Getty ImagesDönemin ABD Lider Yardımcısı Joe Biden, Eylül 2016’da BM Genel Konseyi için New York’ta bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmüştü
ABD’nin 46. Lideri seçilen Joe Biden’ı kutlama konusunda ivedi etmeyen ülkelerden biri de NATO müttefiki Türkiye oldu.
Ankara’nın Biden’a dönük soğuk yaklaşımı, seçim sonuçlarının belirlenmesinden yaklaşık 24 saat geçmesine karşın bir kutlama bildirisinin gönderilmemesiyle kendini gösterdi.
Açık bir biçimde lisana getirmese de Türkiye’nin beklentisi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yakın bir münasebet içinde olan Donald Trump’ın yine seçilmesiydi.
Ankara’da yapılan değerlendirmelerde, Amerikan halkının iradesinin hürmetle karşılandığı lakin seçim kampanyası sırasında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı “otokrat” bir önder olarak tanımlamasından ötürü, Erdoğan’ın Biden’ı birinci tebrik eden önderler ortasında olmasının uygun görülmediği fikri öne çıktı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Pazar günü gerçekleştirdiği iki farklı programda da Amerikan seçimleri ile ilgili görüş belirtmedi. Erdoğan’ın Pazartesi yapılacak Büyükelçiler Konferansı’nda Türk-Amerikan alakalarına dönük birtakım değerlendirmelerde bulunabileceği kaydediliyor.
Münasebetlerin iyi ya da makus etkilenmeyeceğine, iyimserlikten çok gerçekçiliğe vurgu yapan Ankara, bu tutumuyla Amerikan seçimleri ve yeni liderin misyona gelmesini düşük profilli bir anlayışla karşıladığı bildirisini veriyor.
Ankara’dan Biden’ın seçilmesine ve bunun iki ülke ortasındaki bağlara muhtemel tesirleriyle ilgili birinci kıymetlendirme ise Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’dan geldi.
Kanal 7 televizyonuna konuşan Oktay, yeni periyoda ait Ankara’nın ilkesel yaklaşımlarını üç bildiride sıraladı.
Rastgele bir ülkede seçimler sonucu gerçekleşen idare değişikliğinin iyi yahut makûs olmayacağını, asıl olanın hükümetin dış politik tercihleri olduğunu kaydeden Oktay, Biden’ın gelmesinin de Türkiye açısından bir şey değiştirmeyeceğini kayda geçirdi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, iki ülke ortasındaki hususların “şahıslarla” ilgili olmadığına, “var olan kanallar” aracılığıyla bağların devam edeceğini kaydetti.
Oktay’ın ikinci kıymetli bildirisi ise seçim kampanyalarında yaşanan tansiyonların akabinde bir olağanlaşma sürecinin başlamasına ait oldu. Biden’ın kampanya sürecinde Türkiye aykırısı lobilerin de tesiriyle konuştuğu değerlendirmesinde bulunan Oktay, “Seçim periyodunda bu tıp telaffuzları bazen olağanın ötesine taşıyabiliyor. Bir seçim devri faktöründen sonra ister istemez bir olağanlaşma süreci yaşanacaktır. Dediğim üzere biz takip edeceğiz, izleyeceğiz ve gerçekler çerçevesinde de gereğini yapacağız” dedi.
‘OPTİMİSTLİK DEĞİL GERÇEKLİK‘
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay Türk-Amerikan münasebetleriyle ilgili konuşurken, Ankara’nın iyimserlik değil gerçeklik üzerinden hususlara baktığını, taraflar ortasındaki problemlere da bu prensiple yaklaşacaklarını belirtti.
Fethullah Gülen’in iadesi, ABD’nin Barack Obama periyodundan bu yana devam eden YPG’ye takviyesi üzere bahislerde yeni idareye de baskı yapılacağını anlatan Oktay, “Talep etmeye devam edeceğiz ve bu manadaki baskımızı ağırlaştırarak arttıracağız. Ümit ederiz ki terör örgütü yahut örgütleriyle çalışmaya devam etmez Amerika, tercihini devletlerle birlikte çalışmaktan yana kullanır” sözlerini kullandı.
dhaFuat OktayBiden idaresinin vazifeye gelmesinin akabinde atacağı adımların çok yakından takip edileceğini, Beyaz Saray’ın bu süreçte Türkiye’yi ilgilendiren mevzularda “tek taraflı adım” atmaması beklentisinde olduklarını kaydeden Oktay, süreç içinde Erdoğan ile Biden ortasında da bir diyalog düzeneğinin kurulmasının olağan bir gelişme olacağını vurguladı.
