Gastronomi ve Mutfak Sanatları Kısmı Lideri Prof. Dr. Aziz Ekşi, besin hilelerinin eskiye dayanan bir sorun olduğunu belirtirken, tüketicilere sağlam markaların eserlerini tüketmelerini tavsiye etti. Hile yapılan besinlerin çoklukla üretimi yetersiz, fiyatı yüksek ve birtakım vatandaşların ulaşamadığı besinler olduğunu söyleyen Ekşi, Türkiye’de ve dünyada besin hilelerinin yaygın olduğunu kaydetti.
EN ÇOK HİLE YAPILAN BESİNLERİN BAŞINDA
En yaygın peynir ve yoğurt üzere süt türevi ve salam, sosis üzere et türevi besinlerde hile yapıldığını tabir eden Ekşi, şöyle dedi:
“Bunun üzere bal da en çok hile yapılan besinlerin başında geliyor. Haksız rekabetin önlenmesi ve tüketicinin korunması için hilelerin önlenmesi gerekiyor. Örneğin, hem renk hem de koku katkısı ile doğal baldan daha iyi gözüken düzmece bal yapılabiliyor. Hasebiyle besine bakarak yahut tadarak hileli olup olmadığını anlamak çok sıkıntı. En inançlı yol laboratuvar tahlilidir. Bunu sağlamanın yolu da kuşkulu durumlarda Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ALO-174 süratli besin çizgisinin aranmasıdır. En inançlı yol ise tüketicilerin Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan onay yahut kayıt numarası alan firmaların eserlerinin satın alınmasıdır. TR ve ilin trafik kodu ile başlayan bu numara besinin etiketinde yazılıdır. Bu kodu taşımayan firmalar kayıt dışıdır.”
‘CAYDIRICI CEZALAR UYGULANMALI’
Türkiye’de Tarım ve Orman Bakanlığı laboratuvar raporuyla hileli yani taklit ve tağşişli olduğu kanıtlanan besinlerin ifşa listesinin yayınlandığını kaydeden Prof. Dr. Ekşi şunları söyledi:
“Bahsedilen besinlerin hileli olduğunu tüketicinin anlaması çok güç. Kırmızı ete bir ölçü kanatlı etin katılması, balın çiçek tozundan değil de şekerle beslenen arı tarafından üretilmesi, peynirin içinden süt yağının çekilip, yerine margarin katılması üzere bir durumu tüketici görsel ya da duyusal olarak algılayamaz. Bunlar lakin laboratuvar tahlilleriyle kanıtlanabilir. Münasebetiyle bunları önlemenin yolu kamu denetimlerinin tesirli bir biçimde yapılması ve caydırıcı cezalar uygulanmasıdır. Üreticinin yapması gereken ise aldığı besinin etiketini iyice okuması, Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan üretim müsaadesi ya da kayıt numarası var mı ona bakmasıdır. Zira hileler daha çok kayıt dışı işletmeler tarafından yapılmaktadır. Öncelikle bu eseri üreten firmaların kayıt altında olup olmadığını etikete bakarak denetim etmeleri ve kayıtlı işletmelerin eserlerini satın almaları en inançlı yoldur.”
‘TÜKETİCİLER BİLİNİR MARKALARI ALMALARI LAZIM’
Arı ve Bal Uzmanı Selçuk Solmaz da, balda görsel ve duyusal olarak hile yapılıp yapılmadığının anlaşılamadığını belirtti. Solmaz, en yanlışsız usulün laboratuvar tahlilleri olduğunu söz ederek, “Örneğin, çok bal tüketen bir ailesinizdir. Balı ağzınıza aldığınızda kendine mahsus tat ve koku bırakır. Lakin hile uygulanmış bir balda yalnızca ağızda tatlı olarak kalır. Fakat bu, balın ne kadar hakikat ya da yanlış olduğunu göstermez. Bir balı analiz etmek için de 76’ya yakın barometre vardır. Bal bu barometrelerden geçmesi gerekiyor. Tüketicilerimiz belirli başlı bilinir markaları almaları lazım. Alacağı eserin üzerinde parti numarası, üretim ve son kullanma tarihi ile nerede, ne halde üretildiğiyle ilgili aslında muhakkaktır. Vatandaşlarımızın bu balları almaları lazım. Bu ballar da aslında Besin, Tarım ve Orman Bakanlığımız tarafından rutin olarak denetimleri ve tahlilleri yapılmakta, numuneleri alınmaktadır” dedi.
Cumhuriyet
