Pakistan Başbakanı İmran Han, Afgan barış görüşmelerini mutabakata vardırma konusunda İslamabad’ın Taliban’ın müzakerelere dönmesi gayesiyle elinden geleni yaptığını fakat ABD’nin bu ülkeden askerlerini çekmek için tarih vermesinin akabinde Taliban üzerindeki tesirlerinin azaldığını söyledi.
Han, New York Times gazetesine görüntü konferans aracılığı ile verdiği röportajda, ABD-Pakistan ilgileri, Afgan barış süreci, bölgesel ve memleketler arası gelişmelerle ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Afgan barış görüşmelerini mutabakata vardırma konusunda Pakistan’ın Taliban’ın müzakerelere dönmesi maksadıyla elinden geleni yaptığını vurgulayan Han, ABD’nin bu ülkeden askerlerini çekmek için tarih vermesinin akabinde Taliban üzerindeki tesirlerinin azaldığını tabir etti.
AA’nın haberine nazaran; Başbakan Han, kelam konusu durumun sebebini ABD’nin çıkış tarihi vermesine bağlayarak, “Taliban, temelde zafer savında bulundu. Savaşı kazandıklarını düşünüyorlar. Bu nedenle onları etkileme yeteneğimiz, kendilerini daha güçlü hissettikleri için azaldı.” dedi.
“İÇ SAVAŞ ÇIKARSA HER ŞEY BOŞA GİDER”
Pakistan’ın şu anda Taliban’a askeri bir zafere gitmemesi gerektiğini söylediğini anlatan Han, “Eğer onlar topyekun bir zafere giderse bu, uzun süren bir iç savaş manasına gelecek. Afganistan’dan sonra iç savaştan etkilenecek başka ülke Pakistan olacaktır.” diye konuştu.
Han, bu sebeple yeni bir mülteci akınından korktuklarını söz ederek, Pakistan’daki 3 milyon Afgan mülteci ile başa çıkmakta zorlandıklarını belirtti.
Gelecek vizyonlarının ekonomilerini ayağa kaldırmak ve Afganistan üzerinden Orta Asya ile ticaretlerini geliştirmek olduğuna dikkati çeken Han, “Orta Asya ülkeleriyle çok iyi ticaret muahedeleri imzaladık ancak biz oraya yalnızca Afganistan üzerinden gidebiliriz. İç savaş çıkarsa her şey boşa masraf.” dedi.
“BAŞKA MÜLTECİ AKINI İSTEMİYORUZ”
Han, yılbaşında Afganistan’a ziyaret gerçekleştirdiğini ve barış mutabakatı için ellerinden geleni yapacaklarını söylediklerini lisana getirerek, Afgan hükümetinde Pakistan’ın daha fazlasını yapabileceğine dair bir inanç olduğunu ve barış muahedesi yapılamadığı gerekçesiyle kendilerinin suçlanmasının hayal kırıklığı oluşturduğunu söz etti.
Taliban’a karşı askeri harekat dışında her şeyi yapacaklarını belirten Han, “Taliban, askeri harekat ile Afganistan’ı ele geçirmeye çalışırsa hududu kapatacağız. Evvelce açık olan hududumuzu çitle çevirdik zira Pakistan çatışmaya girmek istemiyor ve diğer mülteci akını istemiyoruz.” diye konuştu.
Han, Taliban’ın askeri olarak Afganistan’ı ele geçirmesi halinde onları tanıyıp tanımayacaklarına ait soruya, “Afgan halkı hangi hükümeti seçerse seçsin Pakistan, yalnızca onlar tarafından seçilen bir hükümeti tanıyacaktır.” dedi.
“ÇOK SAYIDA İNSAN HAYATINA MAL OLDU”
Ülkesinin ABD ile bağlantılarına de değinen Han, 11 Eylül’ün akabinde Pakistan’ın ABD’nin teröre karşı savaşına katıldığını ve bu süreçte bağların biraz istikrarsız olduğunu kaydetti.
Han, ABD’nin o süreçte Pakistan’a yardım sağladığını anımsatarak, bu sebeple Washington’ın Pakistan’dan istediklerini İslamabad’ın yerine getirmek zorunda olduğunu hissettiğini söyledi.
