Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden, müellif ve şair Sabahattin Ali; İçimizdeki Şeytan, Kürk Mantolu Madonna, Kuyucaklı Yusuf, Değirmen üzere yapıtlarıyla, kendisinden sonraki Cumhuriyet periyodu Türk edebiyatını etkileyen bir figür hâline geldi. Daha çok hikaye çeşidinde eserler verse de romanlarıyla ön plana çıktı; romanlarında uzun tasvirlerle ele aldığı sevgi ve aşk temasını, vakit zaman siyasi tartışmalarına gönderme yapan anlatılarla vakit zaman da toplumsal aksaklıklara yönelttiği tenkitlerle destekledi. Yapıtlarıyla Türkiye’deki edebiyat etraflarının takdirini toplayarak hem 20. yüzyılda hem 21. yüzyılda tesirini sürdürdü. Cinayete kurban giden Sabahattin Ali, bugün 114. doğum gününde anılıyor.
Pekala Sabahattin Ali kimdir? İşte ünlü muharririn hayatı ve eserleri…
SABAHATTİN ALİ KİMDİR?
Sabahattin, 25 Şubat 1907’de, Edirne’nin Gümülcine Sancağına bağlı Eğridere’de, Hüsniye Hanım ve Ali Selahattin Bey’in oğlu olarak dünyaya geldi. Ali Beyefendi, Eğridere’de zabit olarak çalışırken tanışmıştı Hüsniye Hanım’la, kendisinden 16 yaş küçüktü. Evlendiler. Ali Beyefendi, periyodun entelektüel kesitinden Prens Sabahaddin ve Tevfik Fikret ile derin bir dostluk içindeydi. Hüsniye Hanım, evlendiğinde şimdi 16 yaşındaydı ve ruhsal sıkıntılar yaşıyordu. Tekraren intihara kalkıştı. Evet, hayatta kalmayı başarmıştı; ancak Sabahattin’in pek yanında olamamıştı. Çok küçük yaşta anne olmasından mütevellit onunla ilgilenememiş; başka oğlu Tevfik’e daha yakın durmuştu. Bu durum Sabahattin’in içine kapanık bir çocukluk yaşamasına sebep olacaktı. Sabahattin arkadaşlarıyla oynamaktansa konutunda kitap okumayı ya da fotoğraf yapmayı tercih ediyordu. Yeniden de başarılı bir öğrenci oldu.
Sabahattin Ali, eğitimine 7 yaşında İstanbul, Üsküdar’da Doğancılar mahallesinde “Füyûzâtı Osmâniye Mektebi”nde başladı. Çanakkale’ye gitmek kelam konusu olduğunda eğitimine “Çanakkale İptidai Mektebi”nde devam edecekti. Fakat bu sefer de seferberlik ilan edildi ve okul öğretmensiz kaldığı için kapatıldı. Daha sonra Edremit İptidai Mektebi’nde başarılı bir öğrenci oldu. Okumaya ziyadesiyle özeniyordu. Bilhassa babasının arkadaşı Mehmet Şah Bey’in özel ilgisi, bu mevzudaki en hoş teşvikiydi. 1921’de Edremit İptidai Mektebi’nden mezun oldu ve bir yıl kalmak üzere İstanbul’a büyük dayısının yanına geldi. Akabinde Balıkesir’e döndü; “Balıkesir Muallim Mektebi”ne kayıt yaptırdı.
ARKADAŞLARIYLA OKUL GAZETESİ ÇIKARDI, GÜNLÜK TUTTU…
Muallim Mektebi’nde şiir ve kıssa hususlarında tecrübe kazandı. Kendini geliştirmek için gazete ve mecmualara yazılarını göndermeye başlamıştı. Arkadaşlarıyla birlikte bir okul gazetesi çıkardı. Sessiz geçen çocukluğunun üzerine tahminen de toplumsallaşarak kendini buluyordu. Günlük tutmaya da başlamıştı. Sanata olan ilgisini ve bağını güçlendirmek için daha çok sinema ve tiyatroya gitti. Okul müdürü bunu fark ettiğinde Sabahattin’i ailesinin yanına göndermekle tehdit etti. Çok geçmeden okul müdürünün yardımlarıyla İstanbul’a naklini aldırdı. Eğitimine devam ederken “Çağlayan ve Akbaba” üzere mecmualarda şiir ve öyküleri yayımlandı. Hayatı bir tertibe girmiş üzereydi. Bu sefer de annesinin sıhhat problemleri artmıştı. 21 Ağustos 1927’de öğretmenlik diplomasını aldı.
