Mehmet Boynukalın: Ayasofya’nın baş imamı kimdir? Neden tartışmaların odağında?

Getty ImagesProf. Dr. Mehmet Boynukalın

24 Temmuz 2020’de Müslümanlar için ibadete açılan ve tekrar cami statüsü alan Ayasofya’nın baş imamı Prof. Dr. Mehmet Boynukalın, 8 Mart Dünya Bayanlar Günü’nde yaptığı paylaşım ve buna iktidar partili bir vekilden de gelen reaksiyon sebebiyle tartışmalara yol açtı.

8 Mart’ta toplumsal medya hesabından “Sürekli ‘kadın cinayetleri’ vurgusu, bayanı erkeğe düşman etmeye çalışan bir sloganik medya propagandasıdır” paylaşımı yapan Boynukalın, “kadın yahut erkek diye ayrım yapmadan pak bir insanı öldürenin cezası kısas yani mevt olmalıdır; Kur’an’ın kararı budur” tabirlerini de paylaştı.

Cinayet cinayettir; cinsiyet değiştirmez; erkek, kadın, çocuk, büyük kimin başına gelirse gelsin ilkemiz: "Sizin için kısasta hayat vardır" ilahi düsturudur. Sürekli "kadın cinayetleri" vurgusu, kadını erkeğe düşman etmeye çalışan bir sloganik medya propagandasıdır.

— Mehmet Boynukalın (@M_Boynukalin) March 8, 2021

Boynukalın, paylaşımlarına sonraki gün de devam etti ve İstanbul Mukavelesi tartışmalarına da değindi:

“İstanbul mukavelesinden sonra bir kesitin sözüyle “kadın cinayetleri” katbekat arttıysa bunun üzerine düşünmek gerekir. Demek ki dışarıdan alınan kanunlar bizim toplumumuzun bünyesine uymuyor… Bugün maalesef timsah gözyaşı dökülerek bayan ve “kadın cinayeti” kavramları istismar ediliyor. Bu mevzu mazeret edilerek aile sistemimiz yok edilmek isteniyor. Erkek ve bayan birbirine düşman haline getirilerek evlilik kötüleniyor.”

Bu açıklamalar toplumsal medyada reaksiyon çekti.

Asıl tartışma ise, 12 Mart Cuma günü Haber Global’de bir programa katılan AKP Küme Başkanvekili Hasret Güçlü’nün bu paylaşımlara verdiği cevabın akabinde başladı.

Programın sunucusunun Boynukalın’ın tabirlerini okuması ve “Siz ne düşünüyorsunuz bu tweet ile alakalı?” diye sorması üzerine Güçlü, “Yanlış buluyorum” cevabını verdi:

“Bu iki açıdan yanlış. Birincisi Ayasofya Cami İmamı bu türlü bir hususta tweet atmamalı bence. En azından o gün yapmasın onu. Ben başta o tweet’i atmasını hakikat bulmuyorum. Bayan cinayetleri sorununu konuşuyor olmak da, erkeklerle bayanlar ortasında bir zıtlık oluşturmuyor bence… Bayan problemini daima marazlı, negatif konuşmanın bize yarar getirmediğini düşünüyorum. Ben bu kadın-erkek problemine dair bilhassa dini de referans yaparak katı, sert açıklamalar yapmayı sorunlu görüyorum. Bize yarar vermiyor, tam bilakis incitiyor. Bayanları da incitiyor, bu sorun üzerine çalışanların yükünü artırıyor ve daha kıymetlisi bu açıklamalar siyasetin yükünü artırıyor. Aslında siyaset ağır bir iş. O yüzden herkes kendi işini yapmalı diye düşünüyorum. Ayasofya’da yapılan konuşmalar bayan, erkek herkesi kuşatan konuşmalar olmalı.”

Programın yayımlanmasından bir gün sonra Boynukalın bu sefer “Tesettürü Allah’ın buyruğu bilip bunu uygulayan kardeşlerimiz, siz bu davranışınızla İslam’ın bir şiarını/sembolünü yaşatıyorsunuz ve bizim için çok kıymetlisiniz; lakin Allah’ın dini bir bütündür ve biz erkeğiyle, kadınıyla dinin, Kur’an’ın hepsine iman etmekle yükümlüyüz.” paylaşımında bulundu.

