Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’nin dünkü açıklamaları, Ukrayna idaresinin dış siyasette esaslı bir değişikliğe gitmekte olduğunu gösteriyor. Zelenski, dün ABC News televizyon kanalına verdiği demeçte, NATO’nun Ukrayna’yı yakın vakitte üye olarak alma planının olmadığını gördüğü vakit, NATO üyeliği fikrinden soğuduğunu söyledi. Çok daha değerlisi, Zelenski, Kırım ve Donbas üzere, Rusya’nın yahut Rus yanlısı ayrılıkçı kümelerin kontrolünde bulunan bölgelerle de ilgili Rusya’yla müzakere edebileceğini kaydetti.
NATO konusunda Zelenski, birinci sefer bu kadar net konuştu. Daha evvel, krizin tırmandığı periyotta Ukrayna’nın Londra Büyükelçisi, BBC’ye verdiği demeçte, Ukrayna’nın NATO üyeliği konusunu gerekirse gözden geçirebileceğini söylemiş, lakin gelen yansılar üzerine Dışişleri Bakanlığı çabucak, Ukrayna’nın muhakkak bu türlü bir planının olmadığını söz etmişti. Akabinde, savaşın ikinci gününde Zelenski, NATO’dan yana hayal kırıklığına uğradıklarını söyleyerek, gerçekçi olmak gerektiğini belirtmiş ve Rusya’nın taleplerinden biri olan Ukrayna’nın “daimi tarafsız devlet” statüsüne kavuşması, yani, NATO üyeliğinden vazgeçmesi konusunu Rusya’yla görüşmekten çekinmediğini lisana getirmişti. Şimdiyse, bunu daha açık vurguluyor.
NATO DÖNÜŞÜMÜ
NATO konusundaki bu dönüşüm bile, gereğince keskin. Zira, Ukrayna’da 2014 yılında Batı yanlısı kümeler ihtilal yapıp iktidara geldikten ve Rusya, Ukrayna’nı Kırım Yarımadası’nı ele geçirip Donbas’ta ayrılıkçılara takviye verdikten sonra, Ukrayna’da NATO üyeliği maksadı, anayasaya eklenmiş, anayasal bir mecburilik haline getirilmişti. Dahası, o ortamda, bir siyasetçi Ukrayna’nın NATO üyelik maksadını eleştirdiğinde, “Rus uşağı” olmakla suçlanmaya başlamıştı. 2019 yılında, Ukrayna’da, NATO’nun kuruluş yıldönümü aktiflikleri, devlet merasimiyle kutlanmıştı, Ukrayna NATO üyesi olmadığı halde. Artık, savaş koşullarında, Batı’nın dayanağının kelamda kaldığı ortaya çıkınca, Ukrayna idaresi, NATO üyeliğinden vazgeçilebileceğini açıkça belirtmeye başladı.
KIRIM SORUNU
Öteki değerli nokta, 2014’ten beri Ukrayna’nın kontrolü dışında kalan Kırım ve Donbas problemi. Rusya, Ukrayna idaresinden, Kırım’ın Rusya’ya ilişkin olduğunun ve Donbas’taki ayrılıkçı idarelerin bağımsız devlet olarak tanınmasını talep ediyor. Zelenski’nin Kırım ve Donbas konusunda Rusya’yla müzakereye hazır olduğunu söylemesi, en esaslı dönüşüme işaret ediyor. Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi’nden Mihail Podolyak da Zelenski’nin bu tavrını destekleyen bir açıklama yaptı. Podolyak, Rusya’nın müzakerelerdeki temel yanlışının ültimatom vermek olduğunu, bunun reaksiyon yarattığını belirterek, ültimatom şekli olmayan tekliflerin tartışılabileceğinin işaretini verdi.
Zelenski, kendi itibarını sarsmadan Rusya’yla uzlaşabilecek bir yol bulmaya çalışıyor. Bu mümkün: Çünkü, Zelenski, savaş sırasında -çeşitli iddiaların aksine- Kiev’den kaçmayarak ve Rusya’ya karşı başarılı bir savunma savaşı vererek, toplumsal dayanağını hiç olmadığı kadar arttırdı. Bu da onu, içerideki kimi yansılardan koruyabilecek en kıymetli etken. Gelişmeler, barış umudunun arttığını gösteriyor.
Cumhuriyet
