Toplum Bilimleri Kurulu Üyesi İlhan’dan, pandemi döneminde su kullanımı uyarısı
Kurak geçen yaz aylarının akabinde kış ile birlikte beklenen yağmur ve karın yağmaması sonucu barajlardaki su düzeyi azaldı. Yağış azlığı ile barajlardaki su düzeyi düşerken Türkiye’nin su kıtlığı riski de arttı. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı, Halk Sıhhati Anabilim Kısmı Lideri ve Sıhhat Bakanlığı Toplum Bilimleri Heyeti üyesi Prof. Dr. İlhan da yağışların yetersiz olması ile oluşacak kuraklığın salgın hastalıklara neden olabileceğini belirtti.
‘2030 YILINDA SU YOKSULU ÜLKELER ORTASINDA YER ALABİLİRİZ’
Prof. Dr. İlhan, Türkiye’nin su zengini bir ülke olmadığını belirterek, “Türkiye’de yıllık kişi başı su tüketimi 1350 metreküp seviyesinde. Lakin 2030 yılına geldiğimizde nüfusumuzun 100 milyon olacağını kestirim edersek, kişi başı yıllık su tüketimi 1000 metreküpün altına düşecek. Böylelikle, 2030 yılında su yoksulu ülkeler ortasında yer alabiliriz. Bu epeyce değerli. ‘Türkiye’nin 3 tarafı denizlerle çevrili, ırmaklarımız, ırmaklarımız var’ diye suyumuz bol değil açıkçası. Dünyada ülkeler giderek su fakirliğine hakikat yol alıyor” diye konuştu.
‘YETERLİ SU OLMAZSA HASTALIKLAR OLABİLİR’
Prof. Dr. İlhan, susuzluk nedeniyle ortaya çıkabilecek hastalıklara dikkat çekerek, “İnsanlar yeteri kadar ve pak su alamazlarsa sıhhatle bağdaşmayacağını bilmemiz gerekiyor. 20’nci yüzyılda sıhhat alanındaki en büyük kazanımı iki mevzuya borçluyuz; bunlardan biri herkese kâfi ve pak su sağlanmaya çalışılması, oburu ise aşılama. Bu ikisi ile bir arada geçtiğimiz yüzyılda on milyonlarca erken vefat önlendi. Su kâfi olmazsa yahut kirli olursa suyun kendisinden kaynaklı; hepatit A, difteri, tifo, kolera üzere hastalıklar olabilir. Pek çok olumsuz hastalık su kirliliği ile bir arada bize bulaşabiliyor. Bu yüzden pak ve kâfi su sağlanması dünyanın ortak emeli. Lakin baktığımızda dünya su fakirliğine hakikat gidiyor, bunun için de çeşitli tedbirler almak gerekiyor” sözlerini kullandı.
‘SOKAKLARIN YIKANMASI YANLIŞSIZ DEĞİL’
Prof. Dr. İlhan, son periyotta koronavirüs salgını nedeniyle su tüketiminin çok fazla olduğuna da dikkat çekerek, kimi ihtarlarda bulundu. Prof. Dr. İlhan, “Pandemi devrindeyiz, ellerimizi daha çok yıkıyoruz; çok hakikat bir yaklaşım. Ancak koronavirüs devrinde bilhassa kimi belediyelerde görüyoruz, sabunlu su ile her yerin yıkanması, bol su kullanılması; bunun pandemi ile gayrette çok yeri yok açıkçası, tesiri de yok. Bunu yapmak yerine insanların bulunduğu yere dezenfektanlar koymak, lavabolar koymak daha yanlışsız olacaktır. Sokakları, kamusal alanları fazla ölçüde su ve sabunla yıkamak su israfı. Koronavirüs çabasında de suya gereksinimimiz olduğunu düşünürsek denetimli formda el yıkama yaparsak en doğrusu bu olacaktır. Meskendeki su tüketiminde suyun dikkatli kullanılması, boşa akıtılmaması çok önemli” dedi.
‘BELEDİYELER, ÇİMEN YERİNE AĞAÇ YETİŞTİRSİN’
Ziraî sulamaya da dikkat çeken Prof. Dr. İlhan, “‘Vahşi sulama’ dediğimiz, suyu açtık, ırmaktan aldık, olduğu üzere tarlaya vermek yerine ‘damla sulama’ ya da ‘hedef odaklı’ sulama usulünde yaklaşımlar var. Tarımda da çok fazla ölçüde suyu israf ediyoruz. Lokal idarelere bir iletisi da şöyle vermek gerekiyor; çimen sulamanın çok büyük su israfı yaptığını bilmemiz gerekiyor. Çimen yetiştireceğimize ağaç yetiştirirsek hem tabiat için daha gerçek bir yaklaşım sergilemiş oluruz hem de su israfını önlemiş oluruz. Belediyeler ya da vatandaşlar, çimen ile peyzaj yapmak yerine, ağaç ile peyzaj yapmayı tercih ederlerse daha gerçek olacaktır” tabirini kullandı.
‘PEK ÇOK HASTALIK KARŞIMIZA ÇIKABİLİR’
Ankara’da da yağışların az olduğuna vurgu yapan Prof. Dr. İlhan, “Ankara neredeyse 20 dereceye yaklaşmış durumda. İnşallah yakın vakitte yağmur yağar. Kuraklık olursa, kuraklıkla birlikte besin temininde de zorluk olacak. Besin temininde zorluk olması, çeşitli besin seçeneklerinin olamaması bağışıklık sisteminde de düşkünlüğe neden olup, iyi beslenmeme sonucunda hastalıklara taban hazırlayabilir. Onun dışında direkt kuraklık olup, yağmur yağmazsa, kâfi dezenfeksiyon yapılamayacağı için, eller gereğince yıkanamayacağı için, besin unsurları gereğince yıkanamayacağı için sular kirlenir ve pek çok hastalık karşımıza çıkabilir” dedi.
Cumhuriyet
