Kılıçdaroğlu, 21 Mart Dünya Down Sendromu Farkındalık Günü’nde 21 farklı kentten down sendromlu bireyler ve aileleri ile görüntü konferans toplantısında bir ortaya geldi. Down sendromlu bireyler ile ailelerin talep ve meselelerini dinleyen CHP başkanı Kılıçdaroğlu, tahlil tekliflerini anlattı.
Down Sendromu Derneği Lideri Gün Alım, down sendromlu çocukların karşılaştığı fırsat eşitsizliğiyle çaba ettiklerini belirterek, “Topluma 360 derece yaklaşıyoruz. Çocuklarımızı ne kadar eğitirsek eğitelim, şayet toplum buna hazır değilse bu uğraşlar sonuçsuz kalıyor” dedi. Alım down sendromlu çocukların hakları konusunda bütün topluma yönelik çalışmaları olduğunu anlattı.
Alım, İngiltere’de yapılan araştırmadan bahsederek, koronavirüs sürecinden down sendromlu çocukların ve bireylerin işlerine ve okullarına gidemediğini aktardı. Alım, “Aşı olmadığı için işe gidemiyor, eğitime gidemiyor. Aslında topluma iştiraki sonlandırılmış bir popülasyon olan çocuklarımız okullarından, gençlerimiz işlerinden olmak zorunda kaldılar” dedi.
21 yaşındaki down sendromlu genç, “Oy kullanmak hakkım benim” dedi. Kılıçdaroğlu, gence “Güzel, bir hak arayıcısıyla tanıştık böylece” diye karşılık verdi.
Down sendromlu çocuğu olan bir baba, belediye tesislerinden ayrımcılığa uğramadan yararlanmak istediklerini lisana getirdi. Diğer bir down sendromlu genç ise oy kullanmak ve koronavirüs aşısı olmak istediğini belirtti.
Down sendromlu çocuğu olan anne ise “Okullarda, iş hayatında yer bulamıyoruz. Dışlanıyoruz. Ayrıştırılıyoruz, genel sorun bu aslında. Biz şunu diliyoruz, çocuklarımızın da kendi akranlarıyla bir arada okula gidebilmesi, iş hayatında olabilmesi en büyük temennimiz şu anda. Ayrıştırılmadan bunu yapabilmesi. Eğitimdeki meseleler giderilirse, devamında hayatında kolaylık olacak” diye konuştu.
4 yaşında down sendromlu çocuğu olan öğretmen anne, çocukların kaynaştırma eğitimi almaktan mahrum kalabildiğini kaydederek, down sendromlu çocukların gidebileceği okulların yaygınlaştırılmasını istedi. Öğretmen anne, okullarda kolaylaştırıcı şahısların ve yaşadıkları kentlerde aile danışmanlığı merkezlerinin arttırılmasını talep etti.
İstanbul’da yaşayan down sendromlu Halis Güney bir an evvel koronavirüs aşısını olup, işe gitmek istediğini lisana getirdi.
ÜNİVERSİTE EĞİTİMLERİNE DEVAM EDEMİYORLAR
Down sendromlu kızı olan bir baba ise çocukların lise etabında özel eğitim meslek okuluna devam ettiğini lakin diploma alamadıklarını belirterek, şunları söyledi:
“Bir doküman veriyorlar ve bu dokümanda yüksek öğretime devam edemez diye bir ibare var. Doküman ile bizim çocuklarımızın üniversiteye giden yollarını büsbütün kapatıyor. Benim kızım YKS imtihanını geçti, yetenek imtihanına girdi. Lakin üniversitede yetenek imtihanını geçse bile ek 8 evrakındaki bu ibareden ötürü, bu insan haklarına ters bu ibareden ötürü, maalesef üniversite kapısı kapalı. Bizim görüştüğümüz özel üniversiteler kabul ediyorlar lakin kayıt basamağında lise diplomasını istiyorlar, ek 8 dokümanını götüreceğiz, ek 8 evrakında açıkça yazıyor. Bu evrak ile yüksek öğretime devam edemez.”
