Uzmanlara nazaran dünyanın her yerinde görülen ve ruhsal taciz olarak isimlendirilen mobbinge maruz kalan bireyler, gerekli meczupları toplayarak buna yönelik yetkili makamları bilgilendirmeli. Mobbinge uğrayanların cürmü ispat etmek gayesiyle ses ve imaj kaydı alabileceğini söyleyen Hukukçu Doç. Dr. Hasan Sınar, faillerin hakaret ve taammüden yaralama kabahatlerinden 2 yıla kadar mahpus cezasıyla yargılanabileceğini lisana getirdi. Psikolog Prof. Dr. Aylin Vilayetten Koçkar ise çalışanın muhakkak susmaması gerektiğini vurgulayarak, ruhsal dayanak alınmasını önerdi.
Bursa’da sıhhat çalışanı Mustafa Yalçın’ın mobbinge uğradığını belirten bir not bırakarak hayatına son vermesi Türkiye’nin gündemine oturdu. Altınbaş Üniversitesi (AÜ) Hukuk Fakültesi’nden öğretim üyesi Doç. Dr. Hasan Sınar ve tekrar birebir üniversiteden Psikolog Prof. Dr. Aylin Vilayetten Koçkar, mobbingin hukuksal ve ruhsal boyutuna yönelik bilgi vererek, tekliflerde bulundu.
HAKLI FESİH SEBEBİ SAYILIYOR
Mobbingin çalışanın açık bir formda bulunduğu kurumda çalışmaya devam etmesini imkansız hale getirecek seviyeye ulaşması halinde İş Kanunu uyarınca haklı fesih sebebi sayıldığını belirten Doç. Dr. Sınar, “Ama bunun için mobbingin bu yoğunlukta gerçekleştiğini personelin yargı önünde kanıtlarıyla ortaya koyması gerekiyor. İspat edilince kişi yasal haklarını da alarak o işyerinden ayrılıp, yeni bir iş bulabilir” dedi.
2 YILA KADAR MAHPUS CEZASIYLA YARGILANABİLİR
Türk ceza hukukunda mobbing hatası diye bir kabahat tipinin olmadığını aktaran Doç. Dr. Sınar, “Ancak, iş yerinde çalışana yönelik başta işvereni olmak üzere yapılan ruhsal taciz aksiyonları ceza kanununda belli cürüm tiplerini oluşturur. Bunun en başında da 125’inci hususunda düzenlenmiş olan hakaret hatası geliyor. Hukuka nazaran hakaret, kişinin onur, onur ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut fiil yahut sövmek suretiyle saldırmak formunda gerçekleşir. Dolasıyla iş yerinde şahsa yönelik aşağılayıcı, onur kırıcı kelamların hakaret kabahati kapsamında yer alması ve yargı önüne taşınmasıyla mobbing uygulayan kişinin cezalandırılması kelam konusu olabilir. Böylelikle, failler 6 aydan 2 yıla kadar mahpus cezasıyla yargılanabilir” diye konuştu.
TAAMMÜDEN YARALAMA HATASI
Çalışanların sahipsiz olmadığını söyleyen Doç. Dr. Hasan Sınar, “Eğer iş yerinde ruhsal taciz aksiyonları çalışanın psikolojisini bozmuşsa, mental sıhhatini olumsuz tarafta etkilemişse kişinin depresyona girmesine, ilaç kullanmasına, uzmandan takviye alacak noktaya gelmesine yol açmışsa failin taammüden yaralama cürmünü işlemiş olduğu manasını taşır. Şahıslar, iş yerinde mobbinge uğruyorsa haklarını aramak isterlerse hukuk iş ve ceza hukukuyla sahip çıkıyor, çalışanlar sahipsiz değil” sözlerini kullandı.
KABAHATİ ISPATLAMAK İÇİN SES VE İMAJ KAYDI ALABİLİRSİNİZ
Doç. Dr. Sınar, “Kişinin kendisine karşı işlenen kabahati diğer kanıtlarla ispatlama imkanı yoksa o anda kamu mercilerinden de yardım alma durumu olmuyorsa, o cürmü ispatlamaya yönelik ses, manzara kaydı alabilir, Yargıtay bunu hukuka uygun olarak kabul ediyor. Olması gereken de budur, aksi takdirde hatası ispatlayamazsınız” dedi.
BURSA’DA TABİBİN İNTİHARI: İDARİ SORUŞTURMA BAŞLATILMALI
İntihar eden Mustafa Yalçın’ın kendisini bu evreye kadar getiren haksızlıkları lisana getiren mektubu ve sürecin şahitleri olduğunu lisana getiren Doç. Dr. Sınar, “Bu bireyler hakkında derhal idari soruşturma başlatılmalı, sonrasında da gerekli yasal süreçler kanunun öngördüğü formda gerçekleştirilmelidir. Lakin intihardan ötürü şahısların hukuken sorumlu tutulması mümkün değil. Ahlaken çok sıkıntılı bir durum fakat hukuk kuralları açısından mevt sonucundan ötürü mobbingi yapanları direkt sorumlu tutma imkanımız ne yazık ki mümkün gözükmüyor” yorumundan bulundu.
PROF. DR. KOÇKAR: MOBBİNG İŞ YERİ ZORBALIĞIDIR
Mobbingin iş yeri zorbalığı olduğunu söyleyen AÜ’den Psikolog Prof. Dr. Aylin Vilayetten Koçkar ise “Mobbing, tıpkı şirket içerisinde çalışan bir kişi ya da kümenin başka bir şahsa yönelik yalnız bırakma, aşağılama, ve saldırganlık göstermesidir. Kişiyi aşağılama, yokmuş üzere davranma, korkutma, hakkında dedikodu çıkartma üzere prosedürlerle yapılıyor” diye konuştu.
“MOBBİNGE MARUZ KALIYORSANIZ SUSMAYIN”
Mobbinge maruz kalan kişinin muhakkak takviye alması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Koçkar, “Tam olarak olup bitenlere yönelik kayıt tutun. Bunun farkında olun ve susmayın. En tehlikeli nokta susmaktır zira o vakit ‘nasıl olsa sesini çıkarmıyor’ diye zorbalığı uygulayan kişi devam ediyor. ‘Bir kadro ruhsal problemleri olan şahıslar mobbing uyguluyor’ diyemiyoruz. Herkesin zorbalık uygulaması mümkündür” sözlerini kullandı.
“MAĞDUR KİŞİ AĞIR DEPRESYON YAŞAYABİLİR”
Mobbinge uğrayan bireylerde ahenk bozukluğunun ortaya çıktığını aktaran Prof. Dr. Koçkar, “Kişi ağır depresyon da yaşayabilir. Hayattan küsme, vazgeçme, hiçbir şey yapmak istememeye varan seviyede depresif bir hal oluşabiliyor” dedi.
Cumhuriyet
