Türkiye son günlerde kripto para borsasında yaşanan skandalları konuşuyor. Kripto para alım satımı yapılan Thodex’in sahibi Faruk Fatih Özer’in internet sitesini kapatıp borsada süreçleri durdurarak, yaklaşık 2 milyar dolar pahasında kripto para ile Arnavutluk’un başşehri Tiran’a gittiği öne sürüldü.
Thodex skandalında, hesaplarına ulaşamayan 400 bin kişinin mağdur olduğu tez edildi. Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı, Fatih Özer hakkında kırmızı bülten çıkartarak soruşturma başlattı.
Açıklamada, 2017 yılında Özer’in Koineks Teknoloji A.Ş. ismiyle bir firma kurduğu ve 2020 yılında da bu firmanın yurt dışına açıldığı aktarıldı. Savcılık, Koineks ismiyle kurulan şirketin isminin daha sonra Thodex olarak değiştirildiğini ve 120’den fazla ülkede faaliyet gösterdiğini belirtti.
Bahsi geçen olaylardan ötürü ismi geçen şirkete ve kuşkulu şahsa ilişkin banka hesaplarına önlem konulduğu açıklandı.
DOGECOIN KAMPANYASI SON İŞARETİ
Thodex, ortalarında oyuncu, müzikçi, modellerin de olduğu birçok ünlü isimle çalıştığı reklam kampanyalarıyla gündeme gelmişti. Thodex’in en dikkat çeken kampanyası ise 15 Mart-15 Nisan tarihlerinde gerçekleştirildi. Toplamda 2 milyon Dogecoin dağıtacağını duyuran Thodex, her yeni kullanıcıya 150 Dogecoin (şaka kripto para birimi) vereceğini açıkladı.
Kelam konusu borsa, 19 Nisan tarihinde toplumsal medyadan yayınladığı açıklamada, Dogecoin süreçlerinde kısa vadeli bakım çalışmasına gittiğini duyurdu. 20 Nisan’da ise site bakıma alındı. 21 Nisan günü süreçler büsbütün durduruldu.
Borsada süreç yapan kullanıcılar çeşitli mecralarda, siteye erişemedikleri tarafında çok sayıda şikâyet yazdı.
Kripto para borsalarını takip eden “coinmarketcap.com” sitesine nazaran, Thodex’in son güncellemesinden elde edilen datalar baz alındığında, süreç hacminin (alım-satım işlemi) yüzde 51.93’ünü Dogecoin’in oluşturduğu görüldü.
İkinci sırayı ise yüzde 12.57 ile Tether izliyor. “Tradingview” tarafından sağlanan bilgilerde dikkat çeken diğer bir detay ise şirketin 15 Nisan-15 Mart periyodu ortasındaki kampanya devrinde Dogecoin’in kıymeti yüzde 254 artış göstermiş olması.
CÜZDAN BAKİYESİ SÜPÜRÜLMÜŞ
Türk Kripto para borsalarına giren ve çıkan değerli transferlerin paylaşıldığı sitede 22 Nisan tarihinde dikkat çeken bir paylaşımda bulunuldu. Thodex’in borsada kullandığı cüzdanlarından birinden transfer süreci gerçekleştirildiği belirtildi.
Etherscan.io üzerinden Thodex’e ilişkin bu cüzdan adresinin yaptığı süreçler görülebiliyor. Cüzdandaki hareketlerden 20 Nisan’dan itibaren yapılan süreçlerin dışarıya aktarıldığı yani süpürme sürecinin gerçekleştirildiği dikkat çekiyor.
Thodex tarafından 22 Nisan tarihinde 25 milyon 708 bin 232 adet Holo Token’ın (ERC-20 tabanında üretilmiş olan kripto para) transfer edildiği görülüyor. Kelam konusu transfer global bir borsa olan Binance’e yapılıyor. Gönderildikten sonra Binance hesabından bu ölçüde bir çıkış olmaması dikkat çekiyor.