BEKLE-GÖR SİYASETİ
Hem Oktay’ın açıklamaları hem de Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun seçim sonuçlarının belirlenmesi öncesi yaptığı açıklamalarda, Ankara’nın Biden idaresiyle çalışmak konusunda bir sorunu olmadığını, lakin Washington’un Orta Doğu başta olmak üzere siyasetlerinin nasıl şekilleneceğini görmek istediğini ortaya koyuyor.
Biden’ın Trump’ın gündeme getirdiği “Yüzyılın Anlaşması’na” karşı bir tutum alması, Suudi Arabistan idaresine de aralıklı olması üzere ögeleri Ankara’nın olumlu karşıladığı kaydediliyor. Lakin Suriye’de YPG’ye dönük takviyenin daha da görünür formda artma ve Doğu Akdeniz buhranında Yunanistan ve Kıbrıs Cumhuriyeti’nin yanında yer alması olasılıkları ikili bağlarda sorun yaratacak hususlar ortasında gösteriliyor.
DIŞİŞLERİ BAKANI ÇAVUŞOĞLU’NDAN ‘İLİŞKİLERİ GELİŞTİRME’ İLETİSİ
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da seçim sonuçlarının belirlenmesinden yalnızca bir gün evvel yaptığı açıklamalarda Ankara’nın yeni idareyle çalışmaya hazır olduğu iletisini vermişti.
Seçim sürecinde yapılan açıklamaların geride kalması gerektiği vurgusu yapan Çavuşoğlu, Trump ve grubunun de 2016 seçimleri öncesinde Türkiye aleyhine siyasi iletiler verdiğini lakin misyona gelmelerinden sonra bunların taraflar ortasındaki münasebetlerde bir sorun yaratmadığını anımsattı.
Çavuşoğlu, “Şu anki idare iş başına gelmeden evvel idarenin içinde olan şahısların seçim öncesi hatta darbe teşebbüsü devrinde Türkiye aleyhine ağır tenkitler yaptığını da gördük. Lakin sonuçta 4 yıldır bu idare ile o denli yahut bu türlü çalışmaya çalıştık, iş birliği yapmaya çalıştık, her vakit olmadı, inişler çıkışlar oldu” tabirleriyle Biden idaresiyle de benzeri sürecin yanaşabileceği iletisini verdi.
dhaDışişleri Bakanı, Biden idaresine daha somut bir iletisi da “Dolayısıyla kim seçilirse seçilsin Türkiye olarak birebir anlayışla rastgele bir ülkeye nasıl yaklaşıyorsak, yeni Amerikan idaresine de tıpkı biçimde yaklaşacağız. Hangisi seçilirse seçilsin, seçimden sonraki yeni idareden bahsediyorum” diyerek kayda geçirdi.
İLGİLERİ GELİŞTİRME BİLDİRİSİ
Çavuşoğlu, söz ettiği olumlu bildirileri daha da ileri götürerek, “kim vazifeye gelirse gelsin” münasebetleri ileri götürme iradesinde olduklarını da kayda geçirdi:
“Kim vazifeye getirilirse getirilsin Amerikan halkı tarafından biz Türkiye olarak ilgilerimizi geliştirme konusunda samimi bir tavır sergileyeceğiz. Var olan problemler tahlili konusunda da samimi adımlar atmak istiyoruz. Bu samimi adımların karşılığını da Amerikan idaresinden görmek isteriz.”
Çavuşoğlu’na nazaran bunların başında S-400 problemi ve Türkiye’nin F-35 projesinden çıkarılması ile Fethullah Gülen’in iade edilmemesi ve YPG’ye Amerikan yardımının devam etmesi geliyor.
Cumhuriyet
