Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Ali Yılmaz, inme rahatsızlığının belirtileri, dikkat edilmesi gerekenler ve tedavi metoduna ait bilgi verdi.
Uzun yıllardır konuşulmasına karşın inmenin toplum tarafından bilinmediğini söyleyen Doç. Dr. Yılmaz, “İnmeye beyin krizi diyebiliriz. Beynin muhakkak kısmı besleyen damarda ani olarak tıkanıklık oluşuyor. Bütün semptomlar ansızın başlar, öncesinde bir belirtisi olmaz. Kalp krizi üzere şahıslar birden fazla inme geçirebilir fakat belirti vermez” diye konuştu.
İNME RİSKİNİ ARTIRAN FAKTÖRLER
Doç. Dr. Yılmaz, “Ama risk kümeleri vardır. Sigara, alkol, gerilim, fazla kilo, sistemsiz beslenme ve uyku inme riskini artırır. Bide kronik kalp rahatsızlığı olanlarda inme riski artar. Hastalar bize, pıhtı şayet hareket merkezindeki damarı tıkadıysa felç, konuşma merkezindeyse konuşamam, istikrar merkezindeyse istikrar sorunu ve şuur kaybıyla geliyor” tabirlerini kullandı.
ERKEN MÜDAHALE KIYMETLİ
İnmeden korkmamak gerektiğini söyleyen Doç. Dr. Yılmaz, erken müdahaleye dikkat çekerek, “Fark edip, uygun merkeze getiren şahıslara biz inmenin kahramanı diyoruz. Yarım saat içerisinde bütün süreçleri tamamlayıp bize gelen hastaya anjiyo yapıyoruz. Bu süreç sırasında bütün beyin damarlarını görüntülüyoruz. Nerede ve nasıl bir tıkanıklık olduğunu anlıyoruz. Her şuur ve güç kaybı inme olmayacağı için hastanın anjiyodan evvel MR ve tomografi çektirmesini istiyoruz. Bu mevzuda şuurlu bir takım yetiştirmek gerekiyor. İnme tek kişinin, ünitenin yapacağı bir iş değildir. Acil, nöroloji, radyoloji, beyin cerrahının takım halinde çalışması gerekir” dedi.
MÜDAHALENİN VAKTİ ÇOK DEĞERLİ
Hastaya müdahale etme sistemlerini anlatan Doç. Dr. Yılmaz, “Bizim inme kodumuz var. Hastaya bu kuşkuyla geldiği anda herkes alarma geçiyor, kişi birinci sıraya alınıyor. Zira müdahale etmek için bir vakit dilimi var. O vakit geçtikten sonra yapılan müdahalelerin büyük bir kısmı hiçbir işe yaramayacaktır. Birinci 3 saatte müdahale altın standarttır bu 6 saate kadar uzatılabilir. 6 saatten sonra yapılacak bir şey kalmıyor. Hasta, konutunda, iş yerinde, trafikte olabilir inmeyi geçirdikten sonra vakit artık altın bedelinde. Zira her geçen dakika beden işlevlerinden bir şeyi kaybedecektir ve bunlar geri gelmeyecektir” diye konuştu.
BELİRTİLER ANİ GELİŞİR
İnme hastalığına yönelik farkındalık oluşmasını istediklerini belirten Doç. Dr. Ali Yılmaz, “Hastanın sol kolu ve bacağında uyuşmalar, konuşmasında, şuur durumunda değişiklik olur ki bu da daha evvel hiçbir şikayeti olmayan hastalarda görülür. Bu belirtiler ani gelişir, inme soru işareti deriz. Müdahale edelim ancak inme çıkmasın lakin farkında varmış olalım. İstanbul’da 112 bu mevzuda çok iyi çalışıyor. Hastaneler kapasiteleri dolsa bile boş yatak tutuyor, hastanın tedavisi kesinlikle yapıyor. Hasta yakınlarının farkındalığı çok kıymetli, ‘sabahı bekleyelim düzelmezse hastaneye gidelim, yüzünü yıkayalım, başına su dökelim, kolonya sürelim’ üzere cümleler kurarak kişinin ömründen kaybediyoruz” tabirlerini kullandı.
GENÇLER DE RİSK ALTINA, HAYATİ TEHLİKE VAR
Ödem ve su toplamasına dikkat çeken Doç. Dr. Yılmaz, “İnme, genelde ileri yaştaki şahıslarda meydana geliyor lakin genç yaşta görmeyeceğiz manasına gelmez. 20li yaşlara kadar inme görüyoruz, genç yaşta çok daha makus seyrediyor. Zira beynin kapasiteli bunu tolere etmeye mümkün olmuyor. İnme hücre mevti demektir. Beden meyyit hücreleri temizler. Temizlerken de birtakım şişme yani ödem, su toplaması olacaktır. Bu da beyne bası oluşturacak ve beraberinde hayati tehlike gelişecektir. Kalp hastalığı olan bireylerde inmeyi daha çok görüyoruz” dedi.
İNME VE COVİD-19 AŞISI ORTASINDA İLİŞKİ YOK
İnmenin koronavirüs aşısıyla bağdaşmayacağını söyleyen Doç. Dr. Yılmaz, “Toplumda ‘aşı yüzünden inme geçirdi’ üzere bir algı var, bu yanlıştır. Bu yüzden aşı olmak istemeyenler de oluyor. İnme ve aşı ortasında bizim bulduğumuz bilimsel bir temas yok. İnmenin tedavisi vardır, farkında olmak çok değerli. Birçok hasta erken müdahale edildiği vakit sıhhatine kavuşuyor” diye konuştu.
GENETİK GEÇİŞLİ BİR HASTALIK
Hastalığın genetik geçişli olduğunu söyleyen Doç. Dr. Yılmaz, “Unutkanlık başladı, baş ağrısı arttı diyelim şahısların beyin damarlarına baktırmakta yarar var. Bide bu hastalık genetik geçişli bir hastalıktır. Ailede bir bireyde damar hastalığı varsa kesinlikle kalp ve beyin damarlarını denetim etmek lazım” tabirlerini kullandı.
Cumhuriyet
