Dolar/TL, enflasyonun yükseldiği bir devirde faiz indirimlerine başlayan Merkez Bankası’nın (TCMB) bu hafta da indirimlere devam edebileceği telaşıyla 9.29‘a kadar yükselerek yeni tarihi tepede süreç gördü.
İNDİRİMLER DEVAM EDEBİLİR BEKLENTİSİ
TCMB’nin PPK toplantısı 20-21 Ekim’de gerçekleştirilek karar 21 Ekim saat 14.00’da açıklanacak. Reuters anketi şimdi sonuçlanmasa da beklentiler indirimlerin devam edebileceği istikametinde.
Bir işlemci, “Piyasada indirim fiyatlaması var, net bir fiyat söylemek mümkün değil fakat 25-50 baz puan ortası indirim fiyatlarda diyebiliriz. İndirim yapılmayacağını, 100 baz puanlık indirimlerin devam edeceğini düşünen de var” dedi.
Yatırımcılar dünyanın pek çok yerinde merkez bankalarının sıkılaştırma taraflı adımları değerlendirdiği, Türkiye’de ise enflasyonun iki buçuk yılın doruğuna yükseldiği bir periyotta TCMB’nin geçen ay 100 baz puanla başladığı faiz indirimlerine devam edip etmeyeceğini yakından izliyorlar.
TCMB’nin siyaset faizi şu an %18 düzeyinde bulunuyor. Enflasyon ise %20’ye gerçek yükselişini sürdürerek 2.5 yılın tepesinde.
Dolar/TL bu sabah yeni rekor olan 9.29‘u gördükten sonra saat 09.07’de 9.2850/9.2900 düzeyindeydi. Euro/TL birebir saatte 10.7555/10.7622, sepet bazında TL 10.0227/10.0288 düzeyindeydi. Türkiye’nin 5 yıllık CDS’leri ise Cuma günü Nisan ortasından bu yana yeni tepeye yakın olan 446/450 baz puandan kapandı.
ERDOĞAN VAZİFEDEN ALDI
Erdoğan, Çarşamba günü TCMB Lideri Şahap Kavcıoğlu ile görüştükten sonra birebir gece faiz kararlarında oy hakkı bulunan TCMB lider yardımcıları Semih Tümen, Uğur Küçük ile PPK üyesi Abdullah Yavaş’ı vazifeden aldı.
Reuters’a bilgi veren kaynaklara nazaran, piyasanın iktisadi münasebetlerle açıklamakta zorlandığı faiz indirim kararına Eylül ayında da itiraz eden Küçük, ABD’de yaşayan ve yalnızca PPK kararları için Türkiye’ye gelen ve birçok karara katılmayan Yavaş ve lider olmak istediği basında yer alan Tümen TCMB’den gönderilmiş oldu.
KILIÇDAROĞLU’NUN ZİYARETİ
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu da Cuma günü takımıyla bir arada TCMB’ye giderek, Lider Şahap Kavcıoğlu ile görüştü. Kavcıoğlu, vazifelerine son verilen PPK üyelerinin ayrılması ile ilgili olarak, ayrılanların bir kısmının kendi kararları olduğunu belirterek, bunu “bir vazife değişikliği” olarak tanımladı. Kılıçdaroğlu ise dövizin yükselmesi ile ilgili tasalarını söz ettiklerini söyledi ve “Zam yağmuru gelecek, her alanda önemli problemler çıkabilir” dedi.
TCMB’nin Eylül ayındaki faiz indirimi piyasalarda düşük kredi faizleriyle iktisatta canlılık yaratmak için yapıldığı varsayım ediliyordu. Fakat TCMB bilgilerine nazaran faiz indiriminden bu yana ticari kredi faizleri düşmedi bilakis yükseldi. Ticari kredi faizi geçen hafta da 0.1 puan artışla %21.1 oldu.
Reuters’da bu ay yayımlanan bir tahlilde de akademisyenler uzun vadeli siyasetlere odaklanmadan yalnızca “günü kurtarmak” ismine alınan kararlarla kalıcı düşük faiz ortamının oluşması mümkün olmadığına dikkat çekmişlerdi.
Birebir tahlilde dikkat çekildiği üzere Türkiye’nin 10 yıllık gösterge tahvil getirisi de indirim öncesi süreç gördüğü %18’e yakın düzeylerden geçen hafta %20’ye kadar yükseldi ve TCMB indirimlerin piyasa fiyatlamalarına yansımadığını gösterdi.
Dolar/TL’deki yükselişe TCMB’nin para siyasetine ait kaygılar ve dolardaki global paha yararı birlikte tesirli pozisyonda. Güç fiyatlarındaki artış da enflasyon tasalarını yalnızca Türkiye’de değil tüm dünyada tetikliyor.
Piyasalar iktisadi münasebetlerle açıklamakta zorlandığı faiz indirimlerinin devamı için politik baskı olduğundan da kaygılılar. Bu belirsizlikler de TL’de satış baskısını artırıp enflasyon beklentilerini yükselterek TL’de bedel kayıplarının devam edeceği bir kısır döngü oluşturuyor.
Yalnızca Eylül ayı başından beri %10’un üzerinde kıymet kaybeden TL’de kayıplar sürüyor. Bu bile yaratacağı iki puanın üzerinde geçişkenlik tesiriyle TÜFE’yi %20’nin üzerine tek başına yükseltebilecek bir neden. Enflasyon %19.58 ile iki buçuk yılın tepesinde bulunuyor. TL yılbaşından beri ise dolar karşısında ise yaklaşık %20 kıymet kaybetti.
TCMB ise enflasyondaki yükselişin süreksiz olduğunu, enflasyonun yine düşüş trendine gireceğini belirtiyor.
Birçok bankacı TCMB’nin faiz indirimlerinin devam etmesi halinde ani faiz artışlarına kısa müddette gereksinim duyulabileceği kaygısını lisana getiriyor.
GLOBAL PİYASALAR
Petrol fiyatları, ABD ham petrolünün yedi yılın ve Brent ham petrolünün üç yılın yeni doruğuna tırmanmasıyla, global güç kıtlığının ortasında son zamanlardaki yükselişini sürdürerek son yılların en yüksek düzeyine çıktı.
Yatırımcılar her ne kadar yükselen enflasyon nedeniyle Fed’in evvelki varsayımlardan daha erken faiz artırımına gideceğini fiyatlamış olsalar da artık öbür merkez bankalarının faizleri Fed’den daha çabuk yükseltebileceğini beklentileri ortasına almaya başladılar.
Dolar endeksi yatırımcıların beklentilerindeki bu değişikliğe paralel olarak geçen hafta gördüğü bu yılki düzeylerden %0.6 geriledi.
Bankacılar, yabancı yatırımcıların aslında hayli düşük düzeylerdeki Türkiye varlıklarından çıkış taraflı süreçlerine, lokallerin ise geçen haftaya kadar dolar/TL’deki devam eden yükselişte 260 milyar dolarlık döviz cinsi varlıklarından sonlu kâr satışlarına devam ettiklerini belirtiyorlardı. Bankacılara nazaran lokaller de geçen hafta prestijiyle tekrar döviz birikimlerini azaltmayı bıraktılar sonlu artışlar yapmaya da başladılar.
Cumhuriyet
