Şentop, İstanbul Sözleşmesi ve yeni anayasaya ilişkin soruları yanıtladı
TBMM Lideri Mustafa Şentop, gündeme dair canlı yayında değerli açıklamalarda bulundu.
Filistinli yetkililerden yaklaşık iki ay içinde İsrail’deki cezaevlerinde yer alan Filistinli mahkum ve tutuklulara aşı yapılmadığına ait iki başka mektup aldığını söyleyen Şentop, AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanlığı yetkilileriyle bu mevzuda istişarelerde bulunduğunu belirtti.
Şentop, daha sonra İsrail Meclis (Knesset) Lideri Yariv Levin’e, İsrail’deki hapishanelerde Filistinli mahkum ve tutuklulara da aşı yapılmasına, bunun insani bir sorun olduğuna dair mektup gönderdiğini bildirdi.
Yeni anayasa yapma konusunda öncelikle bir niyet olması gerektiğini lisana getiren Şentop, “Uzlaşılan noktalarda ağırlaşmak, onlar üzerinden hareket etmeye çalışmak lazım. Bir tahlil yolu bulunabilir.” diye konuştu.
Siyasi partilerin anayasa konusundaki öngörülerinin somut olarak unsurlara döküldüğünde anlaşılabileceğini belirten Şentop, “2011’de başlayan Anayasa Uzlaşma Kurulu sürecinde aslında önümüze bütün siyasi partilerin nasıl bir anayasa öngördüklerini ortaya koyan metinler çıktı. Yani tam bir anayasa metni, bütün siyasi partilerin teklifleri olarak karşımıza çıktı. Bence yeni anayasa tartışması ciddiye alınmalı. Sonuç olur, olmaz. Sonuç almak kesinlikle amaç olmalı samimi olarak ancak somut bir metin ortaya çıkmalı.” tabirlerini kullandı.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile Meclisin devre dışı kaldığı savını kabul etmediğini vurgulayan Şentop, şunları söyledi:
“Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde parlamentonun yapısıyla yürütmenin yani cumhurbaşkanının mensubu olduğu siyasi partinin münasebeti tek seçenek olarak karşımıza çıkmıyor. Parlamenter sistemde vatandaşa tek bir oy hakkı veriliyor. Bu tek oy hakkıyla hem yürütmeyi hem de parlamentoyu belirlemesi isteniyor. Daha doğrusu tek oyla parlamentoyu belirliyorsunuz. Hükümet onun içinden çıkıyor. Halbuki yeni sistemde vatandaşa iki oy hakkı tanınıyor. Hükümeti başka bir oy kullanarak belirleme, parlamentoyu ise tekrar farklı bir oy kullanarak belirleme hakkı tanınıyor. Hasebiyle vatandaşın, bu sistemde cumhurbaşkanını bir siyasi partiden seçip, cumhurbaşkanının mensubu olduğu siyasi partiyi parlamentoda çoğunluk yapmama hakkı var. Oyunu Cumhurbaşkanına verir, parlamentoda ise oyunu onun partisine vermeyebilir. Bu türlü bir durumda parlamentoda farklı bir çoğunluk yapısı ortaya çıkabilir. Bu durumda yürütmeden büsbütün bağımsız bir çalışma imkanı tanınıyor. Evvelki sistemde ise bu türlü bir seçenek yoktu. Orada mecburen yürütmenin, hükümetin denetiminde bir yasama süreci var. Öteki bir seçenek yok.”
Birtakım milletvekillerinin, soru önergelerinin cevaplanmadığı tenkitlerine karşılık veren Şentop, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin başladığı 27. Yasama Devri’nde soru önergelerinin cevaplanma oranının, evvelki yasama periyotlarının tamamından daha yüksek olduğunu kaydetti.
“Parlamento evresi, yalnızca bir müsaade aşamasıdır”
“CUMHURBAŞKANI VERDİĞİ ONAYI GERİ ÇEKEBİLİR”
Türkiye’nin, İstanbul Sözleşmesi’nden Cumhurbaşkanı Kararı ile çekilmesi ile TBMM’nin devre dışı bırakıldığı tenkitlerine ait Şentop, Anayasa’ya nazaran, milletlerarası bir mutabakatın kabul edilme ve yürürlüğe konulmasının; “imzalanma”, “onaylanmasının uygun bulunması” ve “onaylanma” halinde üç adımı olduğunu aktardı.
Meclisin imzalanan bir muahedeyi kanunla uygun bulduğunu anlatan Şentop, şöyle konuştu:
“Daha sonra cumhurbaşkanının onaylaması etabına geçiliyor. Cumhurbaşkanı onayladıktan sonra yürürlüğe giriyor. Meclisin kanunla uygun bulması şu manaya geliyor: ‘Bu onaylamanın bir mahzuru yoktur. Bu muahede onaylanabilir.’ Daha teknik bir tabirle, onaylama müsaadesi veriyor. Lakin mesela cumhurbaşkanı onaylamayabilir yahut onaylayabilir. Onayladıktan sonra onayını geri çekebilir. Parlamento evresi, yalnızca bir müsaade kademesidir. Onaylamayı mecburî kılan bir etap değildir. Yeni de değil, 1963’te çıkan 244 Sayılı Birtakım Andlaşmaların Yapılması İçin Cumhurbaşkanına Yetki Verilmesi Hakkında Kanun var. Yani 1963’ten bu yana aslında bu bu türlü oluyor. Onlarca örnek var. Mevzuat ve uygulama bu formda. Yani Bakanlar Heyeti kararıyla vazgeçilmiş bir mutabakat için sonra tekrardan bir kanun çıkarılmasının 1963’ten bu yana bir örneği yok.”
Cumhuriyet
