Kamu varlıklarını özelleştiren iktidar, iktisattaki “yeni” siyasetiyle Hazine’nin borç yükünü katlıyor. Kur farkı nedeniyle Hazine’nin iç ve dış borçları ekimde 88 milyar TL daha arttı. AKP’nin iktidarda olduğu periyotta ise Hazine’nin borçları 2 trilyon TL artarken, özelleştirmelerle kamunun varlıkları 781 milyar TL azaldı.
CHP TBMM Grubu’nun haftalık iktisat raporuna nazaran, Hazine’nin iç ve dış borçları ekimde 88 milyar TL daha artarak 2.2 trilyon TL’ye yükseldi. Borç stokunda ekimde yaşanan artışın tamamı kur farkından kaynaklandı. Hazine’nin borç stokunun 906.7 milyar liralık kısmı TL, 1.3 trilyon lirası da döviz ve altın cinsinden alınmış borçlardan kaynaklanıyor. Döviz cinsi Hazine borçlarının dolar cinsinden fiyatı 143.4 milyar doları buluyor. Bu fiyatın 112 milyar dolarlık kısmı dışardan, 31.4 milyar doları ise içeriden alınan döviz cinsinden borçlardan oluşuyor. Kasımda döviz kuru ekime nazaran yüzde 31 oranında arttı. 143.4 milyar dolarlık döviz cinsinden borcun TL karşılığının kasım ayına nazaran 431 milyar TL artarak 1.7 trilyon liraya ulaştığı, borç stokunun ise 2.7 trilyon lirayı bulduğu varsayım ediliyor. Hazine’nin 143 milyar dolarlık borcuyla birlikte, Merkez Bankası (MB) da dahil başka kamu kuruluşlarının dış borçları dikkate alındığında kamunun toplam 240 milyar dolarlık bir döviz borcu bulunuyor. Dolar kurunun 9.48 TL’den 12.5 TL’ye yükselmesi kamunun döviz cinsinden borç yükünün TL karşılığını 725 milyar lira artırarak 3 trilyon liraya çıkardı. Dış borçlarla birlikte bakıldığında Hazine’nin toplam borç stokunun yüzde 60’ı döviz cinsinden alınmış borçlardan kaynaklanıyor.
TOPRAKLAR SATILIYOR
AKP’nin uygulamalarıyla özelleştirme Türkiye’de kamunun elindeki arsa-arazilerin satışına dönüştü. Rapora nazaran, bu yıl 141.2 milyon dolarlık özelleştirme yapıldı. Bu özelleştirmenin 123.8 milyon dolarlık kısmı arsa-arazi satışlarından oluştu. Bu gelirin 14.8 milyon doları ise toplumsal tesislerin satışından elde edildi. Hazine’nin 2 trilyon liradan fazla borç artırdığı 2003-2021 devrinde, 62.5 milyar dolarlık da özelleştirme yapıldı. Bu meblağ bugünkü kurlarla 781 milyar TL’lik bir büyüklük oluşturuyor.
“BATIK KREDİLER” ARTIYOR
Bankaların vaktinde tahsil edemediği için takibe aldıkları krediler ise 2 milyar TL daha artarak 156.1 milyar TL’ye kadar çıktı. TL’nin süratli kıymet kaybı yüzünden finans piyasalarının sarsıldığı son iki ayda bankaların batık alacaklarında 7 milyar liralık artış yaşandı. Bankaların batık durumdaki alacakları eylül sonunda 149 milyar lira seviyesinde bulunuyordu. Rapora nazaran, TL yılbaşından bu yana dolara karşı yüzde 40.5, Avro karşısında yüzde 35.6 paha kaybetti.
Cumhuriyet
