Türkiye’de arabesk müzik denince akla gelen birinci isim olan Müslüm Gürses, 8 yıl evvel bugün, 3 Mart 2013’te hayata gözlerini yumdu. Sevenleri tarafından ‘Müslüm Baba’ olarak anılan Gürses, arabesk çeşidi müzikle sayısız genci peşinden sürükledi. 59 yıllık hayatına onlarca müzik ve albüm sığdırdı. Pekala Türkiye’de ‘Müslüm Baba’, dünyada ise ‘Father of Arabesque’ olarak anılan Müslüm Gürses kimdir? İşte ünlü sanatkarın hayatı…
MÜSLÜM GÜRSES KİMDİR?
Gerçek ismiyle Müslüm Akbaş, 7 Mayıs 1953 tarihinde Fıstıközü, Halfeti, Şanlıurfa’da dünyaya geldi. Annesi Emine Hanım ile babası Mehmet Beyefendi evvelce Tisa olarak bilinen lakin ismi 1960’lı yıllarda Fıstıközü olarak değiştirilen Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesine bağlı bir köyde tanıştı. 7 Mayıs 1953’te Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesinin Fıstıközü köyünde kerpiç bir konutta Emine Hanım ile Mehmet Bey’in birinci çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Mehmet Akbaş rençberlik yapmaktaydı. Ailenin Ahmet isminde bir çocuğu daha oldu. Daha sonra Adana Hürriyet Mahallesi’ne taşındılar.
14 YAŞINDA SES MÜSABAKASINDA BİRİNCİ OLDU
Gürses, şarkıcılığa 1962 yılında nota, yordam üslup ve şan dersleri alarak başladı. 1965 yılında küçük yaşta Adana’da bir çay bahçesinde müzikler söyledi ve birebir vakitte halkevine de gitti. Terzi çıraklığı ve kunduracılık yaptı, o yıllarda bir gazinoda sahneye çıktı. Ayrıyeten ilkokuldan mezun olduktan sonra 14 yaşındayken, 1967 yılında Adana Aile Çay Bahçesi’nde düzenlenen yarışa katıldı ve birinci oldu. Soyadını da orada çalışırken “Gürses“ olarak değiştirildi.
45’LİK PLAĞI 300 BİN ADET SATARAK REKOR KIRDI
1967 yılından itibaren TRT-Adana-Çukurova Radyosu’nda da her hafta Cumartesi günü canlı olarak türküler söyledi. 1968 yılından itibaren piyasaya birinci 45’likleri çıkarmaya başladı. Birinci plağı 1968 tarihli Emmioğlu / Ovada Taşa Basma plağıdır ve Ömür Plak, Adana basımıdır. Ömür Plak ile toplam 4 adet 45’lik yaptı. İstanbul’a gelen Gürses, Selahattin Sarıkaya’nın sahibi olduğu Sarıkaya Plak ile 2 adet 45’lik plak doldurdu: Giyin Kuşan Selvi Boylum / Hayatımı Sen Mahvettin ile Gitme Gel Gel / Haram Aşk. Daha sonra 1969 yılında yeniden İstanbul’da Palandöken Plak firması ile birinci çıkış kesimi olan Sevda Yüklü Kervanlar müziğini içeren Sevda Yüklü Kervanlar (Gazelli) / Vurma Hoş Vurma isimli 45’lik plağı çıktı. Bu plak tam 300 bin adet satarak rekor kırdı. 1971 yılında ise Hülya Plak firması ile ikinci çıkış kesimi olan Ben İnsan Değil Miyim? müziğini içeren Ben İnsan Değil Miyim / Seni Sevmek İçin Ölmek Mi Lazım isimli 45’lik plağı çıktı.
GEÇİRDİĞİ TRAFİK KAZASI
Gürses’in aracı 1978 yılında Tarsus’tan Adana’ya dönerken alkollü araç kullanan sürücünün yolda duran tırı fark edememesi sonucu büyük bir kaza geçirdi. Kazada sürücü hayatını kaybetti, Gürses ise öldü sanılarak morga kaldırıldı. Sonra Gürses’in yaşadığı fark edildikten sonra çabucak ameliyata alındı. Gürses’e ameliyatta beynini koruyacak plaka takıldı, alnına alacağı en ufak bir darbede kör olma hatta ölme tehlikesiyle karşı karşıya kalacaktı. Gürses bu plakadan ötürü sorulara geç yanıt verecek olması nedeniyle beşerler Gürses’i çoklukla alkollü zannetti. Olaydan sonra koku alma duyusunu büsbütün, işitme duyusunu ise yüzde 50 yitirdi ve yavaş konuşmaya başladı.