ÖĞRETMEN SABAHATTİN ALİ: BİRİNCİ MİSYON YERİ YOZGAT
Sabahattin’in birinci misyon yeri Yozgat Merkez Cumhuriyet İlkokulu oldu. Dayısı Rıfat Ali Ertüzün, Yozgat Devlet Hastanesi’ne başhekim olarak atanınca yeğeninin de yanında olmasını sağlamıştı. Bir müddet sonra ailesi de Sabahattin’in yanına gitti. Etrafı dayısının da tesiriyle epey genişlemişti; ancak yazdıklarını okutacağı, paylaşacağı birilerini bulmakta zorlanıyordu.
BİRİNCİ KARŞILIKSIZ AŞKI
Nahit Hanım ile öğretmenlik stajı sırasında tanışmıştı. Başta dostluk havasında olan bu arkadaşlık, vakitle tek taraflı bir aşka dönüştü. Burada yazdığı bütün şiirlerde Nahit Hanım vardı. Hatta 2 Şubat 1928’de “Servet-i Fünun” mecmuasında yayımlanan “Bir Macera” ismini verdiği şiirini yeniden Nahit Hanım’a ithaf etmişti. Karşılık bulamadığı aşkını 1927’de “Ne Kazandık”, “Kalbimde Aşkınız”; 1928’de “Ebedi”, “Yat ve Uyu”, “Bütün İnsanlara”, “Firar”, ve “Kudurmak” ismini verdiği şiirlerinde anlattı.
ALMANYA YILLARI
Yetkililer kendisinin genç bir öğretmen olmasına dikkat çekerek onu Avrupa’ya gitmeye teşvik etti. Yeni kurulmuş Türkiye Cumhuriyeti tarafından 1928 yılı Kasım ayında Almanya’ya eğitim emeliyle gönderildi.
Sabahattin Ali, 15 gün Berlin’de kaldıktan sonra Potsdam’a yerleşti. Birinci olarak lisan öğrenmek için yaşlı bir bayanın meskenine pansiyoner olarak girdi. Daha sonra Almancasını güçlendirmek için özel bir kurum olan Deutsches Institut Auslander’ın kurslarına başladı. Ayrıyeten I. Dünya Savaşı’nda Türkiye’de bulunan ve biraz Türkçe bilen eski bir subaydan dersler aldı. Müellif burada Almanya’ya giden gruptan olan Melahat Togar’la da görüşmekteydi. Melahat Togar “Arkadaşım Sabahattin Ali” yazısında muharririn Almancayı tam öğrenmeden Almanca üzerinden Rus müelliflerini okuduğunu belirtti. Sabahattin Ali bu tarafı sayesinde İvan Turgenyev, Maksim Gorki, Edgar Allan Poe, Guy de Maupassant, Heinrich von Kleist, ETA Hofmann ve Thomas Mann üzere isimleri tanıdı ve onların yapıtlarından ilham aldı.
TÜRKİYE’YE DÖNÜŞÜ VE HAKKINDAKİ SORUŞTURMALAR
Sabahattin Ali’nin Almanya’dan dönüşü 1930 yılının Mart ayı ortalarına denk geldi. Döndükten sonra İstanbul Yüksek Muallim Mektebi’nde yatılı okumakta olan Nihal Atsız, Pertev Naili Boratav, Orhan Şaik Gökyay, Nihad Sâmi Banarlı üzere arkadaşlarının yanında kaldı. Daha sonra bu okulun müdürünün de yardımıyla Bursa’nın Orhaneli ilçesine ilkokul öğretmeni olarak atandı. Birebir yılın Eylül ayında ise Gazi Terbiye Enstitüsü’nde açılan Almanca yeterlilik imtihanına girdi, akabinde da Aydın Ortaokulu’na Almanca öğretmeni olarak atandı. Burada komünizm propagandası yaptığı savıyla hakkında soruşturma açıldı. 1931’in Mayıs ayında mahkeme için İstanbul’a sevk edildi,[37] iki gün sonra mahkeme tutuksuz yargılanmasına karar verdi. Daha sonra soruşturmalar derinleştirildi ve kendisinin tutuklu yargılanmasına karar verildi. 9 Eylül 1931 tarihine kadar Aydın Hapishanesi’nde tutuklu kaldı. Hür kaldıktan yirmi bir gün sonra ise Konya Ortaokulu’na Almanca öğretmeni olarak atandı.