Dikkat çeken diğer bir detay ise 22 Nisan günü Thodex’in kurucusu ve CEO’su Faruk Fatih Özer’in Thodex toplumsal medya hesabından saat 15:49’da açıklamada bulunmuş olması.
Thodex’in HOT transferi ise saat 12:53’te gerçekleştirildikten sonra cüzdanda en son 34 farklı Holo Token kaldığı ve bunların kıymetinin 326 dolar olduğu görüldü. Bu durum, Özer’in açıklamada bulunduğu gün kelam konusu cüzdanı boşalttığı ihtimalini kuvvetlendirdi.
SÜREÇLER TESPİT EDİLEBİLİR Mİ?
Bir kripto para alım-satım platformunun Araştırma Müdürü olan Helin Çelik, süreçlerin tespitinin nasıl gerçekleştirildiği ve mağduriyetlerin neden yaşandığını Cumhuriyet’e kıymetlendirdi. Çelik, “Blokzincir teknolojisinin şeffaf olması sayesinde cüzdanlar ortası yapılan transferler tespit edilebilir. Bunun için transfer yapmak ismine kullanılan cüzdanların bulunması kâfi olur. Lakin, sonraki süreçte transferi yapılan coinlerin çeşitli yollarla farklı cüzdanlara aktarılması kelam konusu olabilir. Bu noktada, çok küçük modüller halinde yapılan transferler ya da farklı tekniklerle coinlerin izinin kaybedilmesine sebebiyet verebilir” dedi.
NEDEN KULLANICILAR MAĞDURİYET YAŞADI?
Son periyottaki yaşanan olaylara ait Çelik, “Kripto para alım satım platformlarının risk istikrarlarını iyi bir biçimde ayarlamaları gerekir. Kripto paraların yüksek oynaklığa sahip olması nedeniyle hem kullanıcılar hem de platformlar yüksek oranda kar/zarar yazabilir. Şayet platform riskini iyi ayarlayamazsa ya da gerçek tercihler yapamazsa kullanıcıya mağduriyet yaşatabilir. Diğer bir açıdan, yeni bir alan olduğu için kimi düzenleme eksikliklerinden kaynaklı boşluklar doğmaktadır. Bu boşluklar, ne yazık ki son devirde yaşadığımız olaylara neden oldu” değerlendirmesinde bulundu.
KULLANICILAR NE YAPMALI?
“Bu durumdan kaçınmak için geçiş sürecinde olduğumuzu düşündüğümüz periyotta kullanıcıların birtakım ögeleri araştırması gerekir” diyen Çelik, “Bilhassa, süreç yapılacak olan kurumun finansal geçmişi, vergi levhası, ödenmiş sermayesi, platformun güvenliği ve soğuk cüzdan kullanımı sorgulanmalıdır. Bunların yanı sıra, para giriş çıkışını düşüncesiz bir formda gerçekleştirebildiği ve gereken durumlarda profesyonel yanıtlar alabildiği kurumlar ortasından tercih yapabilir. Düzenleme geldikten sonra da hizmet verebilecek ve kuralları sağlayabilecek platformlar tercih edilmelidir. Ek olarak, ferdî soğuk cüzdan kullanımı da düşünülebilir” dedi.
150 MİLYON DOLAR ARGÜMANI
DataPool’un kurucusu Tufan Poyraz ile bir ortaya gelen analistler, Thodex borsasından öteki bir borsaya transfer süreci gerçekleştirmiş kullanıcıların cüzdan bilgilerini toplumsal medyadan topladı.
Bağımsız araştırma sonucunda, gerçek zararın 2 milyar dolar değil 150 milyon dolar olduğu öne sürüldü.
| ETHERSCAN İ.O NEDİR? Etherscan, Ethereum tabanında bulunan her kripto paranın cüzdan faaliyetlerinin görülebildiği, kripto madencilik faaliyetlerinin ve madencilik zorluk derecesinin bakılabildiği herkese açık bir platform olarak biliniyor. |
Cumhuriyet
