Oruç tutmak birtakım kurallara dikkat edilmediğinde, bedeni, bilhassa de kalbi yoruyor. Ritim bozukluğu, kan basıncında ani yükselmeye bağlı gelişen kalp krizi ve felç, oruç tutarken beslenmelerine ve ömür alışkanlıklarına dikkat etmeyen kalp hastalarını bekleyen tehlikelerden yalnızca kimileri.
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Karabulut bu nedenle kalp hastalarının tabiplerine istişareden asla oruç tutmamaları gerektiği ikazında bulunarak, “Oruç tutarken tabibin tekliflerine de harfiyen uyulmalı. Ayrıyeten gündüzü aç geçirmek akşam yemek rutinimizi değiştirebileceğimiz manasına gelmemeli. Olağan vakitlerde tek ana yemekle yetindiğimiz soframızda Ramazan’da da tek ana yemekle devam etmeliyiz. Zira kalp hastalarında muhakkak bir yeme nizamına alışmış mideye iftar ile yapılacak çok yüklenme; şişkinlik, hazımsızlık, karın ağrısı, çarpıntı ve tansiyon yüksekliği, daha da berbatı kalp kriziyle sonuçlanabiliyor” diyor.
Pekala hangi kusurlu alışkanlıklar kalbi yoruyor? İşte oruç tutarken kalbi yoran 10 kıymetli yanılgı…
Yanılgı: Tabibe müracaattan oruç tutmak
Ramazan’da ilaçların saatinde mecburî bir değişim yaşanıyor; ilaçlar çoklukla sahur ve iftarda alınıyor. Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Karabulut, “Burada atlanılan nokta ise sahur ile iftar ortasındaki müddetin uzunluğu ve iftar ile sahur ortasındaki müddetin kısa olmasıdır” diyerek şunları söylüyor, “Bir ilaçtan günde iki defa alan hastada sahur sonrası ilaç tesirinde artma ve yan tesir riski oluşurken, iftara hakikat ise ilaç tesirinin son bulması ve hastalığın alevlenme riski doğuyor. Bu nedenle Ramazan’da günde tek doz alınan 24 saat tesirli ilaçlar ön planda tercih edilmeli. Tıpkı ilaçtan günde 2-3 defa alma mecburiliği olan hastalar ise oruç tutmamalı.”
Kusur: Orucu sigarayla açmak
Ramazan sigarayı bırakmak için en ülkü periyot aslında. Fakat bu alışkanlığınız devam ediyorsa orucunuzu sakın sigarayla açmayın. Ayrıyeten iftardan sonra peş peşe sigara içmekten de kaçının. Zira bu durum bedendeki iltihabi tepkisi arttırıyor ve damarlarda kirli bir ortam oluşmasına neden oluyor. Bunun sonucunda da damarlar üzerinde ek gerilim oluşuyor ve damar içinde pıhtı gelişimi riski artıyor. Sonuç; kalp krizi ve inme riskinde artış.
Kusur: İftar tabağını süratle bitirmek
İftar sofraları genelde daha varlıklı ve ağır yapıda oluyor. Çok sayıda ana yemeğin süratlice tüketilmesi ise bir anda insülin salınımını önemli olarak kamçılıyor. Artan kan şekeri ve fazladan insülin salınımı nedeniyle damar duvarları üzerinde ek gerilim oluşuyor. Bu tablo da besinlerin sindiriminde gecikme, şişkinlik, tansiyon ve çarpıntı ataklarına yol açabiliyor. Daha da berbatı çok süratli yemek kalp krizine davetiye çıkarabiliyor. Kalbinizi yormamak için iftar yemeğini yavaş yavaş tüketmeye itina gösterin. Lokmalarınızı 10-20 kere çiğnedikten sonra yutun.
Yanılgı: Sahuru atlamak
Uykuya düşkün şahıslar için sahura kalkmamak iyi bir alternatif üzere görünse de, sahur yapmadan tek öğünle oruç tutmak bilhassa kronik hastalığı olanlarda bedeni zorluyor. Sahur yapılmadan oruç tutulduğunda kan şekeri düşüşüne bağlı olarak şiddetli baş ağrıları, çarpıntı ve tansiyon atakları gelişebiliyor. Bu yüzden kesinlikle sahura kalkmalı, kahvaltılık besinlerle birlikte en azından 2-3 bardak su tüketmelisiniz.
Kusur: Rutin yeme alışkanlığının dışına çıkmak
Ramazan’da yaptığımız bir öteki kıymetli kusur da, rutin yeme alışkanlığımızın dışına çıkmak oluyor. Tüm gün oruç tuttuktan sonra kendinizi ödüllendirmek için sofranızı gereğinden fazla donatmayın, ana yemeğinizi tek çeşitle sınırlayın. Yüksek kalorili, yağlı ve çeşit çeşit ana yemeklerden kaçının. İftarı su ve çorbayla açın. Hurma, yeşil salata ve az şekerli komposto ya da hoşaf sofranızda kesinlikle yer alsın.
