Selahattin Demirtaş’a verilen 3,5 yıl hapis cezasının gerekçeli kararı açıklandı
Bakırköy 46. Asliye Ceza Mahkemesince hazırlanan gerekçeli kararda, “Mahkememizdeki evrak açısından sanık, savunmasında açılan tüm davalarında kendisine yöneltilen suçlamaların tabir özgürlüğü hakkına müdahale teşkil ettiğini, milletvekili olarak misyon yaptığı müddette Anayasa’nın 83. hususunun birinci fıkrasının milletvekillerine sorumsuzluk ve dokunulmazlık muhafazasını verdiğini, yani Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) tabir ettikleri görüşler nedeniyle cezalandırılamayacaklarının öngörüldüğünü ve yeniden milletvekillerinin fikirlerinin içeriğini Meclis dışında tekrarladığı ve yaydığı durumların da bu muhafaza kapsamında olduğunu kaydetmiştir.” denildi.
Sanığın üzerine atılı hareketin Türk Ceza Kanunu’nda kabahat tipi olarak bulunduğu ve karşılığında ceza öngörülen hata olduğu tespitine yer verilen gerekçeli kararda, sanık Demirtaş’ın dava konusu konuşması ile ilgili olarak mahkemede 9 duruşma yapıldığı, bunların 7’sinin tıpkı hakim tarafından yürütüldüğü söz edildi.
“DEMİRTAŞ SOMUT KANIT SUNMADI”
Sanık Selahattin Demirtaş’ın şahsen mahkemede hazır bulunma taleplerinin tekraren mahkeme tarafından kabul edilmesine karşın sanığın türlü mazeretlerle duruşmaya katılmadığı, yargılama süreci boyunca sanığın tezi tarafında bir savunmada bulunmadığı aktarılan kararda, dava konusu konuşmanın milletvekilliği vazifesi müddetince, hata tarihinden evvel tabir edilip edilmediği, Meclis’te yahut Meclis çalışmalarında ileri sürdüğü (alıntı yapmak suretiyle) birebir sözler olup olmadığı konusunda savunması soyut kalmakla birlikte bu hususta rastgele somut bir kanıtı de sunamadığı kaydedildi.
Milletvekillerinin vazife müddetleri boyunca seçmeni temsil edip onların çıkarlarını savunduğuna yer verilen gerekçeli kararda, şu tabirlere yer verildi:
“Milletvekilinin siyasi görüşlerini tabir etme özgürlüğü elbette teminat altında olmalıdır. Lakin siyasi tartışma özgürlüğü, mutlak değildir. Tabir özgürlüğü kapsamında ele alınmalıdır. Neticeten konusu hata teşkil eden aksiyonlar dokunulmazlık zırhına tabi değildir. Hakikaten anayasal müdafaa, milletvekiline kişisel olarak değil, Meclis’e ve Meclis’teki çalışmalarında problemsiz halde yürütebilmesi için garanti sağlayan ayrıcalıktır. Bu açıdan sanık müdafilerinin sunmuş olduğu açıklamalar her ne kadar Meclis çalışmalarında misal sözler kullanıldığı argümanında bulunmuş iseler de bu açıklamaların dava konusu konuşma içeriği ile birebir tıpkı olmadığından sanığın hareketin Anayasa 83/1 fıkrası kapsamında yasama bağışıklığı ile korunması mümkün değildir.”
Gerekçeli kararda, sanık Demirtaş’ın iddianameye husus edilen konuşmayı kendisinin yaptığını ikrar ettiği lakin Cumhurbaşkanı ve Başbakanın şahsını maksat almadığını, hükümete yönelik tenkitlerini yaptığını savunduğu aktarılarak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) nazaran tabir özgürlüğünün yokluğu halinde demokratik bir toplumdan kelam edilemeyeceği fakat söz özgürlüğünün de mutlak ve sınırsız olmadığı, bu hak kullanılırken bireylerin hak ve özgürlüklerini ihlal edecek tavır ve davranışlardan kaçınılmasının hem ulusal hem de milletlerarası mevzuatlarda yer aldığı kaydedildi.
“CUMHURBAŞKANI TÜRK MİLLETİNİN BİRLİĞİNİ TEMSİL EDER”
Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin 5 Kasım 2018 tarihli bir kararında, “Cumhurbaşkanına hakaret” kabahatinin yasal ögelerinin oluşup oluşmadığına ait detaylı değerlendirmelerin yapıldığı anlatılan gerekçeli kararda, şu değerlendirmelerde bulunuldu:
“Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na nazaran, Cumhurbaşkanı devletin başıdır ve bu sıfatla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk milletinin birliğini temsil eder. Bu nedenledir ki ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ cürmü, bireylere ve onura karşı hatalar içerisinde değil, devlete karşı işlenmiş kabahatler kısmında düzenlenerek devleti temsil eden Cumhurbaşkanlığı makamının saygınlığının korunması amaçlanmıştır. Devlete karşı işlenen kabahatlerden bir kısmının gerçek mağdurunun makamı temsil eden gerçek kişi olmakla birlikte, devlete ait hukuksal faydanın korunması, bireye göre daha üstün tutulmuştur.”
Kararda, iftira, küfür, onur, gurur ve saygınlığı zedeleyici beyanlar, müstehcen içerikli kelam, yazı, fotoğraf ve açıklamalar, savaş kışkırtıcılığı, hukuk sistemini cebir yoluyla değiştirmeye yönelen nefret, ayrımcılık, düşmanlık ile şiddet yaratmaya yönelik bulunan tabirlerin niyet özgürlüğü bağlamında türel muhafaza görmediği ve kabahat sayılmak suretiyle ceza yaptırımlarına bağlandığı bildirildi.
“DEMİRTAŞ’IN KELAMLARI ONUR, GURUR VE SAYGINLIĞI RENCİDE EDİCİ NİTELİKTE”
Mahkeme, gerekçeli kararında şu değerlendirmelere yer verdi:
“Bir aksiyonun hukuk sistemi tarafından cezalandırılmaması için, tenkit hak ve misyonu berbata kullanmamalı, sözlerde küçültücü, incitici, abartılı kelamlardan kaçınılmalıdır. Sayılan ögelerden birinin olması halinde haber verme ve tenkit hakkından kelam edilmeyecek ve aksiyon hukuka ters olacaktır. Politikler, üst seviye bürokratlar ile kamuya mal olmuş bireyler, öbür insanlara göre ağır tenkitlere daha fazla katlanmak zorunda oldukları demokratik toplumlarda kabul edilmektedir. Lakin hakarete hiçbir kimse katlanamaz. Tabir hürriyeti bakımından tenkit ile hakaret farklı başka kıymetlendirilmesi gereklidir. Kaba sövme hiçbir şartta tenkit olarak kabul edilemez.”
Sanık Demirtaş’ın katılanları açıkça maksat aldığı konuşmasında katılanlara yönelik kelamlarının muhatapların onur, gurur ve saygınlığını tereddütsüz bir formda rencide edecek nitelikte olduğu tespitinde bulunulan kararda, yapılan yargılamada hakaret kabahatinin ögeleri oluştuğu kanaatine varıldığı kaydedildi.
Mahkeme, 22 Mart tarihinde yapılan duruşmada, sanık Selahattin Demirtaş’ı, “Cumhurbaşkanı’na hakaret” kabahatinden 3,5 yıl mahpus cezasına çarptırmıştı.
Cumhuriyet
