Şifanın mümkün olmadığı terminal periyotta hastayı rahatlatacak, hayat kalitesini en yüksek seviyede tutacak bir tedavi formülü olan palyatif bakım, tıbbın gelişmesiyle bilhassa son yıllarda daha sık kullanılıyor. Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) tarafından 1980’lerde “tedavilere cevap alınamayan hastaların bütüncül bakımı” olarak tanımlanan palyatif bakım, 2002’de güncellenen yeni tarifiyle “yaşamı tehdit eden bir hastalıkla karşılaşan hasta ve ailelerin, hastalığın teşhisinden vefata kadar olan süreçte ağrı ve semptomların erken tanılanması ve giderilmesi, psikososyal ve manevi takviyenin sağlanarak hayat kalitelerini artırma çabası” halinde açıklanıyor.
PALYATİF BAKIM NEDİR?
Palyatif bakım, kanser üzere önemli yahut ilerleyici hastalığı olan bireylere ve yakınlarına teşhis almasından itibaren tüm hastalık süreci boyunca verilen, hayat kalitesini artırmayı hedefleyen tedavilerdir. Bireylerin önemli hastalıkları da olsa, günlük aktivitelerini yerine getirebilmeleri yahut geçimlerini sağladıkları işlerini devam ettirebilmeleri, bunlar olamasa bile hastalık sürecinin dertlerinin en hafif formda yaşanabilmesi için gereken yaklaşım, palyatif bakım olarak tanımlanır.
Palyatif bakım, ek bir takviye katmanı sağlamak için hastanın başka tabipleriyle birlikte çalışan özel eğitimli hemşireler ve öbür uzmanlar grubu tarafından sağlanır ve hastanın gereksinimlerine dayanır. Rastgele bir yaşta ve önemli bir hastalığın rastgele bir evresinde da uygundur. Palyatif bakım, uzmanlaşmış ve tıpkı vakitte gönüllülük aslı ile de çalışması gereken bir grubun işidir. Palyatif bakım tedavisi, hastaların, son ana kadar etkin bir hayat sürmeleri için takviye sağlar. Öte yandan hasta yakınlarına, terminal devirdeki hasta bakımı konusunda eğitim vermeyi ve onların da bu bakıma etkin iştiraklerini sağlamayı gayeler. Ömür kalitesini arttırır ve birebir vakitte hastalık sürecini olumlu olarak etkileyebilir. Hastalar üzerindeki temel maksadı ağrı, depresyon, nefes darlığı, yorgunluk, kabızlık, bulantı, iştah kaybı, uyku zahmeti ve tasa üzere semptomları en aza indirmektir.
Ayrıyeten 14 Ekim tüm dünyada hususun değerini benimsetmek gayesiyle, “Dünya Palyatif Bakım Günü” olarak kutlanır.
PALYATİF BAKIMIN ODAKLANDIĞI MEVZU VE HASTALIKLAR
Fizikî sıkıntılar: En yaygın olanları ağrı, halsizlik, iştah kaybı, bulantı, kusma, nefes darlığı, uykusuzluktur. Bunların birden fazla, kanser üzere önemli ve ilerleyici hastalıklara sahip bireylerde gözlemlenen semptomlardır.
Duygusal meseleler: Depresyon, tasa (anksiyete) ve dehşetler.
Günlük hayata dair sıkıntılar: Hasta ve yakınlarının pratik ömrünü etkileyen toplumsal, ekonomik, yasal hususlar ve bu doğrultuda gelişen sıhhat teminatları ile ilgili tasalar.
Cumhuriyet
