Pandemi nedeniyle meskenden çalışma ve uzaktan eğitim yaygınlaşmışken, internette sürat düşüklüğü ve sık sık temas kopmaları üzere meseleler nedeniyle geçen yıl aboneliklerini sonlandırmak isteyen 17 milyon tüketici, cayma bedeli yüzünden mağdur edildi. Tüketici Müracaat Merkezi Onursal Lideri Aydın Ağaoğlu, “2020’de en büyük tüketici mağduriyeti telekomünikasyon kesiminde yaşandı. Dalda yaklaşık 170 milyona yakın abone var. Yüzde 10’u, yani 17 milyonu erken cayma nedeniyle mağduriyet yaşadı” dedi.
“Bu insanların ortalama 500 TL ödediğini düşürseniz, ortadaki pastanın 8.5 milyar TL’ye ulaştığını görürsünüz” diyen Ağaoğlu, “Oysa ki Tüketici Kanunu 2014’ten itibaren, bir yıldan uzun periyodik aboneliklerde tüketiciye rastgele bir münasebet göstermeksizin ve ceza ödemeksizin dilediği vakit mukaveleyi feshetme hakkı tanıyor. 6 bin 502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 52. hususunun 4. fıkrası, açıkça tüketicilerin uzun vadeli taahhütlü aboneliklere bağlanmasını engelleme hedefiyle düzenlenmişti. Hem kanunun bu kadar açık olmasına hem de abonelik kontratları yönetmeliğinde tıpkı konunun tekrar edilmesine karşın şirketler, iki yıllık abonelik müddeti dolmadan ayrılmak isteyen tüketicilere cayma bedelleri fatura ediyor. Tüketici de gerek bilgi eksikliği gerekse avukat fiyatına değecek bir meblağ olmaması nedeniyle hakkını arayamıyor” diye konuştu.
23 MİLYON İCRA
Toplumun her kısmından tüm tüketicilerin yaşadıkları mağduriyetleri dillendiren ve haklarını savunan Ağaoğlu ile tüketicilerin 2020’de en çok hangi mevzularda mağdur edildiğini konuştuk.
Ağaoğlu şunları söyledi:
– Geçmiş yıllarda tüketici hakem heyetlerine yapılan müracaatların yüzde 80-90’ı tüketici lehine sonuçlanırken, 2020’de bu oran yüzde 59’a indi.
– İcra belgesi sayısı 23 milyona yaklaştı. Bu evrakların değerli kısmı, tüketicinin aleyhine haksız yere yapılan icra takiplerine ilişkin.
– Tüketici Kanunu’nda evvelce “hakem heyetine müracaat sonuna kadar olan alacaklarda, ilgili tüketici süreçlerinden kaynaklı icra takibi yapılamaz” diye bir husus vardı. Sonraları o unsura “tarafların hakları gizli kalmak kaydıyla” cümlesinin eklenmesi işi bozdu. Alacak tezinde olanların haklı haksız olduklarına bakılmaksızın icra takibi yapması sağlandı.
– Tüketici 7 gün zarfında itiraz ederse icra durur. Lakin tekrar hem bilgi noksanlığı hem avukat tutmaya paha bir meblağ olmaması, o bedelin icra masraflarıyla birlikte ödenmesine yol açıyor. İcra belgelerinin bu kadar artmasının sebebi, Tüketici Kanunu’nda yapılan o değişikliktir.
– Bu icralar telekomünikasyon dalında de yaşanıyor, özel otoyollar nedeniyle ulaştırma kesiminde de…
– 2021’de en çok özel okullarla ilgili şikâyetler (vakıf üniversiteleri ve kurslar da dahil) öne çıkacak.
– Özel okullara ödenen yıllık fiyatların içinde çeşitli kurslar, havuz ve yemek paraları da var. Uzaktan eğitime geçilmesiyle, fiyatı ödenmesine karşın bu hizmetler alınamadı. Dalda yüzde 7’lik KDV indirimi oldu lakin KDV’ler bile iade edilmedi.
– Birçok okul, kirada indirim sağladı. Aydınlatma, ısıtma, paklık üzere genel sarfiyatlar düştü. Buna karşın fiyat iadesi yapmıyorlar. Zira velilerin karşılarında eğitimci değil, tüccar var.
Cumhuriyet
