Nisan ayı üretici ve market fiyatları! Markete gelene kadar üçe katlanıyor
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, üretici ve market fiyatlarında nisan ayı ve ramazan ayı ortası devrine ait dataları paylaştı. Buna nazaran nisan ayında markette 29, üreticide ise 11 eserde fiyat artışı meydana geldi.
TZOB Genel Lideri Bayraktar, üretici maliyetlerini düşürmeden ucuz besine ulaşılmasının mümkün olmadığını belirterek “Gübre, elektrik, sulama ve ilaç üzere girdilerde indirime gidilmelidir” sözlerini kullandı.
Üretici ve tüketici ortasındaki makasın bir türlü kapanmadığına, nisanda üretici ve market ortasındaki fiyat farkının en fazla yeşil soğan, maydanoz, kuru soğan, ıspanak, patates, süt ve pırasada yaşandığına işaret eden Bayraktar, “Nisan ayında üretici ve market ortasındaki fiyat farkında yeşil soğan ve maydanoz 3,7 kat, kuru soğan 3,5 kat, ıspanak 3,4 kat, patates ve süt 3,3 kat fazlayla tüketiciye satılmaktadır.” bilgisini verdi.
EN YÜKSEK ARTIŞ PATATESTE
Bayraktar, nisanda markette en fazla fiyat artışının yüzde 45,51 ile patateste olduğuna dikkati çekerek, “Patatesteki fiyat artışını yüzde 31,18 ile kuru soğan, yüzde 18,79 ile karnabahar, yüzde 17,8 ile kuru üzüm, yüzde 17,43 ile nohut takip etti.” dedi.
Geçen ay markette en fazla fiyat düşüşünün yüzde 20,66 ile lahanada görüldüğünü bildiren Bayraktar, bu eseri yüzde 13,94 ile patlıcan, yüzde 11,48 ile yeşil soğan, yüzde 10,34 ile kuru incir, yüzde 4,57 ile sivri biber, yüzde 3,61 ile maydanoz, yüzde 2,20 ile yumurtanın takip ettiğini kaydetti.
FİYATI EN FAZLA DÜŞEN İSE ISPANAK
Bayraktar, nisanda üreticide maydanoz, elma, kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek, pirinç, kuru incir ve süt fiyatında bir değişim meydana gelmediğini, fiyatı en fazla düşen eserin yüzde 33,33 ile ıspanak olduğunu belirtti.
Ispanaktaki fiyat düşüşünü yüzde 30,80 ile yeşil soğan, yüzde 27,25 ile patlıcan, yüzde 15,96 ile pırasa, yüzde 11,85 ile sivri biber, yüzde 4,77 ile zeytinyağı, yüzde 4,17 ile fındık, yüzde 3,77 ile salatalık, yüzde 1,96 ile kabak ve yüzde 1,79 ile yumurta yüzde 1,25 ile havuç, yüzde 1,21 ile marulun takip ettiğini bildiren Bayraktar, şunları kaydetti: Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 82,50 ile patateste yaşandı. Patatesi ise sırasıyla şu eserler takip etti: Yüzde 80 ile kuru soğan, yüzde 47,76 ile lahana, yüzde 29,75 ile karnabahar, yüzde 21,74 ile kayısı, yüzde 8,93 ile limon, yüzde 7,42 ile domates, yüzde 4,06 ile Antep fıstığı, yüzde 2,56 ile kuru üzüm, yüzde 0,76 ile dana karkas, yüzde 0,67 ile kuzu karkas.
Bayraktar, üretim döneminin başı prestijiyle ve son bir yılda, girdi fiyat artışlarının kimi ziraî eserlerin fiyatlarını yükselttiğine dikkati çekerek, “Başta gübre olmak üzere, yem, elektrik, ziraî ilaç fiyatları ve sulama fiyatları son bir yılda epey artmıştır. Hakikaten üre gübresi fiyatları son bir yılda yüzde 94 artarken, DAP gübresi fiyatı tıpkı devirde yüzde 95,8 arttı. Besi yeminde son bir yılda yüzde 34,5 artış olurken, süt yemindeki artış yüzde 40,4’u buldu.” tabirini kullandı.
‘SÖZLEŞMELİ ÜRETİM YAYGINLAŞMALI’ ÖNERİSİ
Girdi fiyatlarının yüksekliğinden ötürü üreticinin gereğince girdi kullanamayacağı için randımanın düşeceği, üretimin azalacağı, maliyetlerin artacağı ihtarında bulunan Bayraktar, şu değerlendirmede bulundu: Üretici maliyetlerini düşürmeden insanımızın ucuz besine ulaşması mümkün değildir. Gübre, elektrik, sulama ve ilaç üzere girdilerde indirime gidilmelidir. Bu yıl pandemi nedeniyle talepte yaşanan daralma sonucu patates ve kuru soğan fiyatlarında sert düşüşler yaşanmıştır.
Üretimde istikrar için kontratlı üretim yaygınlaştırılmalı, eser ihtisas havzaları ve piyasa düzenleyici kuruluşlar oluşturularak fiyatlarda istikrar sağlanmalı, üretim gerçek yerde, yanlışsız vakitte ve hakikat ölçülerde ekonomik olarak iç ve dış talebe nazaran planlanmalıdır. Üretici örgütlenmesine kıymet verilmeli, üretim maliyetleri düşürülmeli, ziraî eserler üreticiden tüketiciye örgütlü bir yapı ile ulaştırılmalı, pazarlama sıkıntılarına tahlil getirilmesi için tüm ilgili kurum ve kuruluşlar iş birliği içinde çalışmalıdır.
Rusya’nın domatese uyguladığı ve dolmak üzere olan kota nedeniyle hala örtü altında üretim yapan çiftçilerin güç durumda kalabileceğini vurgulayan Bayraktar, Rusya’nın sera üretimini artırması nedeniyle yeni pazarların bulunmasının kaçınılmaz hale geldiğine işaret etti.
Bayraktar, ramazan ayı ortasını kapsayan 6-26 Nisan periyodundaki fiyat değişimleri hakkında da bilgi vererek, markette 27, üreticide 13 eserde fiyat artışı, markette 12, üreticide 7 eserde fiyat düşüşü olduğunu, markette 1, üreticide 12 eserde fiyatın değişmediğini bildirdi.
Bayraktar bu devirde üreticide ise patlıcan, ıspanak, maydanoz, elma, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru incir, yumurta ve süt fiyatında bir değişim meydana gelmediğini, yüzde 30,80 ile fiyatı en fazla düşen eserin yeşil soğan olduğunu belirtti.
Cumhuriyet
