İktidarı köşeye sıkıştıran dönüm noktası, Navalny’nin geçen ağustosta Noviçok ismindeki bir kimyasalla zehirlenmesi oldu. Dış reaksiyonların büyümesinden çekinen Kremlin, Rus kapalı servisini suçlayan genç başkanın Almanya’da tedavi görmesine müsaade verdi. Putin, zehirleme suçlamasını soran gazetecilere, “O kim ki! Nitekim zehirlemek istesek öldürürdük” diye alaycı bir cevap verirken tekrar ismini anmadı ve ondan “Berlin’deki hasta” diye kelam etti. Aslında tedavisi biten lakin büyük olasılıkla Putin üzerinde baskı yaratmak için ABD’deki idare değişikliğini bekleyen Navalny, iki hafta evvel tutuklanacağını bile bile Moskova’ya döndü ve sahiden de daha havaalanında tutuklandı. Şu anda uzun periyodik mahpus cezasına çarptırılabileceği duruşmayı bekliyor. Cezaevindeki Navalny hiç kimsenin beklemediği bir şey yaptı ve YouTube’da, “Putin’in sarayı: Dünyanın en büyük rüşveti” başlıklı bir görüntü yayımladı. İngilizce alt yazılı olması sayesinde tüm dünyada 105 milyondan fazla seyredilen görüntüde, Karadeniz kıyısındaki Gelencik’te Putin için 1.3 milyar dolarlık ultra lüks bir saray yapıldığı sav ediliyor. Yaklaşık iki saatlik görüntünün asıl tezi ise Rusya başkanının 1980’lerin sonundan başlayarak yakın etrafıyla bir rüşvet ve yolsuzluk ağı kurduğu.
‘MAĞDUR’ POZİSYONU
Görüntünün yayımlanmasının akabinde taraftarları Navalny’nin davetiyle yıllardır birinci kere evvel 23 Ocak’ta, akabinde geçen pazar 100’den fazla kentte protestolar düzenledi, binlerce kişi gözaltına alındı. Ancak asıl çarpıcı gelişme, Putin’in görüntüyle ilgili açıklama yaparak saray suçlamalarını şahsen yalanlamak zorunda kalması oldu. Rusya başkanını iktidarı boyunca tahminen de birinci kere savunma durumuna iten Navalny’nin aslında pek çok hususta görüşü bilinmiyor, üstelik geçmişteki açıklamaları nedeniyle kimilerince ırkçılıkla suçlanıyor. O denli ya da bu türlü, cezaevinde bulunduğu için “mağdur“ pozisyonuna düşen Navalny, görüntünün da sayesinde iktidar karşısında ruhsal üstünlüğü ele geçirmiş, aslında sahip olmadığı bir güce ulaşmış durumda. Temel olarak büyük kentlerde artık daha fazla demokrasi istemeye başlayan orta sınıf ve gençler tarafından desteklenen Navalny, Rus toplumunun çoğunluğunun hâlâ önemsemediği bir kişi. Sokak protestolarını tümüyle onun hanesine yazmak da gerçek değil, zira bunda bitmeyen ekonomik zahmetlerden Putin’in yüzünün eskimesine kadar farklı ögeler var.
Navalny iktidara gerçek bir alternatif olabilir mi? Rusya’da, Belarus gibisi halk isyanı çıkabilir mi?.. Toplumsal olayların nereye evrilebileceği konusunda falcılıktan kaçınmak gerekiyor. Lakin ihtimamla baktığı “bahçesinde birinci sefer diken”le karşılaşan Putin, ne kadar güçlü olsa da koltuğunda eskisi kadar rahat oturamayacak görünüyor. Bundan sonraki gelişmeleri Kremlin’in onu kahramana dönüştüren yanlış taktiklerini sürdürüp sürdürmeyeceği belirleyecek.
Cumhuriyet
