Toplumsal medya platformlarında oluşturulan “Akdeniz Çiftçi Grubu”nda üreticinin şikâyet ve tenkitleri yayılıyor. Reaksiyon paylaşımlarından kimileri şöyle: “Beton yiyip petrol içtiğiniz gün, tarım ve köylülerin, dünyanın tüm altınlarından daha değerli olduğunu anlayacaksınız. Bir çiftçi kelamı: Üzülme ey can! Bugün varlığını hiçe sayanlar, gün gelir gölgeni bile ararlar.”
Antalya Sebze-Meyve Hali’nde domatesin kilosu en düşük 1.2 lira en yüksek 4 liradan satılıyor. Çeri domatesin kilogram fiyatı 15 liraya kadar çıkıyor. Pembe domates ile kokteyl domatesin fiyatları ise 7-8 lira. Bu fiyatlar üzerinden belediye rüsum bedeli, vergi, kurul sarfiyatı dahil yüzde 14 kadar üreticiden ve komiteciden kesinti yapıyor. Halden alım yapan tüccar ise nakliye masrafını ve kâr ekleyince fiyatlar en az yüzde 30-35 artmış oluyor. Fakat bu eserler çabucak tüketiciye ulaşmıyor. Eser pazara giderse üzerine pazarcı için zayiatın da karşılanabileceği bir kâr ve o bölgenin belediyesi için de bir harç ekleniyor. Şayet eser markete girerse daha üst bir maliyet hesabı yapılıyor ve fiyat üreticinin sattığı bedelin en az 3 katına çıkıyor. Antalya Büyükşehir Belediyesi Yaş Zerzevat Meyve Hali’nde günlük olarak fiyatlar belirleniyor ve internet sitesinden de yayımlanıyor.
MARKETTE KATLANIYOR
Üretici Arif Kayar, yıllık ortalama 18 ile 20 ton ortasında domates üretimi yapıyor. Kayar, “Serada domatesin kilosu 2 liraya hale götürülüyor. Bize maliyeti ise dönümde 12 bin lira. Toptancı halindeki yüzde 11 kurulu da çıkarınca 1 kilo domatesin bize maliyeti 1.8 lira. Biz halde 1 kilo domatesten 50 kuruş kazanınca keyifli oluyoruz” dedi. Kilosu 2 lira olan domatesin fiyatı, seraya 10 kilometre uzaklıktaki bir zincir markette 6 liradan alıcı buluyor. Tıpkı çeşit ve tıpkı boyuttaki domatesin serayla market rafı ortasındaki 3 katı fiyat artışından çiftçiye ek gelir olmazken, domatesin çeşidine nazaran kilogram fiyatı 15 liraya kadar çıkıyor.
Cumhuriyet