Sabahattin Ali, Yozgat’ta iken Nahit Hanım’a, Almanya’da iken Frolayn Puder’e, Aydın’da iken bir miralayın kızına ve Konya’da ise Melahat Muhtar isimli öğrencisi ile Muhsine ismindeki bir müzikçiye ilgi duydu. Melahat Muhtar’a duyduğu ilgi karşılık buldu, ona atfen “Çocuklar Gibi” isimli şiiri yazdı. Bu şiirde eski aşklarını birkaç günlük düşkünlükler biçiminde yorumladı. Bu sevgisinden Pertev Naili Boratav’a yazdığı mektuplarda bahsetti. Lakin muharririn bu ilgisi ilerleyen periyotlarda tutuklanması ile yarım kaldı. Bir toplantıda okuduğu şiir ile Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü üzere Türk devlet yöneticilerini yerdiği teziyle 22 Aralık 1932 tarihinde tekrar tutuklandı. Tutuklanmasına sebebiyet veren şiiri “Hey anavatanından ayrılmayanlar” formunda başlamaktaydı. Bu şiiriyle Atatürk’ü tahkir ettiği teziyle Konya Asliye Ceza Mahkemesi tarafından bir yıllık cezaya çarptırıldı. Ancak daha sonra davaya temyizde iki ay daha eklendi ve ceza 14 aya çıkarıldı.
GENEL AFTAN YARARLANARAK HÜR KALDI
14 Nisan 1933’te Konya cezaevinden Atatürk’e hatasız olduğunu tabir eden bir mektup yazdı. 29 Nisan 1933 tarihinde memurluktan kaydı silindi. Daha sonra Konya’dan Sinop Cezaevi’ne gönderildi. Koğuştan kimi arkadaşları müellifin cezaevinde geceleri daima okuduğunu, gündüzleri ise bir sandık üzerinde yazı yazdığını söyledi. Hayatındaki değişimleri yapıtlarına yansıtan muharrir, bu cezaevinde edindiği deneyim ve müşahedelerini de “Bir Şaka”, “Kanal”, “Kazlar”, “Bir Firar”, “Katil Osman” ve “Çaydanlık” isimli öykülerinde kullandı. On ay yedi gün süren tutukluluğunun akabinde Cumhuriyet’in 10. kuruluş yıl dönümü sebebiyle çıkan genel aftan yararlanarak hür kaldı.
Tekrar vazifeye atanabilmek için Ankara’ya gitti. Burada periyodun Orta Öğretim Genel Müdürü Reşat Şemseddin Sirer ve Müsteşar Vekili Rıdvan Nafiz Edgüer’e danıştı. Tutuklu kalma münasebeti Atatürk’ü tahkir etmek olduğu için bu bireyler sorumluluk almaktan kaçındı. Lakin Reşat Şemseddin Sirer bu durumdan Hasan Âli Yücel’e bahsetti. Yücel ise muharririn durumunu yakın arkadaşı olan maarif vekili Hikmet Bayur’a bildirdi. 1934 yılında kendisinden Atatürk hakkında bir kaside yazması istendi. Kendisi de bu istek doğrultusunda Varlık mecmuasının 15 Ocak 1934 tarihli 13. sayısında “Benim Aşkım” isminde bir şiir yazdı. Lakin bu şiirinden sonra da misyona atanabilmek için bir müddet daha bekletildi. Akabinde Maarif Vekili ile görüşen müellif, kendisine atfedilen edilen komünist sıfatının hakikat olmadığını ispat edebilmek için yazılar yazdığını ve Esirler isimli oyununun halkevleri tarafından sahneye konacağını söyledi. Vazifeye atanabilmek için beklerken arkadaşı Ayşe Hanım’a yazdığı mektubun sonuna bir not bırakarak kendisine evlenme teklifi etti. Ayşe Hanım ise 22 Şubat 1934 tarihli mektubunda Sabahattin Ali’nin bu teklifini latife olarak niteleyerek geri çevirdi. Muharrir sonrasında ise Atatürk’ten müsaade alınarak evvel süreksiz olarak Orta Tedrisat Şube Müdürlüğüne (Mayıs 1934), akabinde da asli olarak Ulusal Talim ve Terbiye’ye atandı.
