Yakın geçmişte izleyiciler televizyonlarda gördükleri bayana şiddetten, kişilik haklarına taarruza kadar pek çok mevzuda, RTÜK’e; direkt telefon sınırı yahut e-posta üzerinden şikayette bulunabiliyorlardı. Müracaatçıların şikayeti RTÜK’ün kayıtlarına otomatik olarak; kanalına, konusuna ve maddede belirtilen prensiplerden hangisinin ihlal edildiğine kadar sisteme işleniyordu.
Fakat CHP’li RTÜK üyesi İlhan Taşcı, bu uygulamada değişiklik yapıldığını, şikayet kaidelerine vatandaşların şahsî bilgilerinin de eklendiğini açıkladı.
Buna nazaran; RTÜK Lideri Ebubekir Şahin’in talimatıyla hiçbir yasal münasebete de dayanılmadan, şikâyetçilerden; ismi, soyadı, T.C. kimlik numarası, ikamet edilen vilayet ve ilçe bilgilerinin istenmeye başlandı. T.C. kimlik numarasını vermek istemeyen vatandaşların, yayınlara ait şikayetleri de sisteme işlenmemeye başlandı. Mevzuyu kıymetlendiren Taşcı, “Eğer yıllardır uygulanan şikayetle ilgili bir uygulama değiştiriliyorsa, buna karar verecek olan Üst Kurul’dur. Elbette bu işin ülkü ve türel olan kısmı. Ancak olayın çok daha ileri bir boyuta taşındığı tabloyla karşı karşıyayız” dedi.
“ŞİKAYET SAYISI YÜZDE 80 AZALDI”
T.C. kimlik numarası bildirme zorunluluğundan evvel RTÜK’e aylık ortalama 15 bin ila 25 bin ortasında şikayetin ulaştığı bilgisini veren Taşcı, “Kimlik numarası uygulamasına geçilmesinin akabinde bir anda şikayet sayısı yüzde 80 civarında düştü. Aylık ortalama gelen şikayet sayısı şu anda 3-4 bin dolayında. Bunun en değerli nedeni izleyicilerin kimlik numarası vermek istememesi ve vermeleri halinde başlarına bir iş gelebileceği korkusu” dedi.
“BİNLERCE ŞİKAYET OLAN KANALLARLA İLGİLİ RAPOR HAZIRLANMAMASI TENKİDİMİZ RAHATSIZ ETTİ”
Bugüne kadar T.C. kimlik numarasına hiçbir formda ihtiyaç duyulmazken, ansızın bu uygulamaya geçilmesinin nedenini sorgulayan İlhan Taşçı, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Şikayet edilen kanallara baktığınızda, kendisini iktidara yakın konumlandıran televizyonlar en çok şikayet edilenler sıralamasında her gün birinci üçte, kesinlikle yer alıyorlar. Haklarında on binlerce şikayet olan bu kanallarla ilgili rapor hazırlanmamasına, Kurul’da görüşme yapılmamasına yönelik tenkitlerimiz ve kamuoyunda oluşan rahatsızlık RTÜK içinde de birilerini huzursuz etti.
“FİŞLEME MANASINA GELEBİLECEK NİTELİKTE BİR YÖNTEM”
Bu yolla birden fazla sonuç hedeflendi. Birincisi ve en değerlisi yurttaşların korkutularak, demokratik kontrol haklarını kullanması engellenmektedir. Maddede dahi öngörülmemişken, T.C. kimlik numarasını istemek ve şikayet için zarurî hale getirmek kimin kimi, nasıl şikayet ettiğini öğrenmeye dönük, hatta fişleme manasına gelebilecek nitelikte bir sistemdir.
“YASAYA ALIŞILMAMIŞ YAYINLARI PERDELEMEK”
İkincisi ise yapılan şikayetlerle görüşülen belgeler ortasındaki rakamsal uçurumu bu yolla kapatmak. Üçüncüsü ise iktidara yakın olup haklarındaki binlerce şikayete karşın gerçek düzgün rapor yazılmayan yandaş kanalların yasaya ters yayınlarını perdelemek. ATV’de program yapan Müge Anlı’nın migren iğnesi yapılmadığı gerekçesiyle sıhhat işçilerinin şiddeti hak ettiğine yönelik kelamları nedeniyle 90 bin şikayet ulaşmış, ancak RTÜK bu şikayetleri görüşmemişti. Bu olay özelinde dahi neyin amaçlandığı çok açık”
“YURTTAŞIN ŞECERESİNİ İSTEMENİN MANASI NE”
Kaygı ve baskıyla yurttaşların hak arama yollarının engellendiğini vurgulayan İlhan Taşcı, “Şikayeti yapanın kimliğinin hiçbir ehemmiyeti yok. Kıymetli olan şikayet edilen yayının içeriğidir. Zira RTÜK’ün misyonu ekranlardaki yayın prensiplerinin ihlalini denetlemektir. Bu vazifesini yanlışsız düzgün yapıp, şikayet evraklarını görüşüp karara bağlamak yerine şikayet sayılarını insanlardan kimlik beyan etmelerini zarurî kılarak, kaygıyla müracaatları azaltıp, kendilerince sorunu çözdüklerini düşünüyorlar. İzlediği yayınla ilgili şikayetini iletecek yurttaşın neredeyse şeceresini istemenin manası ne” dedi.
Taşcı, “Şikayet eder yurttaş, sen de açar bakarsın yayına yasaya karşıtlık var mı yok mu, hepsi bu. Bu uygulamayı Üst Şurada görüşmeden, tek başına aldığı kararla uygulamaya koyan Ebubekir Şahin bilmelidir ki, şikayet sayıları azaldığında, ekranlardaki yasaya karşıt yayınlar ortadan kalkmıyor. Odada fil duruyor, gözünü kapatması hiçbir şey söz etmeyecek” diye konuştu.
“İYİ NİYETLE DE MADDEYLE DA BAĞDAŞMADIĞI AÇIK”
Denetleyici organ olan RTÜK eliyle kamu kontrolünün sekteye uğratılmasını “ironik” olarak yorumlayan RTÜK Üyesi İlhan Taşcı, “Ekranlardaki yayın ihlalleriyle ilgili şikayet için T.C Kimlik Numarasını istemek, Şahsî Bilgilerin Korunması Kanunu’nda öngörülen kimlik numarasının ölçülü istenmesi prensibine de Dilekçe Kanunu’na da terstir. Bu uygulamanın iyi niyetle de kanunla da bağdaşmadığı açıktır. Maddede kimlik numarası istenmesi öngörülmemişken, RTÜK Lideri Ebubekir Şahin’in bunu istemekteki münasebeti, gayesi nedir? Hangi emelle kullanmaktadır ve kullanacaktır; türel desteği nedir? Bu soruların tamamını açıklamak zorundadır” dedi.
Cumhuriyet
