Uzmanından deprem ve tsunami uyarısı: Bu gerçeği de hesaba katmakta fayda var
İzmir’de geçen ay yaşanan zelzelenin akabinde bilim insanlarının birkaç vilayet ile birlikte Hatay’ı işaret etmesi, kent sakinlerini huzursuz etti. Deniz kumu kullanılarak yapılan binalardaki, kolonların ve kolon içlerindeki demirlerin çürüdüğü gözlemlenen Defne ilçesinin en eski mahallelerinden Armutlu’daki vatandaşlar, yetkililerden yardım beklediğini lisana getirdi.
Armutlu Mahalle Muhtarı Cüneyt Öfkeli, mahalledeki binaların yüzde 70’nin çukur temel ve deniz kumu ile yapıldığını, yaş ortalamasının ise 30 yılın üzerinde olduğunu belirtti. Maddi durumu iyi olan insanların tehlikeyi fark ederek mahalleden taşındığını söyleyen Öfkeli, “Mahalledeki tehlikeli ve çürük binalarda oturan mahalle sakinleri, gereksinim sahipleri, gariban kimselerdir, içinde bulundukları tehlikenin farkında değillerdir. Binalardaki demirlerin hepsi özelliğini kaybetmiş, tabiatıyla parçalanıp dağılıyorlar. Yaprak üzere dökülüyorlar, sarsıntıya gerek yok, tabiatıyla bile yıkılmak üzereler. Bizim burada devletimizden beklentimiz somut bir adımın atılmasıdır” dedi.
‘KENTSEL DÖNÜŞÜME GEREKSİNİM VAR’
Sarsıntı öncesi gerekli tedbirin alınmasını beklediklerini aktaran Öfkeli, şöyle konuştu:
“Hataylılar olarak ülkemizdeki zelzele bölgesi olarak birinci sırada olduğumuzu biliyoruz ve yaşayacağımız felaketin farkındayız. Mahallemizdeki aileler çok mağdur, toplu bir biçimde binalarımız için kentsel dönüşüm muhtaçlığı var. Ekonomik durumumuz yok, bu nedenle bizim tek sığınacağımız yer devletimiz. Bizim İzmir’de yaşanan zelzelede canımız çok yandı, günlerce gözyaşı döktük. Birebir gözyaşını burada da dökmek istemiyoruz.”
MAHALLE SAKİNLERİ HUZURSUZ
Doğduğundan beri Armutlu Mahallesi’nde oturduğunu belirten Adnan Tat (63), binaların içler acısı durumda olduğunu ve kaygı içinde oturduklarını söyledi.
Dört çocuğu ile birlikte oturduğu apartman dairesinde daima dehşet yaşadıklarını lisana getiren Meliha Karataş ise, “Eski binada oturuyorum. Daha sağlam binaya taşınacak gücüm yok, bina da yıkılmak üzere. Geceleri yatamıyoruz, her an zelzele olacakmış üzere hissediyoruz. Çocuklarıma bir şey olmasın diye dua ediyorum” dedi.
‘DENİZDEKİ FAY ÇİZGİSİNDE KIRILMA OLURSA TSUNAMİ YAŞANABİLİR’
Jeoloji Mühendisleri Odası Hatay Vilayet Temsilcisi Rasim Can, Hatay’ın 3 tehlikeli fay sınırı üzerinde bulunduğunu ve en son kırılmanın 1997 yılında Serinyol- Gülderen mevkisinde olduğunu söyledi. Hatay’daki üç fay çizgisinden birinin ölüdeniz fayı olduğunu belirten Can, “Bu fay daha tehlikeli. Bu fay Kızıldeniz’den gelip, Samandağ kıyısından çıkıp Antakya, Hacıpaşa ve Amik Ovası’na kadar uzanıyor. Bu fayın zelzele yaratması halinde bütün Hatay etkilenir. Bir de Hatay’ın deniz kıyıları var. Samandağ’dan başlayarak Erzin’e kadar kıyı şeridimiz var. Denizde bir kırılma olması halinde tsunami olabilir. Bu gerçeği de hesaba katmakta yarar var” diye konuştu.
‘HATAY’DA ÇOK ŞİDDETLİ ZELZELELER YAŞANMIŞ’
Kentteki eski binaların üretiminde kullanılan deniz kumunun yapılardaki demirleri çürüttüğünü ve var olan beton kalitesini yok ettiği belirten Can, şunları söyledi:
“Hatay’da geçmişe baktığımızda çok şiddetli sarsıntılar yaşanmış, yeniden yaşanabilir. Jeoloji profesörleri Hatay’da yaşanabilecek mümkün bir zelzelenin büyüklüğünü Hatay’ın geçmişinde yaşadığı büyük zelzeleleri referans alarak söylüyor. Geriye baktığında Hatay’da onlarca zelzele var. Geçmişte 8 tane şiddetli zelzelenin olduğu bir coğrafyada yaşıyoruz. Bu daha evvel vardı, yarın da olacak. Bu yüzden yüksek katlı binaların gözden geçirilmesi lazım.”
3 EVREDE TEDBİR
Sarsıntı gerçeğini 3 evrede pahalandırmak gerektiğini vurgulayan Rasim Can, şöyle devam etti:
“Deprem öncesi anı, sarsıntı anı ve zelzele sonrası olarak. Zelzele öncesinde tüm yapılarımızı, zeminlerimizi, köprüleri zelzele şartnamesine uygun, taban şartlarına uygun formda yapmamız lazım. Zelzele anı içinde insanlarımızın bilinçlendirilmesi lazım. Uzmanlar tarafından sarsıntı anında ne yapılması gerektiği hakkında eğitim verilmesi lazım. Zelzele sonrasında ise yaşanabilecek kaos karşısında bilinçlendirilmesi gerekiyor. Daha evvel projelendirilmiş, zelzele toplanma yerlerine ve lokal idarelerin ve idarecilerin bunları düşünerek zelzele anından sonra nerede ne yapılması gerekiyor bunların kayda geçmesi gerekiyor ve buna nazaran insanların bilinçlendirilmesi lazım.”
Cumhuriyet