ALİYE HANIM İLE EVLENDİ
Aliye Hanım’la 1932 yazında İstanbul’da eczacı Salih Başotaç’ın konutunda tanıştı. Aliye Hanım’ın ailesi Sabahattin Ali’nin poliste sicil kaydının bulunduğunu münasebet göstererek evliliğe aralı yaklaştı. Ancak sonradan Aliye Hanım’ın da isteği ile evliliğe müsaade verdiler. Nikâhları 16 Mayıs 1935 tarihinde Kadıköy Evlendirme Dairesi’nde kıyıldı. Sabahattin Ali ve eşi nikâhtan sonra Ankara’ya gittiler ve buradaki düğünün akabinde Ulus’ta bir apartman dairesine yerleştiler. Sabahattin Ali ilerleyen periyotlarda “mümeyyizlik” vazifesinden diğer bir vazifeye atandı, ayrıyeten bir ortaokulda Almanca dersleri verdi. Bu devirlerde maddi açıdan rahatlayan muharrir, Varlık’ta “Kağnı”, “Arap Hayri”, “Pazarcı” isimli öykülerini yayınladı, Knut Hamsun, Liam O’Flaherty ve Panteleymon Romanov’tan çeviriler yaptı; Ayda Bir isimli mecmuada ise “Kamyon”, “Bir Şaka”, “Apartman”, “Arabalar Beş Kuruşa” ve “Düşman” isimli hikayelerini yayınladı.
SOYADI OLARAK BABASININ İSMİNİ KULLANMAK İSTEDİ
Sabahattin Ali’nin ailesi Soyadı Kanunu sonrasında “Şenyuva” soyadını aldı. Ama muharrir babasının ön ismi olan “Ali”yi kullanmak istedi. Ayrıyeten çeşitli gazete ve mecmualarda yayımlanan şiir ve kıssalarında “Sabahattin Ali” imzasını kullandı. Muharrir soyadını bu tarafta değiştirebilmek için nüfus müdürlüğe gitti lakin “Ali” ismini soyadı olarak kullanmasına müsaade verilmedi. Kendisi de buna karşılık olarak “O halde ‘Alı’ olsun.” formunda beyanat bildirdi (1936). Ramazan Korkmaz çeşitli kahırlar yaşamış ailenin “Şenyuva” soyadını almasına muharririn tahammül edemediğini belirterek “Ali” tercihinin babasına duyduğu sevgiden olduğunu belirtti. Aliye Ali ise “Alı” soyadını “Ali” tercihi için şuurlu bir münasebet olduğunu söyledi.
30 yaşına gelince İstanbul Eski Harbiye’de askerliğe başladı ve 2 ay er, 6 ay da yedek subay öğrencisi olarak eğitim gördü. Eşi Aliye Ali’yi de askerlik müddetince bulunduğu kentlere götürdü. İstanbul’da askerlik yaptığı devirde kızları Filiz Ali (1937-) doğdu. Askerlik bitiminde ise Musiki Muallim Mektebi’ne Türkçe öğretmeni olarak atandı ve Ankara’ya yerleşti. Ankara’da geçirdiği devirlerde Sabahattin Eyüboğlu, Azra Erhat, Mediha (Berkes) Esenel ve Niyazi Ağırnaslı üzere isimlerle yakın bağlar kurdu. İlerleyen devirlerde Devlet Konservatuvarı’na atanarak Carl Ebert’in asistanlığını yaptı. Etrafındaki hareketliliğin azalması sonrasında edebi çalışmaları ağırlaştı ve İçimizdeki Şeytan isimli yapıtını (1939) yazdı. Bu roman yayımlandıktan sonra siyasi tartışma konusu haline geldi. Nihal Atsız bu romana karşılık olarak Sabahattin Ali’nin hayatı hakkında çeşitli bilgiler de içeren İçimizdeki Şeytanlar isimli yapıtını yayınladı. II. Dünya Savaşı öncesinde çıkarılan seferberlik sonrasında tekrar askere alındı ve dört ay İstanbul’da askerlik yaptı. İkinci defa askere alındığı bu periyotta Kürk Mantolu Madonna’yı yazdı ve Hakikat gazetesinde tefrika ettirdi (18 Aralık 1940-8 Şubat 1941). Ankara’daki etrafı genişleyen müellif, devrin siyasileriyle de yakın münasebetler kurdu. Aliye Ali, eşinin Şükrü Saracoğlu ile siyasi niyetleri farklı olmasına karşın iyi anlaştığını ve bazen de ailecek görüştüklerini belirtti.
