Prof. Dr. Ercan, Kuzey Anadolu kırığının davranışının kişilikli olduğunu, doğudan başlayıp batıya yanlışsız adım adım gittiğini söyledi. Bölge üzerine evvelden meydana gelen zelzeleleri anlatan Ercan, “Sonuçta İzmit 1999 zelzelesinin olacağını biz jeofizik mühendisleri birinci sefer 1982 yılında söyledik. 1982 yılında algoritmamı uyguladığım vakit 1994’ten sonra her an zelzele olabilir demiştim. Tabi bunu çoğunuz anımsamıyordu zira o vakit için zelzele bahisleri bu kadar ilgi çekmiyordu. Sonra 5 yıl gecikmeyle 1999 sarsıntısı gümbür gümbür geldi ve 17 bin 800 kişiyi kaybettik. 7,5 büyüklüğündeki bu sarsıntıda boşalan güç 130 atom bombasının gücüne eş değerdeydi” dedi.
‘DEPREMİN NEREDE OLACAĞINI BİLİYORUZ’
Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, Marmara’daki sarsıntısı ölçerleriyle nerenin gergin olup olmadığını bildiklerini belirterek, “Buna nazaran Büyükçekmece’nin batısından Şarköy’e kadar yüksek gerginlik yaşanıyor. Demek ki bu gerginliğin bulunduğu torağın bir kısmı Silivri’den başlıyor yani İstanbul’un batısından başlıyor fakat büyük kısmı Tekirdağ vilayetinde bulunuyor. Buna nazaran Tekirdağ vilayetini zelzele bekliyor diyoruz. Bu zelzelenin olacağı yer ise bu arı kovanının en ağır olduğu yer Marmara Ereğlisi’nin önü oluyor. İstek ederseniz dışarıya çıkarız sizlere zelzelenin tam nerede olacağını da gösterebilirim. Yalnızca Marmara Ereğlisi sarsıntısı olmayacak bütün Trakya bölgesinin zelzelesi olacak. Nasıl kırılacak bu sarsıntı derseniz, doğu-batı doğrultusunda kırılacak. Bir sarsıntı olduğu vakit hem doğu-batı doğrultusunda kırılacak hem de Trakya kırığını oynatarak tam bu Marmara Ereğlisi’nde bulunan dolum tesislerinin altından geçerek Çorlu’ya gerçek gidecek, Çorlu’yu da çok etkileyeceğini de söyleyeyim, Lüleburgaz, Babaeski üzerinden Edirne’ye kadar tesir yaratacak. Yani bu sarsıntı yalnızca Marmara Ereğlisi sarsıntısı olmayacak bütün Trakya’nın ve Marmara bölgesinin sarsıntısı olacak” sözlerini kullandı.
‘İLK ZELZELE KÜÇÜKÇEKMECE’NİN ALTINDA OLACAK’
Prof. Dr. Ercan, kendisine büyük İstanbul sarsıntısının sorulduğunu belirterek, “İstanbul’un önünde olacak olan zelzele Küçükçekmece ile Avcıların önünde olacak ve bu zelzele 6,4 ile 6,7 ortasında olacak. Yani büyük olmayacak. İstanbul’da büyük sarsıntı olsaydı arkadaşlar, hiçbir şey bilmiyorsanız oradaki kalıntılara bakın, bugün ne Ayasofya kalırdı ne Bozdoğan Kemeri kalırdı, ne Süleymaniye kalırdı, İstanbul’un surları kalırdı. Yedikule surları her zelzele olduğunda yıkılır. Bana nazaran birinci sarsıntı Küçükçekmece’nin altında olacak” dedi.
‘BÜYÜK ZELZELE TEKİRDAĞ’DA OLACAK; KIYI ŞERİDİNDEKİ YAPILAR YIKILMALI’
Hiç kimsenin Tekirdağ sarsıntısından kelam etmediğini söyleyen Ercan, “Kimse Tekirdağ zelzelesinden kelam etmiyor herkes İstanbul diyor. Meğer büyük zelzele Tekirdağ’da olacak. Marmara Ereğlisi’nin beklediği zelzelenin yıkım kuvveti de 9 olacaktır. Şayet Marmara Ereğlisi’nde enkaz altında insan aramak istemiyor, can kaybı yaşamak istemiyorsanız o kıyı şeridindeki yapıların hepsinin yıkılması gerekiyor. Siz yıkmazsanız zelzele hepsini yıkacak bu yapıların. Beşerler evvel malım dememeli evvel canım demeli. Bir kişinin Türkiye Cumhuriyeti’nde sarsıntıdan ölmesinin maliyeti 1 milyon 250 bin dolardır. Pekiyi bir kişinin sarsıntıda ölmemesi için yapılması gereken kişi başı yatırımın ölçüsü ne kadardır biliyor musunuz? Yalnızca 5 bin dolardır” diye konuştu.
‘MARMARA EREĞLİSİ SARSINTISINDA AÇIĞA ÇIKACAK GÜÇ, 24 ATOM BOMBASINA EŞDEĞER’
Daha evvel de 2045 yılından evvel büyük zelzele olmayacağını söylediğini belirten Ercan, bölgede olan zelzeleleri anlatıp, “Marmara Ereğlisi zelzelesi İstanbul’da olacak olan zelzelenin 6 katından daha fazla olacak. İstanbul’da beklenen zelzelede açığa çıkacak güç 4,3 atom bombası gücünde olacak. Lakin Marmara Ereğlisi’nde olacak olan zelzelede açığa çıkacak güç ise 24 atom bombasına eş kıymet olacaktır. Lakin biz bunu can kayıpsız atlatabiliriz” diye konuştu.