Akabinde “Bir araştırmacı ve akademisyen olarak otuz yıldır İslam’ı incelemem beni bu sonuca götürdü. İşim bunu insanlara anlatmak. Herkes işini yapsın.” sözlerini paylaştı ve bu paylaşımlarında kimseyi gaye almadığını, “Sen imamsın, namazını kıldır, diğer bir şey söylemeye hakkın yok, zihniyetine karşı olduğunu” söz etti.

Dolaylı da olsa karşılıklı yaşanan bu tartışmayla ilgili olarak AKP’li isimler yorum yapmaktan kaçındı.

• Ayasofya neden değerli ve tartışma yaratıyor?
• Ayasofya’nın 1500 yıllık tarihi ve siyasi değeri

Birtakım gazeteciler ise Boynukalın’ı eleştirdi. Habertürk gazetesi müellifi Fatih Altaylı, 16 Mart’taki yazısında Diyanet İşleri Lideri Ali Erbaş’ın koronavirüse yakalandığı için hastaneye yatması sebebiyle “İmam Boynukalın’ın, artık çok açık biçimde Diyanet İşleri Fiili Başkanı” olduğunu yazdı. Altaylı yazısında, “Üstelik de bu misyonu yasal olarak değil fiili olarak yaptığı için de en uç fikirlerde dolaşmayı, Anayasa’ya karşıt fikirler öne sürüp, taleplerde bulunmayı, siyasetin alanına girmeyi kendinde hak görmektedir.” tabirlerine yer verdi.

Fakat AKP’yi destekleyen yazılarıyla tanınan kimi muharrirler Boynukalın’a dayanak verdi. Kimi isimler de toplumsal medyadan Hasret Güçlü’yü sert bir lisanla eleştirdi. Bu tenkitler karşısında AKP’den Güçlü’ye takviye çıkan rastgele bir açıklama gelmedi.

Örneğin Yeni Şafak müellifi Yusuf Kaplan, toplumsal medya hesabından “Siyaset, Ayasofya Camii başimamı ve fıkıh profesörü Mehmet Boynukalın Hoca’ya ayar vermeye kalkışırsa, her şeyin ayarı bozulur.” paylaşımı yaptı.

Ayasofya Camii, bu ülkenin bağımsızlığının sembolüdür.
İmamı da, İslâm adına söz söyleyenlerin imamesi.
*
Siyaset, Ayasofya Camii başimamı ve fıkıh profesörü Mehmet Boynukalın Hoca'ya ayar vermeye kalkışırsa, her şeyin ayarı bozulur.

— yusuf kaplan (@yenisafakwriter) March 14, 2021

Sabah gazetesi müellifi Hilal Kaplan da, Hasret Güçlü’ye dayanak vermek için köşe yazısında “Artık siyasetçilere bile ayar vermeye kalkışan bu hadsiz imama karşı sonuna kadar AK Parti Küme Başkanvekili Hasret Güçlü’nün yanındayım!” tabirlerine yer veren Habertürk muharriri Kübra Par’ı eleştirdi:

“Kübra Par, Hasret Güçlü’nün kelamlarını kendisine kalkan yaparak Boynukalın’a ‘Hadsiz imam’ diyerek susturulmasını talep etmiş. İslam âlimleri, toplumsal her sorunda konuşabilirler. Bu, onların hakkı yahut ayrıcalığı değil, şahsen görevleridir. Temel had bilmezlik, toplumsal bir sorunda kelam söylediler diye memuriyet kanununu sallayıp sansür daveti yapmaktır.”

Tüm bu tartışmaların akabinde Çarşamba günü Boynukalın, AKP’lilerin Hasret Güçlü’ye dayanak olmadığını haberleştiren OdaTV’nin haberini toplumsal medya hesabından paylaştı ve “Hakkımda söyledikleri yanlış olsa da Hasret Hanım bizim kardeşimizdir” dedi.

