Hititler’in kutsal kenti Zalpa’yı bulabilmek için Bafra ilçesinde, İkiztepe Hafriyatları 1970 yılından bu yana devam ediyor. İlçeye 40 kilometre uzaklıktaki Başaran köyü sonları içindeki kayalara oyulmuş tünelin, Zalpa kentine ilişkin olduğu düşünülüyor.
Günümüzde ‘Tepen Deliği’ ismi verilen ve 2012’de bulunan tünelde, 136 basamak yer alıyor. Birinci derecede sit alanı olan Tepen Deliği yerleşkesinin, Helenistik ve Roma devirlerinde de kullanıldığı biliniyor. Tünelin etrafındaki kayalarda mezar olabilecek oyuntular dikkati çekerken, tünelin geçmişi, yüzey araştırmalarına nazaran Tunç Çağı’na kadar gidiyor.
BİRİNCİ DEFA KÖYLÜLER KEŞFETMİŞTİ
Yeniden Başaran köyü sonları içinde, Tepen Deliği’ne yaklaşık bir kilometre uzaklıktaki Hayat Kaya Mağarası’nın ise Paleolitik Devir’de yerleşim görmüş olabileceği bedellendiriliyor. İki akarsuyun kesiştiği kayalık bölgede köylüler tarafından 2012 yılında bulunan Hayat Kaya Mağarası, Samsun’da tespit edilmiş en uzun mağara olma özelliği taşıyor.
DOĞAL GÜZELLİKLERİYLE BÜYÜLÜYOR
Galerileriyle birlikte yaklaşık bir kilometrelik yürüyüş uzaklığı bulunan mağarada, insan eliyle düzgünleştirilmiş yuvarlak sınırlı giriş göze çarpıyor. Mağara içinde doğal olarak oluşmuş Su Batar Deresi, dikit, sarkıt ve farklı taraflarda ilerleyen galeri oluşumları görülürken mağara içi boyunca ilerleyen Su Batar Deresi’nin başlangıcında ise küçük bir şelale yer alıyor. Tepen Deliği ve Hayat Kaya Mağarası’nın tescil çalışmaları ise Samsun Müze Müdürlüğü tarafından yürütüldü.
PALEOTİK PERİYODA İLİŞKİN KALINTILARA RASTLANDI
Büyükşehir Belediye Lideri Mustafa Demir, Hayat Kaya Mağarası’nda yapılan arkeolojik çalışmalarda Paleolitik Devir’e ilişkin kalıntılara rastlanıldığını söyledi. Büyükşehir Belediyesi ve Ondokuz Mayıs Üniversitesi iş birliği içinde mağarada bir çalışma yürüttüklerini belirten Demir, Mağara’nın Tunç Çağı’nda da yerleşim gördüğünü belirtti. Güzel bir planlama ile altyapı çalışmaları yapılıp, mağaraya ulaşımı kolaylaştıracaklarını anlatan Demir, mağarayı, ziyan görmeyecek halde aydınlatmasını sağlayarak ziyarete açmak istediklerini söz etti.
“BÖLGEYİ TURİZME KAZANDIRMAK İSTİYORUZ”
Türkiye’nin birçok yerinde yer altı mağarası olduğunu lakin Hayat Kaya Mağarası’nın en kıymetli özelliğinin tarih öncesinden izler taşıması olduğunu vurgulayan Demir, “Burada bilimsel çalışmaları teşvik ediyoruz. Burası Samsun tarihi açısından da kıymetlidir. Hem müdafaaya hem de kullanmaya yönelik çalışmalar devam ediyor. Bölgenin insanlık tarihi açısından kıymetli bir merkez olduğunu hesaplıyoruz ve turizme kazandırmak istiyoruz” dedi.
Cumhuriyet
