamadığı için yan yatmış. Hasebiyle bölgesel manada risk taşıyan bölgeler vardır. Fay çizgisinin üzerindeyse binanız risklidir. Bulunduğunuz yer risklidir. Denetiminin kesinlikle yapılması gerekir. Fay çizgilerinin kesinlikle 1/1000’lik uygulama planlarına işlenip bu bölgelerde yapılaşmaya müsaade verilmemesi gerekir. Orta ve uzun vadede bu fay sınırları kentsel dönüşüme tabi tutulup inançlı bölgeler oluşturulmalıdır. İzmir’de 6.6 büyüklüğünde bir sarsıntı oldu. Bursa, İstanbul, Edirne bu zelzelesi hissetti. Harikulâde güçten bahsediyoruz. Dünyayı yırtan bir tabiat olayından bahsediyoruz. Hasebiyle bununla inatlaşmak değil, bununla birlikte yaşayabilecek tahliller üretmemiz gerekiyor. Bunun yollarından bir tanesi de fay sınırları üzerine yapılaşmadan kaçınmak lazım. Gündemde olan fay yasasının bir an evvel 1/1000’lik haritalara işaretleyerek bu fay çizgileri üzerine bina yapmaktan vazgeçmek lazım. Bilhassa Bursa’da taban sıvılaşması var. Buna dikkat etmemiz lazım” sözlerini kullandı.
‘TSUNAMİ BEKLENEN YERLERİMİZ VAR’
Fay çizgileri üzerine ve yakınına yapılan yapıların tabiat olayını doğal afete dönüştürdüğünü lisana getiren Er, şöyle devam etti;
“Deniz kenarında tsunami beklenen yerlerimiz var. Tsunami tedbirlerinin alınması lazım. Heyelana karşı tedbirlerin alınması lazım. Tabiat olaylarını doğal afete dönüştüren bizim ihmalkarlığımız. Japonya’da 6 büyüklüğünde bir sarsıntı olduğu vakit beşerler yerli yerinde duruyor. Orada yaşanan sarsıntılar bizim ülkemizdeki üzere 15-20 saniye de sürmüyor. Dakikaları geçen sarsıntılar oluyor. Bizim de emsal özellikteki önlemleri almamız gerekiyor. Taban etüdünün dünyada yahut Avrupa’da nasıl yapıldığını biliyoruz. 2019 yılında yürürlüğe giren yönetmeliğin olumlu istikametleri var. Ancak bunların denetiminin toprakta yapılmasıyla birlikte biz inançlı bir Bursa, inançlı bir bölge oluşturabiliriz. Bunlara dikkat etmezsek 5-6 büyüklüğündeki sarsıntılarda binaların yıkıldığını, can kaybı olduğunu biliyoruz. Hasebiyle mühendislik hizmeti almış binalarda, mühendislik hizmeti almış kentlerde yaşarsak biz de Japonya üzere sarsıntısı bir tabiat olayı olarak, doğal afet olmadan geçiştirebiliriz.”
Cumhuriyet