‘İSTANBUL’DA TEDBİR ALMAK KOLAY DEĞİL’
Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, muhtemel bir sarsıntıda 18 milyon kişinin yaşadığı İstanbul’da tedbir almanın kolay olmadığını belirterek, 1 milyon 600 bin yapının dönüştürülmesi gerektiğini söyledi. Ercan, “1 milyon 600 bin yapının dönüştürülmesi için bir sefer para yok yani sonra maddede kimi eksikler var. Sonra beşerler bu hususta da yardımcı olmuyorlar idarelere. Zira adam bir daire veriyor iki daire istiyor yahut ‘Ben bu daireyi veririm lakin birebir boyutta daire isterim’ diyor. Bu türlü olmaz ki yani o vakit hangi müteahhit o yapıyı yıkıp yine yapar ki. Hasebiyle idare ve halk ortasında mal mülk mutabakatı olması gerekiyor. Bu mutlaka bu türlü her şeyi devletten de beklemeyecekler. Fakirin bir de elinden tutmak gerekiyor. Artık fakirin elinde para olmadığı için yapısını yıktırıp tekrar yaptırma imkanı yok. Sonra bilhassa Türkiye’deki yapıların yüzde 20’si yerden gelen problemler, yüzde 80’i yapıdan gelen problemlerden ötürü yıkılıyor. Yapısal problemler için banka kredi veriyor fakat jeofizik araştırmalar için banka kredi vermiyor. Yani yarından tezi yok bankalar yerden gelen problemler için de kredi vermeli” dedi.
‘SİSAM’DA BEKLEDİĞİMİZ ZELZELE ŞİMDİ OLMADI’
Son günlerde Malatya, Aydın ve Çorum’da meydana gelen zelzelelere değinen Prof. Dr. Ercan, “Bunlar depremcik boyutundaydı. Yalnızca Çorum’da, Ezine Pazarı kırığında bir sarsıntı oldu 4.1 büyüklüğünde bu Ezine Pazarı kırığının canlı olduğunu gösteriyor. Öteki sarsıntılar daha küçük boyuttaydı, onlarda çekinecek bir durum yok. Lakin Sisam’da beklediğimiz o orta büyüklükteki 5,5-5, 6’ya kadar olacak zelzelenin hiçbiri olmadı şimdi. Bu durum orada çekincenin sürdüğünü ve İzmir’de hasar görmüş yapıların bir an evvel yıkılıp orada ölümlerin gelecekte önlenmesinin faydasını gösteriyor bize. Artık Aydın’da zelzeleler çok seyrek aralıklarla oluyor. Kuşadası da Aydın’ın bir ilçesi biliyorsunuz. Sarsıntıların en sık olduğu yer Sisam Adası ve Kuşadası’nın bulunduğu kesim. O nedenle sarsıntı için en çekinceli olan bölge Aydın’dır. Lakin Efeler ilçesi değildir. Aydın’da sarsıntı çekincesi yüksek olan ilçeler Nazilli, Söke, Kuşadası, Ortaklar, Germencik ve Efeler olarak sıralanıyor” diye konuştu.
‘İZMİR’İN GERÇEK SARSINTISI İZMİR KIRIĞININ ÜZERİNDE OLACAK’
İzmir’in Seferihisar açıklarında yaşanan sarsıntının büyüklüğünün de 7, yıkım gücünün de 9 olduğunu söz eden Ercan, şunları söyledi:
“İzmir için esasen bu zelzele İzmir’de olmadı, Sisam’da oldu. Zelzelenin büyüklüğü 7, yıkım gücü 9’du. Bu biraz Türkiye’nin ayıbıdır. Sisam bölgesinde 7’den büyük sarsıntı beklemediğim için İzmir’de daha büyük bir sarsıntı beklemiyorum demektir. İzmir’in gerçek zelzelesi İzmir kırığının üzerinde olacak bir sarsıntıdır. Şayet İzmir’de 7 büyüklüğünde zelzele olsaydı birçok kişinin vefatından kelam edebilirdik. Evet, Sisam’daki kırık boşalmıştır orada bir sarsıntı beklemiyorum. Ancak İzmir kırığı gelecekte zelzele yaratmak için birikimini sürdürmektedir. Kentsel dönüşüm bu işin tek dermanıdır. Sarsıntısı ben kısa bir müddet içinde beklemediğimi söylemiştim. Kentsel dönüşümü hızlandırmamız gerekiyor. Yapısal dönüşümden vazgeçip, mahalle ve ilçe boyutunda yıkıp yerine tekrar yapmamız gerekiyor. Bir an evvel yapılması gereken budur, belediyelerin ise bu yapıları denetim ettirip onları yenileme konusunda zorlama yetisi yoktur. Belediyelerin bu yetkisi belediyelere verilirse bu iş hızlanır. Hiçbir şey için asla geç değildir. Münasebetiyle İstanbul sarsıntısına daha 20-25 yıl var. İstanbul’da yıkıcı bir zelzele olmadı şimdi. Kaldı ki Marmara Ereğlisi’nde de zelzele olmadı münasebetiyle bugüne kadar yasalar, yönetmelikler çıktı, kentsel dönüşümler için taban haritaları çıkarıldı bundan sonra yapılacak aksiyon işi hızlandırmak.”
Cumhuriyet
