Dünyayı tesiri altına alan koronavirüs salgını nedeniyle uzmanların bağışıklık sistemini güçlü tutma yolundaki ikazları, vitamin desteklerine olan talebi artırdı. Salgın devrinde internet üzerinden vatandaşların bitkisel ilaç alımı da arttı. Uzmanlar ise, internetten alınan ilaçlarla ilgili ikazda bulunarak, tıbbi destekleyici eserlerin hekim nezaretine ve eczacıya danışarak alınması gerektiğini belirtiyor.
“ÖLÜMLE SONUÇLANAN OLAYLAR YAŞADIK”
Çanakkale Eczacılar Odası Lideri Jale Karaata, ilaçların eczacından alınması ve eczacıya danışılması gerektiğini belirtti. İnternet satışına Türkiye Eczacılar Birliği olarak karşı olduklarını söz eden Lider Jale Karaata, “İnternetten satılan ilaçların, dermokozmetiklerin yahut bitkisel eserlerin bir sürü yan tesirleri oldu. Mevtle sonuçlanan olaylar yaşadık. Dünya genelinde süratle yayılan bu internet satışına bir an evvel dur dememiz gerekiyor. İlaç eczacıdan, eczaneden alınmalıdır. Zira biz ilacın eğitimini aldık. Biz eczacılar olarak şunu öneriyoruz. İlaçlar yahut ilaç ismi altındaki tıbbi destekleyici eserlerin hepsi tabip denetiminde eczacı danışmanlığında kullanılmalıdır. Hasta yahut vatandaş internetten araştırıyor. Gelip, eczaneden fiyat soruyor. Oradaki fiyatın daha düşük olduğunu görüyor. Lakin şunu pahalandırmıyor. Oradaki satılan farma kalitesi, içindeki ilacın etken hususu, kullanımı, miadı geçen eserlerin kutuların üstündekilerin tekrardan kutu yapılaraktan piyasaya sürüldüğünü bilmiyor. Eczaneden, eczacıdan ilaç alınması, bitkisel eserlerin danışılması, vatandaşın sıhhati için son derece değerlidir. Koronavirüs devrinde internetteki satışlar arttı. Aktüel olaylarda Covid-19’a iyi geliyor diye aslı astarı olmayan endikasyonlarla eser tanıtımları yapılıyor. Yetkililerin bir an evvel bu işe dur demeleri gerekiyor. İnsan sıhhati çok değerli. Biz öncelikle ziyan vermeden bu işi yapmak istiyoruz. Onun için eczacılar olarak internetten ilaç satışının bir an önce durdurulmasını istiyoruz” dedi.
“KAŞ YAPARKEN GÖZ ÇIKARMAMAK LAZIM”
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Sıhhat Uygulama ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alper Şener ise tıbbı dayanak ilaçların bilhassa hangi koşullarda üretildiği konusunun sıhhat açısında değerli olduğunu belirterek, şunları söyledi:
“Aslında bitkisel eserlere temel olarak da baktığımızda gündelik hayatımızda kullandığımız pek çok ilacın ham hususu bitkisel kökenli. Lakin burada temel sorun şu, üretilmiş olan bu eserlerin hangi kaidelerde üretildiği, ayrıştırıldığı, temizlendiği ve etken husus denetiminin yapıldığıyla ilgili çok temel önemli yanlışlar olabilir. Dünya ve dünya genelinde Fitoterapi dediğimiz bitki ve bitkisel eserlerle tedavi kapsamı içerisinde yaygın olarak kullanım alanı buluyor. Bu tip bitkisel eserlerin tablet formuna gelmiş dahil olsa, bitkisel ekstrat dahi olsa, şahıstaki oluşturacağı etkiyi denetim etmek her vakit mümkün değil. Türkiye‘de çok fazla gündeme gelmiyor lakin dünyanın genelinde çok fazla önemli manada toksik hepatit yani karaciğerde istenmeyen ve beklenmeyen hasar bırakma potansiyeli var bu tip eserlerin ve ilaçların. Hasebiyle bu işi bilen ya da bu işte sertifikasyondan geçmiş tabipler olabilir ya da yüklü olarak baktığınızda ferdî olarak yandaş bir hastanız varsa; örnek veriyorum şeker hastasısınız şeker regülasyonu hedefiyle kullanmak istiyorsunuz bir eseri duydunuz onu kullanmak istiyorsunuz kesinlikle alanınızla ilgili uzman sizi takip eden hekim tabiple birebir irtibata geçerek bu eseri kullanmakta bir sakınca var mı diye sormak lazım. Zira kullanılan eserlerin önemli bir kısmı aldığınız ilaçlarla çaprazlaşma yapabilir. Yani yan tesir potansiyeli artabilir. Yarardan çok ziyan görebilirsiniz. Bunu çok fazla görüyoruz. Kalp yetmezliğinde uygulanan idrar söktürücüler var, idrar söktürücülerle birtakım otların önemli manada çaprazlaşması ve yan tesirlerinin artması üzere kavramlar kelam konusu. Buradaki temel kavram şu olması lazım bu tip eserlerde tabi ki bu eserler var beşerler bu eserlere başvuruyor. Tabip kümelerinden bu alanın eğitimini alan şahıslar bu eserleri kullanmaya yönelik sıhhat hizmeti veriyorlar. Kaş yaparken göz çıkarmamak lazım.”
“İNSANLAR BU İŞİN UCUZ TEMİNİNE GİDİYOR”
Bu tip eserlerin aktarlar üzere rastgele alınabilecek alanlarda olmaması gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Alper Şener, “Çünkü bu eserler her halükarda tekrar eczane ve eczacı denetiminde, raf ömrü takibi bilhassa ve saklanma şartlarının takibi çok değerlidir. Bazen bu tip eserler ilaçlardan daha hassas olabiliyor, raf ömrü, saklanma şartlarına nem, rutubet ve ısı dereceleri açısından. Bilhassa bu tip eserleri kullanacaksanız, eczane ve eczacılarınızla irtibata geçerek yani genel tababet bilgisi olan birisine danışarak kullanılması gerekiyor. Sonuç olarak bunlar aslında ilaç değiller. Bunlar içerisindeki stabilizasyonunu sağlayacak koruyacak unsurlar minimumda tutuluyor. Etkiyi potansiyelize etmek artırmak maksadıyla. Çok sağlıklı olduğunu düşünmüyorum. Dünyanın genelinde satış var lakin genelinde bu tip satışlar var lakin genelde beşerler bu işin ucuz teminine gidiyor. Daha ucuz elde etme yoluna gidiyor. Türk insanında bildiği genel bir yaklaşım var ‘ucuz etin yahnisi yavan olur’ misali dikkat etmek gerekiyor. Kaş yaparken göz çıkarmamak lazım, bu tip eserler beklenmedik tesire sebep olabilir” dedi.
Cumhuriyet
