Tüm dünyada fakir sosyoekonomik dilimde yer alan öğrencilerle en varlıklı sosyoekonomik dilimde yer alan öğrencilerin ortasında var olan yaklaşık iki yıllık eğitime muadil fark, salgın nedeniyle okulların kapanmasına bağlı olarak yüzde 9 oranında artabilecek. Türkiye’de ilişki, aygıtlara erişim ve EBA online sistemine erişim konusunda yoksulluk düzeyleri ortasında büyük farklılıklar bulunuyor.
Eğitimin her kademesinde eğitime erişimin durumuna ve özel tedbirlerle desteklenmesi gereken çocuklara ait değerlendirmelere yer veren “Eğitim İzleme Raporu 2020: Öğrenciler ve Eğitime Erişim” yayımlandı.
Raporun bu evrakında, salgın sürecinde uzaktan eğitime erişimde yaşanan meseleler, alanda yürütülen çalışmalardan yararlanılarak ele alınıyor. Ayrıyeten eğitime erişimi artırmaya yönelik gayeler ve uygulamalar bedellendiriliyor. Rapordaki birtakım tespitler ve teklifler şöyle:
– Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın yürüttüğü ve geliştirdiği erişim uygulamalarına rağmen içinde bulunduğu şartlar nedeniyle uzaktan eğitime dahi erişemeyen, erişme imkânı olsa bile tekrar içinde bulunduğu şartlar nedeniyle uzaktan eğitim araçlarını aktif izleyemeyen öğrenciler oldu. Bu süreçte öğrenciler ortasındaki “dijital uçurum”, var olan eşitsizlikleri daha da derinleştirme riskini artırdı.
– MEB tarafından Dünya Bankası’nın Etraf ve Toplumsal Çerçevesi uygulanarak hayata geçirilecek “Türkiye İnançlı Okullaşma ve Uzaktan Eğitim (SSDE)” projesi kapsamındayapılan değerlendirmeler de bu riske işaret ediyor. Proje kapsamında hazırlanan raporda, “Türkiye’de mevcut durumda sosyoekonomik kümeler ortasında halihazırda geniş bir öğrenme boşluğu” bulunduğu ve “ülke içinde öğrenciler ortasındaki uçurumun daha fazla büyümemesi için mevcut uzaktan eğitim verimliliğinin geliştirilmesi ve nüfusun tüm katmanlarına ulaştırılması” gerektiği belirtiliyor.
– Proje kapsamında hazırlanan raporda, “uzak yerlerde yaşayan, düşük sosyoekonomik art plana sahip, engelli, mülteci ve anadili Türkçe olmayan, velileri konuttan eğitimlerini destekleme konusunda daha az uzman olan öğrencilerin kendi eğitim performanslarından düşük performans gösterme riski ile karşı karşıya” oldukları belirtilerek “daha fakir toplumsal art planı olan ve daha kalabalık konutlarda geniş ailelerle birlikte yaşayan öğrenciler” için bu sürecin daha sıkıntı olacağı paylaşılıyor.
KÖY OKULLARINDA ERİŞİM
Salgınla birlikte uzaktan eğitim sürecine geçilmesi, internete erişemeyen çocukların eğitimin dışında kalmasına yol açtı. Köy okullarında tahsil gören öğrenciler de bu durumdan etkilendi.
Köy okullarında tahsil gören öğrencilerin salgın öncesinde de çocuk personelliği meselesiyle müsabakası ve pandemi sırasında okulların kapatılmasıyla birlikte sorunun artması ise bir öteki kıymetlendirme olarak karşımıza çıkıyor.
Özel tedbir gerektiren öbür kümelerde olduğu üzere, köy okullarında tahsil gören öğrencilerin de pandemi devrinde toplumsal ve duygusal gelişiminin desteklenmesine gereksinim duyulduğu belirtiliyor.
EŞİTLİK TAHLİLİ
Rapordaki “Eşitlik Analizi” çalışmasından bulgular:
– Temas, aygıtlara erişim ve EBA online sistemine erişim konusunda yoksulluk düzeyleri ortasında büyük farklılıklar bulunuyor.
– Kaynağa bağlı olarak hanelerin erişimi yüzde 68 ile yüzde 88 ortasında değişmesine karşın internet erişimi okul çağındaki çocukların bulunduğu fakir hanelerde hâlâ düşük (yüzde 39), 3 yahut daha fazla çocuğun bulunduğu hanelerde ise daha da düşük.
– Sonuçlar bölgesel yoksulluk dilimlerine nazaran incelendiğinde EBA’ya erişim düzeylerinde eşitsizlik bulunduğu görülüyor.
– Bilhassa büyük ve/veya düşük gelirli ailelerde bulunan kız öğrencilerden daha fazla mesken işi yapması beklendiğinden kız öğrenciler, erkek öğrencilerden daha fazla mesken işi yapması beklendiğinden erkek öğrencilere kıyasla daha fazla dezavantajlı olabilir.
– Pandemi nedeniyle uzaktan eğitim sürecinin başlaması, özel tedbir gerektiren öteki toplumsal kümeler üzere süreksiz müdafaa altındaki Suriyeli öğrencilerin de eğitime erişimlerini ve eğitimlerini sürdürmelerini zorlaştırdı.
SURİYELİ ÇOCUKLAR
Pandemi nedeniyle uzaktan eğitim sürecinin başlaması, özel tedbir gerektiren öteki toplumsal kümeler üzere süreksiz muhafaza altındaki Suriyeli öğrencilerin de eğitime erişimlerini ve eğitimlerini sürdürmelerini zorlaştırdı.
ROMAN ÖĞRENCİLER
Sıfır Ayrımcılık Derneği tarafından yürütülen çalışmaya nazaran kentlerde yaşayan Roman öğrencilerin çoğunluğu, okuma ve yazma öğrendikten sonra ilkokul 3. sınıfın akabinde eğitimi terk ediyor ve ailelerinin ekonomik faaliyetlerine takviye olmak gayesiyle çalışmaya başlıyor.
EĞİTİME ERİŞİM İÇİN ÖZEL TEDBİR GEREKENLER
– Özel ihtiyaçlı çocuklar,
– Süreksiz muhafaza altındaki çocuklar,
– Çalışan çocuklar,
– Mevsimlik tarım çalışanı ailelerin çocukları,
– Roman çocuklar,
– Köy okullarında tahsil gören çocuklar,
– Azınlık okullarında tahsil gören çocuklar.
ÖZEL EĞİTİMDEKİ BADİRELER
Özel eğitim hizmetlerinden yararlanan öğrencilere ait MEB istatistiklerine bakıldığında ortaöğretim kademesine kadar bir artış olduğu, lakin ortaöğretime geçişle birlikte öğrenci sayısının azaldığı dikkat çekiyor.
Erkek çocukların eğitime erişiminin kız çocuklarından fazla olması, özel ihtiyaçlı çocuklara yönelik özel tedbirlerin kız çocukların eğitimini sürdürebilmesini de kapsayacak halde planlanması gerektiğini gösteriyor.
Cumhuriyet