Yanılgı: İftar ve sahurda tatlı yemek
Ramazan’da sindirimi daha güç ve kan şekerini ani zıplatan şerbetli hamur tatlıların tüketiminde ekseriyetle çoka kaçıyoruz. Fakat tatlının fazla ölçüde tüketilmesi kan şekeri ve kolesterol istikrarını bozuyor. “Tatlıların iftar yemeğinde tercih edilmesi fazladan insülin salınımına yol açıyor. Sahurda yenilen tatlılar da gün içerisinde oluşacak açlık ve susuzluk hissini arttırıyor” ikazında bulunan Prof. Dr. Ahmet Karabulut, tatlı tüketimi için en uygun vaktin yatsı vakti olduğunu söylüyor. Karabulut, hamurlu ve şerbetli tatlı tüketiminin kısıtlanması gerektiğini de hatırlatarak, “Tatlılarda ön planda mesken üretimi sütlü tatlılar olmalı. Tatlı gereksiniminizi karşılamanın en sağlıklı yolu ise meyve tüketmektir” diyor.
Kusur: Tuzu abartmak
Ramazan’da en çok yapılan yanılgılardan biri de yemeklerin çok tuzlu tüketilmesi. Yemeği hazırlarken tadına bakamadığımız için genelde çok fazla ölçüde tuz ek ediyoruz. İftarda yemek yanına konulan tuzlu peynir, zeytin ve turşu da tuz alımını artırıyor. Sonuç; bir anda yüksek tuz tüketimine bağlı fırlayan tansiyon. Prof. Dr. Ahmet Karabulut tuz tüketimi ile hipertansiyon ve kalp yetersizliği ortasında direkt bir irtibat olduğuna dikkat çekerek, “Fazladan tuz kan basıncında ani artışlar yaparak kalp üzerinde ek yük oluşturuyor. Bu durum kendini nefes darlığı ve ödemle gösterebilen kalp yetersizliğiyle sonuçlanabiliyor. Münasebetiyle günde bir çay kaşığı tuz limitini aşmamalısınız” diyor.
Kusur: Su gereksinimini gazlı içeceklerle gidermek
Ramazan’da muhtaçlığımız olan suyu çoklukla gereğince tüketmiyoruz. Bu sorun iftar yemeğinde su ihtiyacımızı şerbet ve gazlı içeceklerle karşılamaya çalışmamızdan kaynaklanıyor. Sahurda da suyun yerini genelde çay alıyor. “Oysa su kalp ve damar sağlımız için hayattır. Az su tüketilmesi kanın yoğunlaşmasına ve damar sıhhatinin bozulmasına yol açıyor” ikazında bulunan Karabulut, şunları söylüyor: “Az su içenlerde tansiyon oynamalarına ve ritim bozukluklarına daha sık rastlanıyor. Bu nedenle orucu suyla açmayı ve sahuru suyla kapatmayı alışkanlık haline getirin. Sıhhatinizi riske atmamak için iftar ile sahurun başında ve sonunda birer bardak su içmeli, iftar ile sahur ortasında da 1.5 litre su tüketmeye itina göstermelisiniz. Ayrıyeten unutmayın ki gazlı içecekler diyaframın kalbe bası yapmasına, münasebetiyle da ritim sorunlarına ve nefes darlığına neden olabiliyor.”
Yanılgı: İftardan çabucak sonra spor yapmak
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Karabulut idman ve nizamlı hareketin kalp sıhhatini olumlu etkileyen en değerli aktivite olduğunu hatırlatarak, “Ancak Ramazan’da çoklukla antrenmanlara orta veriliyor. Halbuki oruç sıhhat için antrenman yapmaya mahzur değildir. Çok güç kazanılan idman aktivitesine Ramazan’da da devam edilmeli” diyerek, şöyle devam ediyor, “Yürüyüş, en sık önerdiğimiz antrenman biçimidir. İftardan evvel yapacağınız 30-40 dakikalık yürüyüş metabolizmanızı hızlandırarak iftarı daha sağlıklı biçimde karşılamanızı sağlayacaktır. Ayrıyeten iftarda tüketeceğiniz besinlerin sindirimini de kolaylaştıracaktır. Fakat dikkat! İftardan çabucak sonra yapılan idman ise şişkinlik, karın ağrısı ve nefes darlığıyla sonuçlanabilir. Bu nedenler iftar sonrasında yürüyüş yapmanız daha yararlı olacaktır.”
Yanılgı: Geceyi uykusuz geçirmek
Ramazan’da çoğumuzun uyku nizamı bozuluyor; sahur gece uykusunu bölüyor ve sahur sonrasında uykuya dalmak zorlaşıyor. Uykusuzluk gün içerisinde gerginlik hali, beden ağrıları, çarpıntı ve tansiyon yükselmesine yol açabiliyor. Bu nedenle yatağa akşam saat 23.00’ten evvel girmeye ihtimam gösterin. Ayrıyeten gündüz bir saati geçmeyecek halde uyumanız, uyku sorunlarının oluşumunun önüne geçecektir.
Cumhuriyet