Sabahatin Ali 1940 – 1943 yılları ortasında Adelbert von Chamisso, Ludwig Tieck, Heinrich von Kleist ve Friedrich Hebbel üzere isimlerden çeviriler yaptı. Tekrar bu devirlerde çeşitli mecmualara yazılar gönderen müellif, ayrıyeten Ulusal Eğitim Bakanlığı’na bağlı Türk Lisan Kurumu ve Çeviri Odası üzere yerlerde misyon yaptı.
NİHAL ATSIZ İLE OLAN TARTIŞMALARI
Nihal Atsız, Orhun mecmuasında Şükrü Saracoğlu’na atfen yazdığı yazıda (1 Nisan 1944) Sabahattin Ali’nin “herkesçe bilinen bir komünist olduğunu, Hasan Âli Yücel’in şahsi sempatisi yüzünden misyona getirildiğini ve daha evvelden Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü ve Ali Çetinkaya üzere isimlere hakaret ettiğini” söyleyerek muharriri vatan haini olarak niteledi ve devlet tarafından korunmasını kınadı. Bu mektup üniversite öğrencileri ve halk ortasında tesir uyandırdı, Nihal Atsız ise misyondan alındı.
Sabahattin Ali mektup sonrasında Nihal Atsız’a hakaret davası açtı ve birinci duruşma 2 Nisan 1946’da yapıldı. Dava öncesinde adliye sarayı önünde toplanan ve çoğunluğu Siyasal Bilgiler ve Tıp Fakültesi öğrencisi olan bireyler müellifin aleyhinde şov yaptı. Davaya Sabahattin Ali avukatsız olarak katılırken, Nihal Atsız’ı ise Hamit Şevket İnce başkanlığındaki avukatlar savundu. Dava görülürken içeride ve adliye önünde “İstiklâl Marşı” okundu, ortam gerilince dava öteki bir tarihe ertelendi.
İlerleyen periyotlarda Hamit Şevket İnce, Nihal Atsız’ın avukatlığından istifa etti. Tekrar bu devirde Falih Rıfkı Atay, Ulus gazetesinde Sabahattin Ali lehinde seri yazılar yazdı. İkinci duruşmada savcı Nihal Atsız’ın Sabahattin Ali’ye vatan haini diyerek hakaret ettiğini söyledi ve cezalandırılmasını talep etti. Üçüncü duruşmada ise Nihal Atsız altı ay ceza aldı ama “mazisinin pak olması” ve “millî tahrik” üzere münasebetlerle bu ceza dört ay indirilerek tecil edildi. Dava sonrasında konservatuvardaki misyonuna bir mühlet devam etti, akabinde da üçüncü kere askere çağrıldı. Çankırı’da bir buçuk ay vazife yapan muharrir, mesleğine geri döndü. Daha sonra ise bakanlık buyruğuna alınarak konservatuvardan ayrıldı. 4 Aralık 1945 günü İstanbul’da çıkan komünizm tersi şovlarda Sabahattin Ali’nin de faaliyet gösterdiği kimi kurumlara çeşitli hücumlar oldu.
AZİZ NESİN İLE MARKOPAŞA MECMUASINI ÇIKARDI
1944 sonrasında Markopaşa, Malum Paşa yahut Ali Baba üzere yerlerdeki yazılarında daha sert ve daha eleştirel bir lisan kullandı. Zekeriya Sertel’e 1946 yılında söylediğine nazaran siyaset ve siyasetle daha fazla ilgilenmek istiyordu. Yeniden birebir yıl ailesini Ankara’da bırakarak İstanbul’a geldi ve Aziz Nesin’le birlikte Markopaşa mecmuasını çıkardı. Markopaşa birinci üç sayısında tırajını artırarak yayın hayatına devam etti. Daha sonra da mizahî istikametinden çok siyasi tarafıyla tartışmalara neden oldu. İlerleyen devirlerde mecmuada çıkan ve birçok imzasız olan yazılardan dolayı mecmuanın sorumluluğunu üstlenen Sabahattin Ali’ye davalar açıldı. Davaya husus olan yazılardan biri dışındaki yazılar Aziz Nesin ve Rıfat Ilgaz’a aitti; lakin mecmuanın sorumlusu olduğu için Sabahattin Ali mahpus cezasına çarptırıldı. İstanbul ve Paşakapısı Cezaevi’nde bir mühlet yatan müellif, 10 Eylül 1947 tarihinde tahliye oldu. Yeniden bu periyotlarda Markopaşa kapatıldı, bunu takiben de Merhum Paşa ve Malum Paşa gazeteleri çıkartıldı.
