OPEC+ grubunun Bakanlar İzleme Komitesi (JMMC), üretim politikasını görüşmek üzere yarın toplanıyor
Görüntü konferans yoluyla yapılacak toplantıda ham petrol üretiminde günlük 500 bin varil üzere sonlu artış beklentileri masaya yatırılacak.
Geçtiğimiz ay, ham petrol fiyatları yüzde 19 artışla Ocak 2020’den bu yana en yüksek aylık artışı kaydetti. Brent fiyatları, Kasım 2019’dan bu yana birinci kere 67 dolar/varil bariyerini aştı.
Goldman Sachs ve Morgan Stanley üzere Wall Street’in önde gelen yatırım bankaları, brent ham petrolün bu yılın ikinci çeyreğinin sonunda, 70 doları aşacağı istikametinde kestirimde bulunuyor.
DESTEKLEYİCİ FAKTÖRLER
Ham petrol fiyatlarındaki kıymetli yükseliş, birkaç faktöre dayanıyor. Global petrol talebini artıran en değerli faktörler, dünya iktisadının daha süratli toparlanacağına dair iyimser bir atmosferin olması ve yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşılarının dağıtımının hızlanması ve yaygınlaşması olarak kabul ediliyor.
Şubat ayında ABD’yi iki haftadan uzun müddettir vuran şiddetli donma dalgası, fiyatları üst tarafta etkiledi ve günde yaklaşık 4 milyon varil Amerikan ham petrol üretimini aksattı. Bu durum milletlerarası ve Amerikan pay senetlerinin geri çekilmesine yol açtı.
Körfez bölgesinde İran’ın nükleer programı ve Husilerin, dünyanın en büyük petrol ihracatçısı olan Suudi Arabistan’ın kentlerini gaye alan atakları sebebiyle tırmanan gerginlik, fiyatları desteklemek için iki yeni faktör olarak ortaya çıktı.
Tüm bunlardan evvel, 2021’in başından bu yana günde 7,2 milyon varil düzeyinde seyreden OPEC + kesintileri yaşandı. Buna daha sonra Suudi Arabistan’ın şubat ayı başından başlayıp şu ana kadar devam eden bir milyon varil istekli üretim kesintisi eklendi.
ÇÖKÜŞÜ YÜKSELİŞ İZLEDİ
Geçen yıl, Kovid-19 tesiri ve Suudi Arabistan’ın kıvılcımını ateşlediği fiyat savaşından ötürü ham petrol fiyatları daha evvel görülmemiş bir halde son 21 yılın en düşük düzeyine düşerek, bir varil 16 dolardan satışa sunuldu.
Batı Teksas ham petrolünün fiyatı tarihte birinci sefer sıfırın altına düşerken, ABD ham petrol vadeli süreçleri, varil başına eksi 40 dolardan süreç gördü.
2020 Nisan ayının başından itibaren, “OPEC +” ülkelerinin global arzın yüzde 10’unu oluşturan günlük 9,7 milyon varillik tarihi kesintiler konusunda mutabakata varması fiyatları yükseltti.
CAZİP FİYATLAR
Ham petrol fiyatlarının salgın öncesi düzeylere dönmesiyle, analistler, Rusya başta olmak üzere büyük üreticiler için üretimleri artırmanın cazip hale geldiğini söylüyor.
Birebir biçimde, petrol zengini körfez ülkeleri de sıkıntı mali şartlarla karşı karşıya bulunuyor. Geçtiğimiz yıl ham petrol fiyatlarının düşmesinden ötürü biriken bütçe açıklarıyla savaşan körfez ülkelerinin kamu borcunda da eşi görülmemiş bir artış yaşanıyor.
Körfez ülkeleri şu anda, ham petrol fiyatlarındaki iyileşmeden yararlanarak cari açıklarını azaltmaya çalışıyor.
Rusya, iktisadının çeşitliliği nedeniyle bütçesini dengelemek için varil başına yaklaşık 43 dolarlık bir fiyata muhtaçlık duyarken, Körfez ülkelerinin ise bütçelerinde istikrar sağlamak için varil başına 60 ila 85 dolar ortasında bir fiyata muhtaçlığı var.
Bir sonraki toplantıda üretimi artırma kararını mümkün kılan faktörün, Suudi Arabistan’ın ham petrol fiyatlarındaki büyük iyileşmeye reaksiyonunun yumuşaması olduğu bedellendiriliyor.
Cumhuriyet
