Sabancı Vakfı 13. Filantropi Semineri’nde sosyal değişim için teknolojinin rolü ele alındı

Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Lideri Güler Sabancı: “Filantropi Semineri’nin son 2 yılında teknolojinin engelli bireylerin bağımsız ömrüne katkısını konuştuk. Aslında ne kadar yerinde bir mevzuyu ele aldığımızı bugünlerde daha iyi anlıyoruz. Yaşadığımız Covid-19 salgını sürecinde teknoloji, hayatımızın çok kritik bir kesimi haline geldi”

Sabancı Vakfı’nın 2007 yılından bu yana sivil toplum alanındaki yeni yaklaşımları tartışmak emeliyle düzenlediği Filantropi Semineri, 13. yılında “Herkes Online Mı?” başlığıyla Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Lideri Güler Sabancı mesken sahipliğinde online gerçekleşti.

Sabancı Vakfı açıklamasına nazaran, vakfın YouTube hesabında yayınlanan seminerde teknolojinin bayanlar, gençler ve engelli bireylerin hayatlarında yarattığı dönüşüm, teknolojinin kapsayıcılığı ve erişilebilirliği ele alındı.

Sivil toplum, özel dal ve kamu temsilcilerini milletlerarası uzmanlarla buluşturan Filantropi Semineri’nin bu yılki ana konuşmacısı 2030 yılına kadar 1 milyon yazılımcı genç bayan yetiştirmeyi hedefleyen iamtheCODE’un kurucusu Senegal kökenli İngiliz toplumsal teşebbüsçü Marieme Jamme oldu.

Serdar Kuzuloğlu’nun moderatörlüğünde düzenlenen seminerde yer alan öteki konuşmacılar ise bayana yönelik şiddetle çabada bilgi ve dayanışma platformu olan CHAYN’in kurucusu, Pakistanlı toplumsal teşebbüsçü Hera Hussain, Londra’daki göçmen kız çocukları ve bayanları İngiltere’ye entegrasyon ve iş imkanları bahislerinde destekleyen toplumsal teşebbüs projesi KızCode platformunun kurucusu Müjde Esin, serebral palsili kızının daha rahat bağlantı kurabilmesi için tablet üzerinden indirilebilen ve yapay zeka ile çalışan uygulama Livox’u geliştiren ve bu sayede 20 kata kadar daha süratli bağlantı kurulmasını sağlayan Brezilyalı teşebbüsçü Carlos Pereira, Microsoft’un ekran okuyucu yazılımı Narrator’un geliştiricilerinden biri olup şu anda Seattle’da Microsoft Erişilebilirlik Önderi olarak vazife alan Hasan Özdemir oldu.

Seminerin genç temalı söyleşisinin konuşmacıları ortasında ise Yozgat’ta internetin ve telefonun çekmediği bir köyde büyümesine karşın ilçedeki yazıcıdan çıktılar alarak kodlama konusunda kendisini geliştiren ve köy köy gezerek kız çocuklarına eğitimler veren 19 yaşındaki Elif Eda Güneş, görme engelli bireyler için yeni jenerasyon robot rehber köpek IC4U2’yu geliştiren 9. sınıf öğrencisi Selin Alara Örnek ve Kuyu Köpek kurtarma takımında olmasıyla tanınan, toplumsal yarar alanında yapay zeka uygulamaları bulunan ve birçok kuruma yazılım alanında danışmanlık veren 21 yaşındaki Enis Getmez yer aldı.

TOPLUMSAL HAYATA İŞTİRAKTE EN FAZLA SORUNU ONLAR YAŞIYOR

Bu devirde, toplumsal hayata iştirak için teknolojiye erişimin ne kadar kıymetli olduğunu gördüklerini aktaran Sabancı, şunları kaydetti:

“Ancak teknolojinin fırsatlar yarattığı kadar, eşitsizlikleri artırdığını ve derinleştirdiğini de kaygıyla gözlemliyoruz. Teknolojik araçlara erişimi kısıtlı olanlar ve bilhassa engelli bireyler, bu periyotta haklarına erişmekte büyük zorluklar yaşadılar. Dünyada eğitime erişimde yaşanan meseleler yüzünden kız çocuklarının okuldan kopma ve erken yaşta evlendirilme riskinin arttığı konuşulmaya başlandı. Ayrıyeten, pandemi ile artan aile içi şiddet olaylarında bayanların dijital araçlara erişimi olmadığı için seslerini duyuramamaları kıymetli bir sorun olarak karşımıza çıktı. Bu süreçte teknolojinin dönüştürücü gücünün tesiri filantropi alanında da çok ağır olarak gözlemlendi. Sivil toplum faaliyetleri farklı istikametlere evrildi, kendine yeni çıkış yolları aradı ve buldu. Yeni periyotta anlık ve acil gereksinimlere yönelik bağışlar, online platformlar üzerinden çok süratli biçimde karşılanmaya başlandı. Teknoloji bu manada biraz da uzakları yakın etti, yokları var etti. Dayanışmanın değerini artırdı ve kolaylaştırdı.”

Sabancı, teknolojiye eşit bir biçimde erişimin değerli olduğunu vurgulayarak, “Sabancı Vakfı olarak bu periyotta teknolojinin dönüştürücü gücü üzerine eğilmenin her zamankinden daha kıymetli olduğunu düşünüyoruz. Bu nedenle Filantropi Semineri’nin temasını ‘Sosyal Değişim için Teknoloji’ olarak belirledik ve bugün ‘Herkes Online Mı?’ diye soruyoruz. Teknolojinin tam manasıyla bir toplumsal yarar yaratabilmesi için tüm bireylerin teknolojiye eşit halde erişebileceğine emin olmamız gerekiyor. Yıllardır yürüttüğümüz çalışmalardan da biliyoruz ki, toplumsal hayata iştirakte en fazla sorun yaşayanlar, bizim de odağımızda olan bayan, genç ve engelli bireylerdir.” değerlendirmesinde bulundu.

