Sinema yönetmemiş olsa da Sevin Okyay’ın sinemaya verdiği emek çok büyük, yalnızca sinemaya mı? Sanat ve kültürün birçok kısmına. Bu mükafatı fırsat bilip Sevin Okyay’a açtık sayfamızı. Keşke pandemi şartları olmasaydı da karşılıklı sohbet etseydik diye dertleniyordum lakin soru cevap bile sohbet tadında olunca hiç dokunmadım! İki muhabbetin belini kırabilseydik, ben ona oğlum Deniz’in Harry Potter’ların dizisi yayımlanırken kitapçının önünde beklediğini; arkadaşına söyle, çabuk çevirsin, bu da bitti diye beni sıkıştırdığını anlatırdım oysa!
– Sevin Okyay’ı bugün Z nesline tanıtmak gerekse, nasıl tanıtırız? Ne iş yapar diyemeyeceğim de en çok sevdiği işi nedir? Harry Potter’ın tercümanı; birinci Türk bayan sinema eleştirmeni; radyo müzik programcısı; polisiye roman uzmanı, gazeteci? Radikal 2’yi çok seviyordun.
Doğrudur. Lakin en çok Gergedan mecmuasını ve Şehir’i. Oruç Aruoba, Enis Batur, Ömer Madra ile çıkardığımız mecmualar kümesini. Radikal’in Sinema Eki ve Nokta’nın “Ne Nerede?” eki de. Bir de radyo programları. Canlı yayın olarak başlamıştım, Açık Radyo’da, elim ayağıma dolaşarak “Ben ne anlarım Ömer?” diye mızıldanarak… Halbuki tıpkı şeyi sinema yazısı için Enis’e söylediğimde de yararını görememiştim. Demek ki insanın önünde yeni ufuklar açan arkadaşlarım var.
– Birinci sinema eleştirin Fellini’nin “Ve Gemi Gidiyor” sineması. Ömer Madra’ya yazdırmak istemişsin lakin zorla sana yazdırmışlar?
Sinema Festivali’nin en iyi yıllarından biriydi. Enis’le Ömer sinemaları izliyor, sonra da yazıyorlardı. Ömer’den rica ettim, bir sinema yazsın benim adımla gazeteye koyalım diye. Evvel “Yazarım” dedi. Sonra içine sinmemiş, “Sen yaz” dedi. “Ben ne anlarım?” deyince de geri zekâlı mısın dedi? Sineması izlemiştim elbette, odaya kapatıp gittiler, mecburen yazdım. Sonraki gün kimseden “Haddini bilmez!” üzere reaksiyon yok. “Mario Ricci’nin Ölümü’nü yazabilir miyim” diye ortada dolaşmaya başladım. Sonra da yazış o yazış…
– Annenle mesken gezmelerine değil, sinemaya, tiyatroya gidermişsin, İstanbul’un yarım asırdan fazla kültür sanat hayatına tanıklık etmiş, bir gazetecisin. Neydi ne oldu, nereden nereye geldi, o vakit nasıldı, artık nasıl?
Yazlık sinemalara gelen iyi yabancı sinemaları kaçırmadığımız üzere annem kışın da bizi Beyoğlu’ndaki sinemalara götürürdü. Bu sayede Atlas’ın eski halini, Emek Sineması’nın hem tiyatro, hem Melek Sineması olduğu vakitleri, o güzelim Saray Sineması’nı, Sinepop’un Ar ve Yeni Ar halini, pasaj içindeki Elhamra Sineması’nı pek iyi hatırlıyorum.
Annem komşu ziyaretine, günlere gitmezdi. Onun yerine sinema, tiyatro, konser ve spor karşılaşmalarına sarfiyat, bizi de götürürdü. Bu sayede tahminen de izleyemeyeceğim sanatkarları sahnede gördüm. “Cyrano de Bergerac”ı Hüseyin Kemal Gürmen, Cahide Sonku, Muzaffer Aslan’dan izledim. “Benim Üç Meleğim”i ise hepsi yaşını başını almış İ. Galip Arcan, Behzat Butak, Mahmut Moralı’dan. Tepebaşı Tiyatrosu’na 14 yaşın altında çocuk almıyorlardı. Müyesser Ablam “Bu çocuk yemek yemiyor. Onun için çelimsiz” diye kapıdakileri kandırıp beni içeri sokardı.
– Pandemi devrinde her şey bitti lakin sen radyo programlarını sürdürüyorsun. Ne varsa radyoda mı var?