‘GİTME’ MÜZİĞİ 1987’NİN EN YETERLİ MÜZİĞİ SEÇİLDİ
Gürses, Palandöken Plak firması ile tam 13, sonra Bestefon Plak firması ile tam 4, daha sonra Hülya Plak ile 15 ve nihayet Çınçın Plak ile 2 adet 45’lik plak doldurdu. 1980 yılında Emre Plak firmasından çıkardığı Esrarlı Gözler albümü Gürses’in artık Müslüm Baba olduğu albümdür. Albüm Türkiye ve Almanya başta olmak üzere tüm dünyaya arabesk stil müziği tanıtan ve sevdiren en marjinal albümlerden birisidir. Albümde hareketli kabul edilebilecek hiçbir modül bulunmamaktadır. 1986 yılında Bayar Müzik firmasından çıkardığı Küskünüm albümü Türkiye’de tüm vakitlerin en çok satan albümüdür. Albüm yalnızca yasal olarak 12 milyondan fazla satmıştır. 1987 yılında Elenor Müzik firmasıyla 5. albümü olan Gitme albümü yayımlanmıştır. Albüm satış rekoru kırmış ve albüme ismini veren Gitme müziği 1987 yılının en iyi müziği seçilmiştir.
‘SARIL BANA’ MÜZİĞİ 3 GÜNDE 1 BUÇUK MİLYON SATTI
1998 yılında ise Gürses’in o periyotta 14 yıl boyunca albümlerini çıkardığı Elenor Müzik firmasıyla Müslüm Gürses Klasikleri albümünü yaptıktan sonra Gürses’in Elenor Müzik firmasıyla yolları ayrılmış ve 1999 yılında Ulus Müzik’e transfer olmuştur. Gürses’in 1999 – 2001 yılları ortasında Elenor Müzik etiketiyle yayımlanan Garipler, Arkadaşım, Zavallım, Müslüm’ce Türküler 2001 ve Yalnızca (Türk Sanat Müziği) albümlerinde yer alan müzikler Gürses’in 1999’dan evvel seslendirdiği müziklerdir. 1 Şubat 2006’da Gönül Teknem / Sen Olmayınca isimli albümü Seyhan Müzik etiketiyle raflardaki yerini almıştır. Daha sonra Gürses’in muharrir Murathan Mungan’la hazırlıkları 2 yıl süren ortak projesi “Aşk Tesadüfleri Sever” 18 Nisan 2006’da Pasaj Müzik etiketiyle müzik marketlerdeki yerini aldı. Mungan’ın kelamlarını yazdığı, David Bowie’den Garbage’a, Leonard Cohen’den Jane Birkin’e birçok yabancı müzisyenin bestesini yaptığı müzikleri seslendirdi. Sonra 6 Şubat 2009’da yeniden Pasaj Müzik firmasından çarpıcı bir albüm olan “Sandık” albümü ile Müslüm Gürses sahnelere geri döndü. Albümde Gürses’in Hikaye Gürman ile düet yaptığı Sarıl Bana müziği 3 günde 1.5 milyon satarak rekor kırdı. 2010 yılının Kasım ayında tekrar Pasaj Müzik ile “Yalan Dünya” isimli bir albüme imza attı.
Gürses’in vefatından sonra da albümleri ağır ilgi görmeye devam etmiş ve vefatından sonra birinci 4 günde en az 1 milyondan fazla satmıştır. 2013 yılında ise Gürses’in tamamlayabildiği son albüm olan Veda – Ervah-ı Ezelde albümü için Gürses hayattayken “Ölürsem albümün ismini Veda koyun.” biçiminde vasiyetinde bulunmuş ve vefatından 40 gün sonra çıkan bu albüm, albüm satışlarının az olmasına karşın yalnızca 2 saatte 25 bin satarak tükenmiştir.
VEFATI
Müslüm Gürses, 15 Kasım 2012 Perşembe günü, geçirdiği by-pass ameliyatından sonra akciğer ve kalp yetmezliği nedeniyle ağır bakıma kaldırıldı ve teneffüs aygıtına bağlandı. Gürses, 3 Mart 2013’te, yaklaşık dört aydır tedavi görmekte olduğu İstanbul Memorial Hastanesinde öldü. 4 Mart 2013 günü Teşvikiye Camii’nde kılınan cenaze namazının akabinde Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.
