Dolar/TL, Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz indiriminin akabinde yükseldiği 8.9750 düzeyindeki yeni tarihi doruğun çabucak altında dalgalı seyir izlemeyi sürdürdü.
Piyasalarda TCMB Lideri Şahap Kavcıoğlu’nun bugün TBMM Plan ve Bütçe Komitesi’nde yapacağı açıklamalar, Ağustos ayı işsizlik ve ödemeler istikrarı dataları, Hazine’nin altın cinsi iç borçlanmaları takip edilecek. Kavcıoğlu’nun da katılacağı Merkez Bankasının faaliyetleri hakkında bilgilendirme sunumu saat 14.00’te başlayacak.
REUTERS’IN HABERİ SONRASI YÜKSELİŞE GEÇTİ
Dolar/TL Cuma günü 8.9750’ye kadar yükselerek yeni tarihi tepesini görmüş işlemcilere nazaran Reuters’ın “Erdoğan son TCMB liderinden da soğuyor” haberi de dolar/TL’deki yükselişte tesirli olmuştu. İşlemciler ayrıyeten haberin yalanlanmasının da TL’de paha yararı yarattığı belirtmişlerdi.
Dolar/TL’deki yükselişte ana belirleyiciler ise TCMB’nin para siyasetine ait tasalar ve dolardaki global bedel yararı. TCMB’nin birinci faiz indirimi iletisini vermeden evvel 8.3 düzeyindeki dolar/TL artık 9’a yanlışsız yükselişte.
Global olarak besin ve güç fiyatları başta olmak üzere dünyada enflasyon artıyor. ABD tahvil alımlarını azaltma ile pandemi devri adımlardan birinci kere sıkılaştırma istikametli adımlara bu yıl başlamayı pahalandırıyor. Gelişmekte olan merkez bankalarından kimileri ise sürpriz biçimde erken sıkılaştırma döngüsüne başladı.
Dünyada enflasyonun ne kadar süreksiz olduğu tartışılıp, sıkılaşma adımları ön plana çıkarken enflasyonda yükselişin devam ettiği Türkiye ise faiz indirimleri ile global trendden ayrışıyor.
TL’deki yalnızca Eylül ayı başından beri kıymet kaybı %8’e yaklaştı. Bu bile yaratacağı iki puana yakın geçişkenlik tesiriyle TÜFE’yi %20’li düzeylere tek başına yükseltebilecek bir neden. Enflasyon %19.58 ile iki buçuk yılın doruğunda bulunuyor.
Ekonomistlerin faiz indirimi sonrası enflasyon iddiaları 2021 için üst çekilirken 2022 için üst istikametli revizyonlar çok daha büyük boyutta yapılmaya başlandı.
Geçen haftaki yatırımcı toplantısında ise iştirakçilerin verdiği bilgiye nazaran TCMB enflasyonda yükselişlerin süreksiz olduğunu, bunun koronavirüs sonrası olağanlaşma adımları nedeniyle oluştuğunu düşünürken süreksiz yükselişin yerini düşüşe bırakmasını bekliyor.
Kavcıoğlu, yatırımcı toplantısında yapılan faiz indirimine karşın para siyasetinin gereğince sıkı olduğunu, çekirdek enflasyon göstergelerinin yakın periyot eğilimlerinde yavaşlama görüldüğü bildirisi verdi.
Bankacılar geçen hafta gerçekleşen bu toplantıyı TCMB’nin Eylül ayında 100 baz puan ile başladığı faiz indiriminin tek seferlik mi olduğunu yoksa indirim döngüsünün birinci kararı mı olduğunu anlamak ismine izlediler. İştirakçiler Eylül ayı kadar bariz bir faiz indirimi iletisi almadıklarını fakat yeniden de sonraki adımın faiz indirimi olduğu izlenimi aldılar.
DÖVİZDE AÇILIŞ SAYILARI
Dolar/TL saat 08.35’te 8.9405/8.9500 düzeyindeydi. Euro/TL birebir saatte 10.3464/10.3583, sepet bazında TL 9.6434/9.6544 düzeyindeydi. Türkiye’nin 5 yıllık CDS’leri ise dün Nisan ayı ortasından bu yana doruklarının çabucak altında 434/438 baz puandan kapandı.
Bugün takip edilecek bilgiler ortasında ödemeler istikrarı de yer alıyor. Reuters anketine nazaran cari süreçler istikrarının Ağustos’ta turizm gelirlerinin ve güçlü seyreden ihracatın tesiriyle 100 milyon dolar ile epey sonlu açık vermesi, 2021 yılını ise 19.75 milyar dolar açıkla tamamlaması bekleniyor. Ankette Ağustos ayı için cari istikrar iddiaları 950 milyon dolar fazla ile 600 milyon dolar açık bandında yer alıyor.
Yıl sonu cari açık beklentileri salgın karşısında aşılamanın yaygınlaşması, güçlü seyreden ihracat performansı ve turizmde toparlanmanın tesiri ile evvelki anketlere göre hafif düşerek 19.75 milyar dolar düzeyinde. cari açık geçen yıl yaklaşık 37 milyar dolar açık vermiş TL’nin paha kaybı nedeniyle lokallerin artan altın talebinin yarattığı yüksek ithalat burada belirleyici olmuştu.
GLOBAL PİYASALAR
Reuters’da geçen hafta yayımlanan bir tahlilde de dikkat çekildiği üzere Erdoğan’ın yatırımların önünü açmak daha çok istihdam yaratmak için istediği düşük kredi faizleri siyaseti ile TCMB’nin faiz indiriminin çeliştiğini söyleyen akademisyenlere nazaran, uzun vadeli siyasetlere odaklanmadan yalnızca “günü kurtarmak” ismine alınan kararlarla kalıcı düşük faiz ortamının oluşması mümkün değil.
Birçok bankacı faiz indirimlerinin devam etmesi halinde ani faiz artışlarına kısa müddette gereksinim duyulabileceği telaşını lisana getirirken bu telaşlar de TL’de baskı yaratıyor.
Global piyasalarda dolar, beklentilerin altında kalan ABD tarım dışı istihdam verisine karşın Fed’in önümüzdeki ay varlık alımlarını azaltmaya başlayacağı beklentisinin tesiriyle yen karşısında iki buçuk yılın en yüksek düzeyine tırmandı. ABD tahvil getirileri dataların dayanağıyla yükselirken, 10 yıllık Hazine tahvilleri dört ayın en yüksek düzeyi olan %1.617’ye ulaştı ve doların faiz cazipliğini artırdı.
Bankacılar, yabancı yatırımcıların aslında epey düşük düzeylerdeki Türkiye varlıklarından çıkış istikametli süreçlerine, lokallerin ise dolar/TL’deki devam eden yükselişte 260 milyar dolarlık döviz cinsi varlıklarından hudutlu kâr satışlarına devam ettiklerini belirtiyorlar. TCMB datalarına nazaran yabancılar faiz indirimi sonrası takip eden haftada Türkiye yatırımlarını yaklaşık 3.5 milyar dolar daha azalttılar.
Cumhuriyet
