Prof. Dr. Tükek: Covid nedeniyle bu yıl Tip 1 Diyabet ve Çölyak gibi otoimmün hastalıklarda artış olabilir
Salgının Türkiye’de başlamasından birkaç ay sonra birinci defa İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi’nde açılan Covid İzlem Merkezi’nde şimdiye dek 4 bine yakın hasta takip edildi. Dekan Prof. Dr. Tufan Tükek, bu hastalarda başlarda hastalık sonrası uzamış şikayetler ortasında ishal üzere bulguların başı çektiğini lakin ikinci dalgadan sonra bu şikayetlerin yerini unutkanlık ve saç dökülmesi üzere belirtilerin aldığını vurguladı. Covid sonrası bir ila dört yıllık bir süreçte beklenen bir ekip hastalıklar olduğuna işaret eden Prof. Dr. Tükek, “Kovid’in neden olabileceği kimi otoimmün hastalıklar bekliyoruz. Onları şimdi görmeye başlamadık ancak 2021-2022 yılı içerisinde bu hastaları da görmeye başlayacağız. Otoimmün Tip 1 diyabet, Çölyak hastalığı, tiroid, otoimmün karaciğer hastalıkları üzere hastalıklarda artış yaşanabilir. Zira bu hastalıklarda tetiği çeken sistem virüs oluyor ve otoimmün hastalıklar etkilenebiliyor” dedi.
“KARŞIMIZA EN SIK ÇIKAN DAMAR TIKANIKLIKLARI OLDU”
BİRİNCİ DALGADA YAŞLILAR, İKİNCİ DALGADA GENÇLER KAYBEDİLDİ, ÜÇÜNCÜ PİK’E GİRDİK”
Birinci periyotta daha çok yaşlı popülasyondan kayıplar yaşandığını söyleyen Prof. Dr. Tükek, ikinci dalgada genç nüfustan ölümlerin daha sık görüldüğünü vurguladı ve kelamlarını şöyle sürdürdü: “Şimdi üçüncü pikin arifesindeyiz, hatta üçüncü pik başladı. Vilayet bazında alınacak önlemlere bu manada çok güveniyorum. Ağır bakım hasta sayısı artmadan, çabucak o anda müdahale edilirse, bu türlü bir intiba ediniyorum, ikinci dalgada gördüğünüz mevt ya da ağır bakım sayılarına ulaşmadan bu dalgayı atlatabileceğimizi düşünüyorum. Ayrıyeten 10 milyona yakın aşılama yapıldı. Daha çok risk kümeleri aşılandı. Üçüncü dalgada bu kümeden vefat oranlarının daha düşük olacağını bekliyorum. Bu durumu ne değiştirir? Aşıdan kaçabilecek bir mutasyon. Bu mutasyonların bir kısmının aşılara karşı direnç oluşturma ihtimali var natürel. Bunu da yaşayarak göreceğiz.”
“MOLNUPİRAVİR’DEN ÇOK UMUTLUYUM”
Salgının birinci yılında olmamıza karşın şimdi elimizde virüsü tam ortadan kaldıracak bir ilacın olmadığına işaret eden Prof. Dr. Tükek, “Ama geliştirilmekte olan ilaçlar var. Tahminen bu üçüncü pikin ortalarına yanlışsız bunlar piyasaya çıkabilir. Gerçekten sonuçlarının çok iyi olduğunu duyuyoruz. Molnupiravir mesela o denli bir ilaç. Şu an çalışmaları yürüyor. Virüsün ağır seyretmesi ve enfeksiyon yapma kapasitesini önemli manada azalttığına dair datalar var. Bu ilaç tahminen de dördüncü, beşinci dalgada bizim çok işimize yarayacak. Virüsü büsbütün ortadan kaldırmak ya da grip gibisi bir hastalığa dönüştürmek ise lakin iyi bir ilaç ve toplumdaki bulaşıcılığının azaltılmasıyla mümkün. İnsanoğlu bu savaşı önünde sonunda kazanacak” diyerek kelamlarını noktaladı.