ALBÜMLERİ
1975 Müslüm Gürses 1
1976 Müslüm Gürses 2
1977 Müslüm Gürses 3
1978 Müslüm Gürses 4
1979 Gazla Sürücü
1979 Merhamet Dileme Benden
1979 Bağrıyanık
1980 Esrarlı Gözler
1981 Memnun Ol Kâfi
1982 İlah İstemezse
1983 Anlatamadım
1983 Müzik Ziyafeti
1984 Yaranamadım
1985 Güldür Yüzümü
1986 Sevda Yolu
1986 Küskünüm
1986 Yıkıla Yıkıla
1987 Gitme
1987 Bahtsızlar
1987 Dünden Bugüne Anılarımla
1988 Aldatılanlar
1988 Sıkıntılar İnsanı
1988 Maziden Bir Demet
1988 Vefasız Alem
1989 Bir Fırtına Kopacak
1989 Bir Kadeh Daha Ver
1989 Mahsun Kul
1990 Müslüm Gürses Konseri
1990 Güle Güle Git
1990 Benim Yazgım / Arkadaş Kurbanıyım
1990 Meyhaneci / Kırık Sazım
1990 Hüzünlü Günler
1991 Bir De Benden Dinleyin
1991 Sen Neredesin Ben Neredeyim
1991 Yüreğimden Vurdun Beni
1991 Her Şey Palavra
1992 Müslümce’92
1992 Zalim (Bir Bilebilsen)
1993 Dağlarda Kar Olsaydım
1994 İnsaf / Kahire Resitali
1994 Senden Vazgeçmem
1995 Bir Avuç Gözyaşı / Tövbe Etmek
1995 Benim Sorunum
1996 Topraktan Vücuda / İsyanım Var
1997 Nerelerdesin?
1997 Sultanım
1997 Usta / Ne Muharrir
1998 Müslüm Gürses Klasikleri
1999 Garipler
1999 Vay Canım
1999 Arkadaşım
2000 Zavallım
2000 Biz Babadan Bu türlü Gördük
2001 Müslüm’ce Türküler 2001
2001 Dünya Palavra
2001 Yalnızca (Türk Sanat Müziği)
2002 Paramparça
2002 Müslüm Baba ile Seyahat
2002 Açık Hava Konserleri 1
2002 Açık Hava Konserleri 2
2002 Açık Hava Konserleri 3
2003 Kaçamam Ki Kaderimden / Yanlış Yaptın
2003 İkimizin Yerine
2003 Yanarım
2004 Neredesin Firuze
2004 Uyanma Vakti / Kıyak Bitti
2004 Kelam Vermiş Şarkıla
2005 Bakma
2005 Ayrılık Acı Bir Şey
2006 Gönül Teknem / Sen Olmayınca
2006 Aşk Tesadüfleri Sever
2009 Sandık
2010 Palavra Dünya
2010 Kalbim
2011 Kızılbaş 2
2012 Labirent
2013 Kamyoncunun Müziği
2013 Veda – Ervah-ı Ezelde
2013 Onurlu Yıllar (25. Yıl Onur Akın Şarkıları)
2014 Benden Bu Kadar / Son Müziklerim
2017 Mahzendeki Müzikler
2019 Mahzendeki Müzikler 2
OYNADIĞI SİNEMALAR
İsyankar – 1979
Bağrıyanık – 1980
Kul Sevdası – 1980
Zeytin Gözlüm – 1980
Keyifli Ol Kâfi – 1981
İtirazım Var – 1981
Anlatamadım – 1983
Ağlattı Mukadderat – 1984
Bir Yıldız Doğuyor – 1984
Deva Sende Allah’ım – 1984
Garibanlar – 1984
Sev Kâfi – 1984
Güldür Yüzümü – 1985
İkizler – 1985
Kul Kuldan Beter – 1985
Yaranamadım – 1985
Oğlum – 1985
Beleşçiler – 1986
Çığlık – 1986
Seher Vakti – 1986
Töre – 1986
Yıkıla Yıkıla – 1986
Yazgı Rüzgarı – 1986
Kısmetin En Hoşu – 1986
Küskünüm – 1986
Hasret – 1987
Bahtsızlar – 1987
Yalnızlık Korkusu – 1988
Kaygılar İnsanı – 1990
Dünya Boştur – 1990
Sevmemeli – 1997
Bir Akıllı Bir Meczup – 2002
Muhabbet Kuşları – 2002
Ömerçip – 2002
Neredesin Firuze – 2004
Balans ve Hareket – 2005
Amerikalılar Karadeniz’de 2 – 2006
Esrarlı Gözler – 2008
Gösteri Bizinıs – 2011
Cumhuriyet