Diğer bir down sendromlu Naz da oy kullanma haklarından bahsederek, “Oy kullanmak benim hakkım, ben ve arkadaşlarım bu bahiste dayanağınızı bekliyoruz” dedi. Kılıçdaroğlu, “Oy kullanma hakkı için uğraşa devam sevgili Naz” diye cevap verdi.
ANNE VE BABALARA MÜSAADE HAKKI TALEBİ
Down sendromlu çocuğu olan bir diğer baba ise çocuğu hastaneye yattığında çalıştığı kurumdan müsaade almakta zorluk çektiğini belirterek, “Tüm engelli çocuklarda hatta muhakkak yaşa kadar bütün çocuklarda ister kamuda çalışsın, ister özelde çalışsın çocuğun anne ve babasına, bilhassa annesine çocuk hastaneye yattığında bir biçimde çocuğun yanında refakat edebileceği müsaade hakkının kanunda açıkça belirtilmesini talep ediyoruz” diye konuştu.
Down sendromlu çocuğu olan diğer bir anne ise toplumsal yardımlarda gelir üzerinden bir ayrım yapıldığını fakat masrafların dikkate alınmadığını vurgulayarak, “Net konuta giren para ortaya çıkarsa pek çok kişini bu yardımlara gereksinimi olduğu ortaya çıkacaktır. Yalnızca gelir değil, birçok sarfiyatı var ailelerin” dedi. Anne, down sendromlu gençlerin büyük firmalarda çalışabildiğini söyleyerek, takviye istihdamının yaygınlaştırılmasını talep etti.
Sıkıntıların dinleyen Kılıçdaroğlu, bunların tahlili için şu değerlendirmelerde bulundu:
LİSAN TERAPİSTİ SORUNU ÇÖZÜLMELİ
“Özellikle lisan terapisti uzmanlık alanında yetişmiş eleman kasveti var, bu mevzunun katiyen çözülmesi lazım. Bir sürü dışarıda işsiz beşerler var, şayet bu alana yönlendirilebilirse insanlarımız, lisan terapisti sorunu kısa müddette çözülebilir. Çocuklarımızın ayrıştırılmaması lazım. Kaynaştırmanın olması lazım. Bu bahiste asıl misyon Ulusal Eğitim Bakanlığı’na düşüyor. Ben belediye lideri olan arkadaşlarıma muhtaçlık sahibi olan ailelerin çocuklarına bilhassa, fakir mahallelerden başlayarak, bol ölçüde kreş açın. Anneler çocuklarını kreşe teslim etsinler, kreşte çocuk toplumsal gelişimini de büyük ölçüde tamamlamış olabilir. Kaynaşma eğitimi bu açından çok değerli, ayrıştırmak değil tam bilakis arkadaşlarıyla birlikte bir ortada olmaları gerekiyor.”
DEVLETİN VAZİFELERİ YERİNE GETİRMESİ LAZIM
“Fırsat eşitsizliğinden kelam edildi. Yanlışsız Türkiye’de fırsat eşitsizliği var. Bu yalnızca down sendromlu çocuklarımız için değil, bedensel engelli çocuklarımız için de birebir problemleri yaşıyoruz. Devletin muhakkak vazifeleri yerine getirmesi lazım. Biz buna toplumsal devlet diyoruz, sıkıntılı vatandaşın yanında olan devlet diyoruz. Var olan bir sorun varsa devletin sorunun tahliline katkı vermesi gerekiyor. O nedenle toplumsal devlet kavramı çok kıymetli.”
