Toplumun verdiği isimle “bozuk para” resmi ismiyle “madeni ufaklık para”lar, Türk Lirası’nın yıllar içinde yaşadığı bedel değişimini ve yurttaşın bu paralarla ilgili kullanım algısını en iyi ortaya koyan göstergelerinden biri. Ülkenin iktisat siyasetleri, enflasyon düzeyi, değişen ödeme sistemleri bozuk paraları da direkt etkiliyor. Hatırlanacağı üzere Türkiye, 2001 krizi sonrası bilhassa işçilerin ağır bedeller ödediği yeni bir ekonomik sisteme geçerken, 2005’te de parasından “altı sıfır” atıp “bozuk para”sına tekrar prestij kazandırmak istedi. Lakin bugünlerde TL yeniden sıkıntı günler geçiriyor.
Bu nedenle bugün bir kere daha yüksek enflasyonla boğuşan Türkiye’de, iktisadın içinde bulunduğu krizi tekrar bozuk paralar üzerinden okumak mümkün. Örneğin Hazine ve Maliye Bakanlığı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nün datalarına nazaran, Şubat 2022 sonu prestijiyle son üç ay (aralık, ocak, şubat) Darphane’de “1 Kuruş” basımı yapılmadı. Ayrıyeten Ocak 2022’de de “5 kuruş” üretimi yoktu. Şubat sonu prestijiyle tedavülde yalnızca 317.7 milyon adet 1 kuruş, 2 milyar 148 milyon adet 5 kuruş var.
9.6 MİLYAR ADET
Üstelik 2021 sonuna nazaran, bu cins paraların tedavüldeki ölçüsü da daha çok yıpranma, geri çekme üzere münasebetlerle 1 kuruşta 18.7 milyon adet, 5 kuruşta 158.5 milyon adet azaldı. Tedavüldeki toplam bozuk para ölçüsü da 935.8 milyon azalarak 9 milyar 636 milyon adede indi. Bu kapsamda bozuk para ölçüleri 1 lirada 376.7 milyon, 50 kuruşta 136.6 milyon, 25 kuruşta 145.6 milyon ve 10 kuruşta 99.6 milyon adet azaldı.
Cumhuriyet