Aslında pandemide işe gitmek dışında benim için hiçbir şey değişmedi. Radyoculuğa Açık Radyo ile başladım. Sonra NTV Radyo’ya geldim. Orada caz programına (Caz ve Ötesi) ek olarak “Cinayet Masası” isimli bir polisiye program da yapıyorum. Bir de telefonla yapılan söyleşiler var. Milliyet Sanat ve Milliyet Kitap’a yazıyorum. Bir de K24’e… Hatta onlara bir de Sinema Lovers’da spor yazısı ekledim. Her hafta da BirGün’e. Çeviriler, ZOOM söyleşileri, toplantıları ile birlikte, eskisinden daha çok çalışıyorum!
– Niçin polisiye? Polisiye sevginin altında ne yatıyor?
Konutumuzda de Akba ve Ak’tan çıkan polisiyelerin tamamı vardı. Altın Kitaplar da olmalı, zira Agatha Christie’ler oradan çıkmıştı. Âlâ yazılmış, iyi çeviri edilmiş polisiyeler çok keyiflidir. Bulmacaya benzeyen her şeyi severim. Stenoyu onun için öğrenmiştim, Osmanlıcayı da bu yüzden öğrendim. Artık flört ettiğim Latincede de bu zevki buluyorum. Yeterli yazılmış bir polisiye de iyi bir edebiyat yapıtıdır. Türkiye’de polisiyenin bu kadar ilgi görmesi hoşuma gidiyor. Ne de olsa yıllardan beri ona doruktan bakılmasına da fantazya ve bilimkurguya doruktan bakılmasına olduğu üzere karşı çıkıyoruz.
– Hayatında bir tek Harry Potter’dan mı para kazandın?
Doğrusu, evet. Öteki işlerde de para aldım lakin çok uzun müddet birebir parayı. Zati başlarken ne teklif ettilerse o. Hatta bu yüzden ikimizin de arkadaşı olan bir yayınevi sahibi tarafından “koskoca Sevin Okyay”ı örnek alması öğütlenen bir kan hısmım, “Bana Sevin Okyay deme. O iki kuruş paraya iş yaparak arkadaşlarına ihanet eden biri” demiş. Bunun ihanet sayılacağı hiç aklıma gelmemişti. Bize para konuşmanın ayıp olduğu öğretilmişti. Fakat ben en büyük yanılgıyı, çevirmenliğe başladığım vakit “Bundan aldığın parayla geçinemezsin. Bir işin daha olsun” dediklerinde gazeteci olarak yaptım. Özel haber kaynakların, tecrüben yoksa kendini hamallığa mahkûm ediyorsun! Ancak ben hamallıklarımdan hoşnudum.
‘DIŞI SENİ YAKAR, İÇİ BENİ’
– Sevin Okyay’ı sevmeyen yok. Çok mu sadesin, çok mu egosuzsun, kaprissizsin?
Vaktiyle kızım kendisine benim için buna benzeri bir şey söyleyene, “Dışı seni yakar, içi beni” demişti. Kaprisli değilim fakat huysuz olabiliyorum. Egonun zerresi yok. Hırsım olmadığından kimse için tehlike teşkil etmiyorum. Patronlardan zırt pırt bir şey istemem. Birlikte çalıştığım (hatta çalışmadığım) bireyler yardım isterse esirgemem. Hangi yaşta olursak olalım daha iyi bir insan olabileceğimize de inanıyorum.
‘HEYECANLANDIĞIM SÖYLEŞİ ERDAL ERZİNCAN’LA…’
– Çok değişik şöhretlerle söyleşi yaptın, seni en çok etkileyen kimler oldu?
Sinemadan Udo Kier (bana “my old friend” diyor) var; muharrir, senarist ve Theo Angelopoulos’un can dostu Petros Markaris var. Hem sinemacı hem polisiyeci. Elbette Angelopoulos’un kendisi de. Polisiyecilerden Ian Rankin, Jo Nesbo da var. Cazcılardan Ornette Coleman, Marcus Miller, Victor Wooten, Pat Metheny, Roy Haynes, Nana Vasconcelos, E.S.T., Medeski, Martin and Wood, Loose Tubes. Müzikte Sting’le konuşmak hoştur, The Scorpions’la çok keyifli bir söyleşi yapmıştım. Lakin en çok heyecanlandığım, radyoda Erdal Erzincan’la yaptığım söyleşi. Çok beğendiğim için bu kadar deneyimime karşın, Erzincan’la konuşurken sesim titremiş! Füruzan da beni en çok heyecanlandıranlardan. Geçen hafta konuştuk. Baktım, heyecan baki!
Cumhuriyet