“KADINLARIN DİĞER HÜNERLER KAZANMASI GEREKİYOR”

Filantropi Semineri’nin bu yılki ana konuşmacısı Marieme Jamme de Senegal’de doğduğunu aktararak, devamla şunları kaydetti:

“Maalesef okula gitmedim, eğitime erişimim yoktu. Bundan ötürü da büyürken, çocukken ve genç bir bayanken çok zorluklar çektim. Aile fertlerim tarafından ihmal edildim ve küçükken çok sıkıntı bir hayatım vardı. Şu an İngiltere’de yaşıyorum. Buraya gelmeden evvel kendimi geliştirmenin yollarını arıyordum. Bir işim olmasını, dik durmayı diliyor, geleceğin marifetlerini öğrenmeyi çok istiyordum. Dijital evrimin bir kesimi olmayı nitekim istiyordum. Kodlamayı öğrenmeye başladım.

Daha fazla bayanın küresel iş gücünün bir modülü olmasını istiyorsanız bayanların öbür marifetler kazanması gerekiyor. Onlara yeni marifetler öğretme gereksinimi beni iamtheCODE’u yaratmaya itti. Maksadım ve misyonum, 2030’a kadar 1 milyon bayan ve kız çocuğuna kodlamayı öğretmek. Bu global bir misyon. Dünya çapında 37 şirket tarafından destekleniyor ve biz dünya genelinde kız ve oğlan çocuklarına kodlamayı öğretme ve sanayiler oluşturma üzere büyük bir misyon benimsedik. 68 ülkede, 18 ile 24 yaş ortasında 25 binden fazla kız çocuğuna kodlamayı öğrettim.

Birçok şirketin paydaşlığıyla bir kız çocuğunun yalnızca 5 dakika içinde kodlamayı öğrenebildiği bir bilgisayar kiti yaptık. Dünyanın her yerindeki kız çocuklarına kodlamayı öğretmek için tüm içeriği bu kite koyuyorum. Çok değişik bir sistem. Çok süratli. Varlıklı ya da yoksul olmanız kıymetli değil, bu herkes için… Yani iamtheCODE çok kapsayıcı… Kapsayıcılık üzerine odaklanmak istiyorum ve kapsayıcılığı yine inşa etmek istiyorum. Zira bence Kovid-19 ile hepimizin tıpkı olduğunu yeni anladık. Türkiye’de olanlar Senegal’de de olacak, hepimiz tıpkı problemleri yaşıyoruz. Fakat asıl değerli olan ülkelerimizdeki sistemleri değiştirmek.”

ADRİAN ANANTAWAN’DAN KEMAN PERFORMANSI

13. yılında teknoloji ve toplumsal yarar ortasındaki ilginin tartışıldığı seminerde “Sosyal değişim teknoloji ile ne kadar ivme kazandı?”, “Teknoloji toplumsal yarar yarattığı kadar eşitsizliklerin artmasına da sebep oluyor mu?” ve “Geliştirilen teknolojik araçların kapsayıcı olmasının toplumsal değişimde rolü ne?” üzere sorulara cevap arandı.

Seminerin açılışında Yale Üniversitesi ve Curtis Müzik Enstitüsü okullarında eğitimini tamamlamış bir keman sanatkarı olan Adrian Anantawan’ın keman performansı yera aldı. Sağ eli olmadığı için özel bir el bandının dayanağı ile yayı koluna sabitleyerek keman çalan Anantawan, seminerde keman performansları sergiledi. Daha evvel Beyaz Saray, Olimpiyat Oyunları açılışı, Carnegie Hall üzere birçok itibarlı sahne ve aktiflikte yer alan Adrian Anantawan, 2012’den bu yana hem pratik hem de teorik olarak engelli bireylerin müzik yapabilmesini destekleyecek teknolojiler üzerine çalıştığını lisana getirdi. Anantawan, 2019’da başlattığı Music Inclusion Program bünyesinde teknoloji dayanaklı enstrümanları kullanan engelli bireyler ile mahzuru bulunmayan bireylerin bir arada performans sergileyebileceği ortamlar oluşturuyor.

Seminer, bu yıl online olarak gerçekleşen 3 farklı atölye çalışması ile devam etti. Sabancı Vakfı Fark Yaratanlar’ından biri olan Türkiye’nin birinci bağımsız çizgi sinema okulu The Cartoon Mill’in kurucusu Fatih Küçük, online animasyon eğitiminde gençlerle buluştu. “Çizgi sinema nasıl yapılır?” sorusunun yanıtlandığı atölyede gençler, temel çizgi sinema sanatı hakkında bilgi sahibi olurken, çizgi sinemanın geçmişten günümüze kadar süren seyahatine tanıklık etti. Seminer sonrası gerçekleşen öteki bir atölye ise erkek hükümran STEAM sanayisinde bayan varlığını artırmak emeliyle genç kızlara kodlama ve yazılım eğitimleri veren KızCode’un kodlamaya giriş atölyesi oldu. Türkiye İşitme Engelliler Derneği ise sağır çocuklar için geliştirilen iki lisanlı öykü kitabı uygulamasının kahramanı Keloğlan ile sağır çocuklara yönelik bir masal okuma atölyesi gerçekleştirdi.

Cumhuriyet