‘Sanatçı değil, emekçiyim’
Kadıköy’de yaşamaya başladığım son 4 yıldır en büyük heyecanlarımdan biri, bahar aylarına denk gelen İstanbul Sinema Festivali’ydi, pandemiye kadar. Şenlik kitapçığından sinema seçerken Rexx ile Kadıköy Sineması ortasında mekik dokuyacak halde olmasına itina gösterirdim. Sabah 11.00’de başlayıp 21.30’daki son seansa kadar tüm günü sinema izleyerek geçirdiğim olurdu.
İstanbul Sinema Festivali’nin iç ısıtan özelliklerinden biridir: Her sene salonlara doluştuğunuzda “uzaktan tanıdık” yüzlerle karşılaşırsınız. Sizi de tanıyanlar çıkarsa ufak bir selam verirsiniz ya da kimileriyle arkadaş olursunuz. Kadıköy’deki şenlikçiler ortasında en sık karşılaştığım yüzlerden biri de Suna Selen olmuştur daima. Uzun uzunluğu, belindeki rahatsızlık nedeniyle taşıdığı bastonuyla her yıl şenliğin daimi yüzüydü. Ve bu yıl çok da manalı bir nedenle konuşma fırsatı buldum:
İKSV 40. İstanbul Sinema Şenliği onur ödüllerinden biri Suna Selen’e verildi. Kendisini bu mevzuyla ilgili arayıp adımı söylediğimdeki kibarlığı içimi ısıttı: “Biliyorum efendim, Cumhuriyet okuruyum” diyordu.
Kadıköy’de Nâzım Hikmet Kültür Merkezi bahçesinde aralıklı bir ortamda buluştuk. Erken gitmiştim ancak o daha da erken gelmiş kahvesini yudumluyordu. “Ben tiyatrocuyum, her vakit erken gelirim” diye gülümsedi.
Neredeyse 40 yıllık Modalı. Öncesinde de Büyükada’da oturmuş, Kadıköy’ün son vakitlerde kalabalıklaşmasından rahatsız değil, “Buranın özgür havasından” diyor.
Söyleşimize oyunculuk mesleğiyle ilgili bilgi ve notların olduğu dokümanlarla gelmiş; mükafatları, oyunlar, yapımlar! “Kopya çekmek için” diyor gülerek.
‘HAVALARA UÇTUM’
Sohbete onur ödülüyle başladım olağan, ne hissetmişti öğrendiğinde? “Havalara uçtum” diye yanıtladı. Diyarbakır Devlet Tiyatrosu’nda vazife yaptığı 5 yıl dışında İstanbul Sinema Festivali’ni izlemişti daima. 2003’te “Gönderilmemiş Mektuplar” sinemasıyla en iyi bayan oyuncu mükafatını aldıktan sonra 10 yıl boyunca açılış merasimlerine de katılmış lakin daha sonra davetiye gelmeyince gidememişti. “Gitseniz kapıdan çevirmezlerdi” dediğimde “Davetiye istemek lazım, istemeyi de hiç sevmem. Ben kendimi sanatçı olarak değil, sanat işçisi olarak görüyorum. İşçi olarak gördüğünüz vakit büyüklük hissine kapılmıyorsunuz” diye açıkladı, kendisine olan saygısını!
Pandemi yüzünden şenlik, fizikî olarak yapılamazken dijital ortamdaki seçkilerini de takip edemediğini söylüyor Selen. Bilgisayarla pek ortası yokmuş, ismine açılmış Instagram sayfasını da arkadaşının yönettiğini açıkladı.
‘Tiyatroculuğumla hava attığım tek yer…’
Filmografisinde onlarca sinema yer alan Suna Selen, unutamadığı rolünün 1970 yılı imali “Pamuk Prenses ve 7 Cüceler” sineması olduğunu anlatıyor. Antalya Altın Portakal Sinema Festivali’nde kendisine “En Âlâ Yardımcı Bayan Oyuncu Ödülü”nü getiren rolü unutamamasının nedenini ise şöyle anlatıyor: “Çocukken beni Walt Disney’in Pamuk Prenses ve 7 Cüceler sinemasına götürdüler. 5-6 yaşlarındaydım. 2. Dünya Savaşı vakti, sobalı oda, annemle babamın ortasında yatıyordum. Kız kardeşim doğunca yataklarına onu aldılar, bana bir çocuk yatağı alındı. Ben o yatakta yalnız kalınca oyuncak bir ayıyla uyumaya başladım (O yaşından beri çantasında taşıdığı ayıyı gösteriyor). Gece uyanıp duvarda, sinemadaki cadıyı görüyordum. Cadı benim kâbusum olmuştu. Senelerce ne vakit kâbus görsem o Pamuk Prenses’in cadısıydı. 28-29 yaşlarında Özdemir Birsel, bana Pamuk Prenses ve 7 Cüceler’deki kraliçe rolünü teklif etti. ‘Cadıyı kim oynayacak?’ dedim, ‘Ona uygun yaşlı birini bulacağız’ dedi. Hayatımda tiyatroculuğumla hava attığım tek yerdir, ‘Ben tiyatrocuyum, cadıyı da oynarsam oynarım, oynamazsam kabul etmiyorum’ dedim. Cadıyı da ben oynadım ve bir daha düşlerime girmedi. Drama terapi dedikleri şey var ya, onu ben yaşadım.”
Eski söyleşilerinden birinde “Bizim jenerasyonumuzda ümitsizlik yoktu” demiş. Hatırlatıp nedenini soruyorum, “Özellikle gençler ortasında ümitsizlik çok yaygın” diyor Selen. Selen, “Dibe battığını hissettiğin vakit insanın içinde üst çıkmak için bir inanç doğuyor. Çocuklarımın hepsi yurtdışına gitmek istedi. Orada okumak istediler, ancak ben istemedim. Şuna inanıyorum, bir ülkede yabancı olmak çok güç. Her şeye karşın burası bizim ülkemiz” diye açıklıyor.
‘Dava kazanayım diye konservatuvara yolladılar’
Usta sanatçı, tiyatrocu olmasının öyküsünü de şöyle anlatıyor: “Ailem bana yazıhanelerini devretmek için hukuk okumamı istiyordu. Beşiktaş Atatürk Lisesi’nde okurken sanata yeteneği olan çocuğu ise o alana yönlendirirlerdi. Ortaokulda müsamerede Timurlenk rolünü oynuyordum. Öğretmenler karşısında ayak kaldırmak çok hoşuma gidiyordu, muzırlık var ya… Ankara’dan gelenler pek beğenmişler, konservatuvara yollayın demişler. Müdire hanım babamla konuşuyor, babam da meskene geldiğinde anneme ‘Suna’yı konservatuvara yollamamızı istiyorlar’ dedi. Annem de ‘Ne yapacak orada?’ diye itiraz edince babam, ‘Hanım, konservatuvara giderse düzgün konuşmayı, sesini yönetim etmesini öğrenir; hâkimi tesirler, dava kazanır’ diye ikna etti. Yani beni konservatuvara dava kazanayım diye yolladılar.”
Cumhuriyet