AŞININ BİR AN EVVEL YAPILMASINI İSTEYEBİLİRİZ
“Aşı önceliğinden bahsedildi. Sıhhat Bakanlığı ile görüşüyoruz en azından, down sendromlu çocuklarımıza aşının bir an evvel yapılmasını isteyebiliriz. Yerleri aşikâr, aileler muhakkak. Aile tabiplerine talimat verilerek, bu aşıları hızla yapabilirler.”
OY HAKKI İÇİN BİRLİKTE UĞRAŞ
“Çocuklar oy kullanmak istiyorlar, yanlışsız. Oy hakları var. Kullanmaları gerekiyor. Birlikte çabayı yaparız, çabayı yaparsak sonuç da alırız. Buna inanıyorum. Down sendromlu çocuklarımızın istihdam edilmesi, sigortalı olması ve primlerinin yatması lazım. Bu çocuklarımız aşikâr bir yerde çalışırken, onların toplumsal güvenlik primlerini patron değil direkt doğruya devlet yatırabilir. Bu tıpkı vakitte patron açısından down sendromlu yahut engelli çocuğumuzun istihdamına da kolaylık sağlar. Patron açısından da yük azalmış olur.”
“Lise diploması vermiyorlar, benim birinci kere duyduğum olay. Lise diploması vermiyorlar, üniversiteye giremiyor diye. Bunu üzerinde durmamız gerekiyor. Zira down sendromlu çocuklarımızın bize nazaran üstün yetenekleri olabiliyor. Bu özel yeteneklerin keşfedilmesi ve bu alanda bu çocuklarımızın eğitilmesi gerekiyor. Bilhassa fotoğraf alanında. Benim odamdaki tablo da down sendromlu çocuğumuzun tablosu. O çocuğu bir Türk ressam keşfetmiş. Çocuğu engelliler gününde getirdik, tablalar yaptı, satıldı. Şu anda tablolarını pahalandırıyor. Yeteneklerin keşfedilmesi lazım.”
TOPLUMSAL GÜVENLİK PRİMİ YATMALI
“Anneler emekli olmak istiyor. Olmazı lazım. Zira çocuk ile anne ortasındaki bağlantı tabiatın getirdiği özel bir ayrıcalık. Anne işini bırakmak ve çocuğuna daha fazla vakit ayırmak zorunda. Bizim lisan terapisti bulamadığımız ortamlarda bu vazifesi tümüyle anneler üstleniyorlar. Annelerin toplumsal güvenlik primlerinin devlet tarafından yatırılması ve onların belli bir vakit dilimi içinde de emekli edilmeleri lazım.”
İŞ ALANLARI YARATILMALI
“İş alanları yaratılmalı. Bu bahiste özel kesim ve kamu için yaratılmış bir kontenjan var. Bu kontenjanda çok sayıda boşluk var. Devlet doldurması gerekirken, doldurmuyor. Hatta ben bir haftada yapacağımız işler ortasında bütün engelli takımlarını dolduracağımızı ve engellileri o takımlara atayacağımızı söylemiştim.”
AİLELERİN LÜTFA DEĞİL HAK TALEBİNE GEREKSİNİMİ VAR
“Çocuğun hastaneye yatırılması ve müsaade almakta zorlanılması önemli bir sorun. Bu türlü bir rapor verilebilir mi bilmiyorum lakin tabip olmadığım için olağanda bu türlü bir rapor verilebilir. Böylelikle Erdal beyefendi ve eşi de çocuğu hastaneye yattığında ona refakatçi olabilir. Çocuğun anne ve baba ortasındaki bağlantının daha sağlıklı olabileceği kanaatindeyim… Ailelerin yardıma, lütfa muhtaçlığı yok. Ailelerin toplumsal devlette hak talebinde bulunmaya muhtaçlığı var. Nasıl çocuklarım diyorlar ‘Ben oy kullanma hakkını istiyoruz’ diyor. O vakit toplumsal devletin yapması gereken temel vazifelerden bir tanesi de her ailenin taban gelire sahip olması, aile dayanakları sigortasını çıkmasıdır.
Cumhuriyet