Meselem şahıslarla değil dememe rağmen birileri konuyu kişiselleştirmeye çalışıp fitne çıkarmaya çalışıyor; hakkımda söyledikleri yanlış olsa da Özlem Hanım bizim kardeşimizdir. Müslümanlar anlaşamadıkları konuları Allah'ın Kitabına ve Resûlünün sünnetine başvurarak çözerler. https://t.co/Wpd0dJagno

— Mehmet Boynukalın (@M_Boynukalin) March 16, 2021

MEHMET BOYNUKALIN KİMDİR?

Bu aslında toplumsal medyayı çok faal formda kullanan Boynukalın’ın tartışmalara yol açan birinci paylaşımı değil.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yeni anayasa çalışmalarına başlandığını duyurmasının akabinde laikliğin anayasadan çıkarılması gerektiğini de yeniden toplumsal medya üzerinden yazan Boynukalın için açılan soruşturma da var.

Lakin bu sefer bir AKP’liden gelen cevap, tartışmaların büyümesine sebep oldu.

Boynukalın’ın, Ayasofya cami statüsü aldıktan sonra ve Müslümanların ibadetine açılmadan çabucak evvel, 23 Temmuz 2020’de baş imam olarak atandığı, Diyanet İşleri Ali Erbaş tarafından açıklandı:

“Üç imam ve beş müezzin arkadaşımızı Ayasofya Camii’ne atıyoruz. Bugün Ayasofya Camiimize bir profesör hocamızı imam olarak atıyoruz. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam Hukuku Anabilim Kısmı hocalarından, Kurra Hafız, ilmiyle pek çok insanımıza doyurucu bilgiler veren Prof. Dr. Mehmet Boynukalın hocamız.”

1971 doğumlu Boynukalın, 1992 yılında Mısır’daki Sünni İslami eğitim veren El Ezher Üniversitesi’nden mezun oldu. Akabinde yüksek lisans ve doktorasını 1999’da Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde tamamladı.

Boynukalın, 2011’e kadar Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi’nde (İSAM) İslam hukuku kısmında araştırma uzmanı ve İslam ansiklopedisi ilim heyeti üyesi olarak çalıştı.

2011’de İstanbul Kent Üniversitesi’ne giren Boynukalın, 2018’de bu üniversitedeyken profesörlük unvanı aldı. Haziran 2020’de, İstanbul Kent Üniversitesi resmen kapatılana kadar da burada kaldı. Ahmet Davutoğlu’nun kurucuları ortasında olduğu üniversitenin kapatılması, “Adalet ve Kalkınma Partisi hükümeti, kendisine muhalefet bayrağını açan ve yeni bir parti kuran Davutoğlu’nu cezalandırmak için üniversitenin üzerine mi gidiyor?” sorularına yol açmıştı.

• İstanbul Kent Üniversitesi’nde ne oluyor?

Arapça dini kitap çevirileri de yapan, dört çocuk babası Boynukalın, 2020’ye kadar Kent Üniversitesi’nde kaldı. Kuruluşunda beri yer aldığı ve mescidinde de imamlık yaptığı üniversitenin kapatılmasının akabinde Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam Hukuku Anabilim Kısmı’nda öğretim üyesi olarak vazife yapmaya başladı.

Mehmet Boynukalın, tıpkı vakitte eski AKP milletvekili Abdurrahim Boynukalın’ın da amcası. Toplumsal medya üzerinden “Amcamın ilmine, duruşuna güveniyorum. Kendisiyle de gurur duyuyorum. Benim geldiğim/gelebileceğim hiçbir makam-mevki mübarek Ayasofya’nın imam hatipliğinden daha büyük bir onur vesilesi olamaz.” açıklaması yapan Abdurrahim Boynukalın, 7 Haziran-1 Kasım 2015 ortası milletvekilliği yaptığı partide daha evvel, Davutoğlu’nun Başbakan ve AKP Genel Lideri olduğu devirde Gençlik Kolları Başkanı’ydı. Bugün AKP’nin Birleşik Krallık temsilcisi.

Mehmet Boynukalın’ın babası Rıfat Boynukalın da Necmettin Erbakan’la birlikte Ulusal Nizam Partisi’nin kurucularındandı.

Cumhuriyet