İlerleyen devirlerde müellif hakkında tekrar tutuklama kararı çıkartıldı ancak tutuklama süreci gerçekleşmedi. Bu devirlerde Ali Baba mecmuasını çıkardı ve “Sırça Köşk” isimli hikayesini yayınladı. Bu hikaye Bakanlar Şurası kararıyla toplatıldı, kendisi de Sultanahmet Cezaevi’ne gönderildi. 31 Aralık 1947 tarihinde hür kalan müellif, ekonomik sorunlar çekti ve Ali Baba mecmuası kapatıldı. Daha sonra nakliyecilik yapmak istedi ve Adalet Cimcoz’un da yardımlarıyla bir kamyon aldı. Eşi Aliye Ali bu devirler için “1947’de Markopaşa’nın çıkmasıyla hayatımız bozuldu. Yurt dışına gitmek istiyordu: İngiltere yahut Fransa’ya falan” sözlerini kullanmıştı. Niyazi Berkes’in aktardığı bilgiler Sabahattin Ali’nin Fransa’ya gitmek istediğini ancak kendisine pasaport verilmediği istikametindeydi. Sabahattin Ali 1948 yılı Mart ayı sonlarında arabasının tamirini yaptırdı ve “Edirne’ye peynir götüreceğim” diyerek M. Ali Cimcoz’la sabah beş civarı vedalaşarak ayrıldı.
MEVTİ
Sabahattin Ali’nin Edirne’ye gitmekteki maksadı peynir taşımak değil, Bulgaristan hududunu aşarak Avrupa’ya ulaşmaktı. Kendisine yasal yollardan pasaport verilmediği için kaçak yollarla bu emeline ulaşmaya çalıştı. Bulgaristan hududunu denemeden evvel de Suriye hududundan kaçmak istedi ama başarılı olamadı. Avrupa’ya kaçmak istediği devirler ise hakkındaki davaların aleyhinde seyrettiği vakitlerdi. Sabahattin Ali, tanıştırıldığı Ali Ertekin ile Kırklareli’ye yanlışsız kamyonla yol aldılar. Başta bir de sürücü vardı. Sonra onu bırakıp yola ikisi devam etti. İlerleyen vakitlerde Ertekin, kitap okuduğu sırada Sabahattin Ali’yi, başına elindeki sopayla vurarak öldürdü. Öldürmesine münasebet olarak da ulusal hislerini tahrik ettiğini öne sürdü. Ayrıyeten Ali Ertekin’in Ulusal İstihbarat Teşkilatı mensubu olduğu da sav edildi. Vefat tarihi kayıtlara 2 Nisan 1948 olarak geçti.
Ali’nin vücudunu bir çoban buldu ve 16 Haziran 1948 günü jandarmaya giderek durumu bildirdi. Yapılan incelemeler sonucunda meyyitin kimliği teşhis edilemedi. Bu periyotlarda İstanbul polisi Bulgaristan’a adam kaçıran bir şebekeyi yakaladı. Sabahattin Ali’yi öldüren Ali Ertekin de bu şebekenin mensubuydu ve yakalanınca Sabahattin Ali’yi öldürdüğünü itiraf etti. Ali Ertekin idam cezasıyla yargılanmasına karşın 4 yılla karar giydi, kısa bir mühlet sonra da hür kaldı. Sabahattin Ali’nin cesedi üzerinden çıkan giysilerle Ali Ertekin’in verdiği bilgiler doğrultusunda ele geçirilen eşyaları yakın etrafı tarafından teşhis ettirildi.
YAPITLARI
Roman
Kuyucaklı Yusuf (1937)
İçimizdeki Şeytan (1940)
Kürk Mantolu Madonna (1943)
Hikaye
Değirmen (1935)
Kağnı (1936)
Ses (1937)
Yeni Dünya (1943)
Sırça Köşk (1947)
Şiir
Dağlar ve Rüzgâr (1934)
Kurbağanın Serenadı (1937)
Öteki Şiirler (1937)
Oyun
Esirler (1936)
Cumhuriyet