Pakistan’ın ABD’nin isteklerini yerine getirmek için yaptığı şeylerin çok sayıda insanın hayatına mal olduğunu belirten Han, “70 bin Pakistanlı öldü. Ülkenin dört bir yanında devam eden intihar bombaları ve patlamalar nedeniyle 150 milyar dolardan fazla ekonomik kayıp verildi.” dedi.
“PAKİSTAN, AFGANİSTAN’DA İÇ SAVAŞ İSTEMİYOR”
Han, iki ülke ortasındaki sorunun bu noktada başladığına dikkat, çekerek, ABD’nin Pakistan’dan fazlasını beklemeye devam ettiğini ve Pakistan hükümetlerinin de yapamayacakları şeyleri gerçekleştirmeye çalıştığını anlattı.
ABD’nin Afganistan’dan çekilmesinin akabinde İslamabad ile Washington’ın rastgele bir stratejik bağlantısının olup olmayacağına ait soruya Han, “Bunu bilmiyorum. Pakistan’ın ABD ile stratejik bir münasebeti olması gerektiğini bu formda düşünmemiştim. Devletlerin nitekim ortak çıkarlara dayalı bağları var.” diye konuştu.
Han, ABD’nin Afganistan’dan çekilmesinin akabinde Washington ile ne cins askeri bağlantılarının olacağını bilmediğini belirterek, “Fakat şu anda münasebet, ABD’nin Afganistan’dan ayrılmadan evvel bu ülkede siyasi bir uzlaşı bulunması ortak hedefine dayanmalıdır. Zira Pakistan, Afganistan’da kanlı bir iç savaş istemiyor.” sözlerini kullandı.
ABD’nin de bir yahut iki trilyon dolar harcadıktan sonra Afganistan’da iç savaş görmek istemediğinden emin olduğunu lisana getiren Han, bu kapsamda amaçlarının ortak olduğunu söyledi.
“HİNDİSTAN İLE OLAĞANLAŞMA TEŞEBBÜSLERİ HİÇBİR YERE VARMADI”
Han, Hindistan ile Pakistan ortasındaki münasebetlerle ilgili olarak misyona geldiğinde Yeni Delhi ile olağan ve uygar bir ticaret bağlantısı konusunda teşebbüslerde bulunduğunu fakat bunun hiçbir yere varmadığını söz etti.
Bu durumu Hindistan’da iktidardaki Narendra Modi hükümetinin Hindu milliyetçiliği ideolojisine bağlayan Han, farklı bir Hint idaresiyle daha iyi münasebetlere sahip olacaklarını düşündüğünü belirtti.
Han, Keşmir’de bir değişiklik olmamasının Hindistan için bir “felaket” olacağını vurgulayarak, bunun çatışmanın devam etmesi ve iki ülke ortasında olağan ilgi kurulamaması manasına geleceğini söyledi.
“ABD İLE ÇİN REKABETİ TUHAF”
ABD ile Çin’in rakip haline gelmesini çok tuhaf bulduğunu belirten Han, Pekin ve Washington’ın iyi geçinip birbirleriyle ticaret yapmasından dünyanın büyük yarar sağlayacağını kaydetti.
Han, Pakistan’ın ABD yahut Çin konusunda neden taraf seçmek zorunda olduğunu sorgulayarak, “Bence herkesle iyi bağlantılarımız olmalı.” dedi.
Pakistan’ın terörle uğraşında Çin’in İslamabad’ın yardımına gelen birinci ülke olduğunu anımsatan Han, Çin ile uzun bir münasebetlerinin bulunduğuna dikkati çekti.
Han, ABD’nin Çin’e karşı neden Hindistan’ın siper olacağını düşünmesi gerektiğini anlamadığını belirterek, “Hindistan, bu rolü üstlenirse bence bu, onlar için ziyanlı olacaktır. Zira Hindistan’ın Çin ile ticareti hem Hindistan hem de Çin için yararlı olacaktır.” halinde konuştu.
Han, bu durumu telaşla izlediğini kelamlarına ekledi.
Cumhuriyet