“BİR YIL GEÇTİ SIRT AĞRILARIM HALA SÜRÜYOR”
Türkiye’de Covid-19 teşhisi alan birinci hastalardan biri olan Zekavet Altay (62) geçtiğimiz yıl 21 Mart’ta Kovid nedeniyle hastaneye yatırıldığını anlatarak bir yıldır hala sırt ağrısı şikayeti çektiğini söyledi. Altay, yaşadıklarını şöyle anlattı: “İlk hastalardan biriyim. Zati daha 8 kişi yeni vefat etmişti. Ondan sonra bir tane hocamız (Cemil Taşçıoğlu), vefat etmişti. O devirlerde ben hastanede yatıyordum. 18 gün hastanede kaldım. Hastalığım bir sabah kalktığımda bayılmamla ortaya çıktı. Oğlumu kaldırdım, ansızın güya zehirlenmişim üzere ne suyun ne yemeklerin tadını alamamaya başladım. Sonra oğlum ambulans çağırdı ve hastaneye götürdüler. Test yapılana kadar tomografi çekildi ve tomografide belirli oldu, hastalık ciğerlerime inmişti. Tek başıma bir odada 18 gün tedavi gördüm. Daima hava veriliyordu. Çocuklarımı ve torunlarımı çok özledim o devirde. Bir yıl geçti hala nefesin kesiliyor, bir merdiven çıksam yoruluyorum, meskenin içinde yoruluyorum, nefes alamıyorum. Sırt ağrılarım hala devam ediyor. Hastalığı geçirdiğimden beridir çok sıkı tedbirler alıyorum. Eldiveni çıkarmaya korkuyorum. Hastaneye gelmeden evvel otobüste kullandığım eldiveni çıkardım, içeriye girerken öbür eldiven taktım, artık buradan çıkarken de tekrar değiştireceğim. Alışılmış konuta gittiğimde de ellerimi iyice yıkıyorum.”
“HASTALIK SONRASI SEMPTOMLAR DEĞİŞTİ”
Covid İzlem Merkezi uzmanlarından Dr. Huzeyfe Arıcı ise Zekavet Altay’ın şimdiye dek dört kere denetime geldiğini söyleyerek hastanın durumu ve bir yıllık süreci şöyle kıymetlendirdi: “İyileştikten sonra aralıklı olarak denetimlere gelmeye başladı. Covid geçirdikten tam bir ay sonra, 3 ay aralıklarla toplam 4 sefer geldi. Bir yıldır hala sebat eden şikayetleri var. Halsizlik, yorgunluk, çabuk yorulma ve saç dökülmesi. Bu hastamızda da sırt ağrısı şikayetleri var. Bunun için fizik tedavi ve ortopedi kısımlarına de gitti lakin görüntülemelerinde bir anormallik saptanmadı. Covid’de birinci şikayet semptomları 1 yıldır değişmedi. Hastalar hala benzeri şikayetlerle hastaneye başvuruyor. Fakat hastalık geçirmiş bireylerde 1-2 ay ya da 3 ay sonra yaşanan şikayetlerde geçen yıla nazaran birtakım değişiklikler var. Birtakım şikayetleri geçen yıla nazaran daha sık sık duymaya başladık. Biz bu merkezi açalı yaklaşık 1 yıl oldu, toplamda 3 bin 500-4 bin hasta gördük. Tüm bu vakit içerisinde Covid geçirmiş hastalarda en sık gördüğümüz şikayet, hastalık sonrası halsizlik yorgunluk ve çabuk yorulmaydı. Fakat geçen yıl Nisan Mayıs ayındaki hastalarda, bir ay sonrası yüzde 10 kadarında ishal şikayetini daha sık duyarken artık daha çok saç dökülmesi görüyoruz. Yüzde 10 kadarında bu şikayet var. bunun akabinde ağrı kesicilere karşın geçmeyen ve 8 haftaya kadar devam edebilen sırt ağrısı, son üç aydır da unutkanlık şikayetleri alıyoruz. İki üç gündür hadise sayıları artmaya başladı. Bunu alanda da acillerimizde direkt olarak görebiliyoruz. Ancak bu artışın İzlem Polikliniği’ne yansıması ekseriyetle 1,5-2 ay sonra oluyor. Zira hastalar iyileştikten sonra bize başvuruyorlar.”
Cumhuriyet
