Dünyada ve Türkiye’de Alzheimer hastalığının yıkıcı tesirlerini azaltmak ve hastalığın erken periyotta tespit edilmesi maksadıyla 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü olarak belirlendi. Şu anda dünyada demans hastası sayısının 47 milyonu geçtiğini hatırlatan Nöroloji Uzmanı Dr. Yüksel Dede, 2050 yılında ise bu sayının 130 milyonu geçeceğinin öngörüldüğünü söyledi.
Hususla ilgili farklı araştırmaların sürdüğünü anlatan Uzm. Dr. Yüksel Dede, son devirlerde üzerinde çalışılan bahislerden biri olan Alzheimer ve mikrobiyota alakası konusunda değerli bilgiler verdi.
Azheimer’in bayan ya da erkek fark etmeksizin tüm toplumu etkileyen bir sorun olduğunun altını çizen Uzm. Dr. Yüksel Dede “Kadınların hayat beklentisi erkeklere nazaran daha yüksek olduğu için cinsiyet farkı bilhassa 85 yaş üzerinde kendini gösteriyor. Bunun sonucu olarak 85 yaş üstü Alzheimer hasta popülasyonunda bayan oranı daha yüksek. Yaşa nazaran düzenlenmiş prevalansta yaklaşık olarak yüzde 5 ila 7 oranında Alzheimer hastalığı görülüyor” diye konuştu.
MİKROBİYOTA VE ALZHEİMER’A YÖNELİK ARAŞTIRMALAR SÜRÜYOR
Sindirim sistemimizde bakteri, virüs ve mantar üzere faydalı ve ziyanlı birçok organizmanın oluşturduğu ekosistemin tamamının mikrobiyota olarak tanımlandığını belirten Dr. Yüksel Dede, “Bir insanın mikrobiyatası ne kadar düzgünse, Alzheimer hastalığının seyrinin değişeceğini ve hastalığa yakalanma ihtimalinin düşeceğini gösteren çalışmalar bulunuyor. Hatta demans sorunu yaşama riski olan şeker, tansiyon hastalarında da şahısların sağlıklı beslenmeye dikkat edip hastalıklarının tesirli tedavisi sonrasında bu risklerinin de düşeceği gösteriliyor. Bu hususta bireylerin eğitim düzeyiyle birlikte hastalığın seyrindeki güzelleşmenin de arttığı görülüyor” sözlerini kullandı.
FAYDALI BAKTERİLER ANTİBİYOTİK TESİRİ YAPIYOR
“Hem hayvan deneyleri hem de Alzheimer hastalarını da kapsayan insanların içerisinde bulunduğu kümeleri temel alan çalışmalar, mikrobiyatanın iyi olmasının Alzheimer hastalığına yakalanma ihtimalini azalttığını gösteriyor” diyen Dr. Yüksel Dede, mikrobiyotanın Alzheimer üzerinde nasıl bir tesir yarattığı konusunda şu bilgileri verdi:
“Faydalı bakterilerin çokluğu, zararlıları için antibiyotik tesiri yapıyor. Ziyanlı bakterilerin ürettiği toksinler ya da onların yol açtığı hücre hasarıyla bağırsak geçirgenliği artıyor. Bu geçirgenlikleri nedeniyle sindirim kanalında bakterilerin ürettiği, dışarıdan alınan ya da kanal içerisinde oluşan ziyanlı hususların bağırsak yoluyla başka organlara bilhassa de beyne geçişi artıyor. Beyne geçen bu ziyanlı hususlar beyinde bir yangıyı tetikliyor ve orada hücre hasarına beraberinde de hücre vefatına sebep oluyor. Alzheimer hastalığı tıpkı vakitte beyinde amiloid plakların artmasıyla ortaya çıkıyor. Ortaya çıka yangı bu plakların artışına, tomurcuklanmasına sebep olabiliyor. Bu yüzden iyi mikrobiyata bağırsak geçirgenliğinin ve bu tıp ziyanlı hususların ortamda olmasını azaltacağı için iyi bir faktör. Birebir vakitte faydalı bakteriler bağırsaklarımızda birtakım aminoasitlerin ve vitaminlerin sentezini de sağlıyor. Bunlar da tabi ki esirgeyici tesir gösteriyor.”
Makûs mikrobiyatanın direkt doğruya Alzheimer hastalığını tetikleyici bir faktör olduğunu gösteren rastgele bir bilimsel çalışmanın olmadığını da hatırlatan Uzm. Dr. Yüksel Dede “Özellikle 60 yaştan evvel erken teşhis almış Alzheimer hastalarının ekseriyetle bir genetik sebebi bulunuyor. Direkt doğruya erken başlangıçlı Alzheimer hastalığı ya da genetik geçişli Alzheimer hastalığı ve mikrobiyata bağlantısını husus alan bir çalışma yok. Ancak genetik yatkınlığı olan bir bireyin üstüne bir de makûs mikrobiyataya sahip olması hastalığın seyrine olumsuz katkı sağlayacaktır” diye konuştu.
AKDENİZ TİPİ BESLENİN
Sağlıklı bir mikrobiyata için liften güçlü meyve zerzevatın bol olduğu bilhassa Akdeniz tipi diyeti öneren Nöroloji Uzmanı. Dr. Yüksel Dede, “Bu alanda yapılan araştırmalar var. Probiyotik bakterilerden varlıklı yoğurt, kefir üzere eserler, bol zerzevat ve meyve tüketilebilir. Vitamin eksikliklerinden de kaçınmak gerekir. B, C, D vitaminleri beyin için değerli vitaminlerdir. Bunun dışında Alzheimer hastalığından korunmak için sistemli antrenman yapmak ve zihinsel faaliyetleri hiçbir vakit terk etmemek gerekir. Bir kişinin eğitim seviyesi ne kadar yüksekse, zihinsel faaliyetlerine ne kadar devam ediyorsa Alzheimer hastalığına yakalanma ihtimali o kadar düşük oluyor. İleri yaşta bile örneğin yeni bir lisan öğrenerek, her vakit zihni taze tutmak gerekir” sözlerini kullandı.
Cumhuriyet
