Washigton Büyükelçisi Loğoğlu, ABD Lideri Joe Biden’ın 24 Nisan bildirisini kıymetlendirdi. “Bu adımın Türk-Amerikan ilgilerini geriye götüreceği açık” açıklamasında bulunan Loğoğlu, “Türkiye’nin güçlü bir reaksiyon vermesi, bu tepkiyi verirken akılcı davranması gerekiyor. Birinci olarak TBMM’deki siyasi partilerin derhal ortak bir açıklamaya imza koymalıdır” dedi. Biden’ın açıklamasında Türkiye tabirinin geçmediğine dikkat çeken Loğoğlu, “Burada kendilerince ince bir ayrım yapmışlar. Açıklamada Türkiye yok, Osmanlı İmparatorluğu’ndan kelam ediliyor. Türkiye’yi işin dışında tutmak için kaleme alınmış olarak yorumlanabilir” dedi.
‘TARİHİ HATA’
Loğoğlu, “Biden tarihi bir yanılgıya imza atmıştır. Soykırım tezlerinin tarihi ve de hukuksal bir desteği yoktur. Güçlü bir reaksiyon koşul, lakin köprüleri atmadan, bunun maliyetinin ABD tarafından ödenmesini sağlayacak bir halde yaklaşım geliştirilmesi gerekiyor. Bu işin içinden çıkmak için Türkiye’nin ABD’den daha şuurlu davranması gerektiği kanaatindeyim” diye konuştu.
Biden’ın açıklamasında ‘soykırım’ tabirini kullanmasının, ABD hukuk sistemi üzerindeki tesiri ve ABD’deki Ermenilerin Türkiye’ye yönelik tazminat talepleri konusundaki sonuçları konusunda farklı görüşler olduğunu belirten Loğoğlu, “Bunun Amerikan yargısı üzerinde hiçbir bağlayıcılığı olmayacağı halinde görüşler var. ABD’li hukukçuların da ‘hiçbir hukuksal sonucu olamaz’ yorumları var. Ancak ben biraz telaşlıyım. ‘Amerikan adalet sistemi, ABD Başkanı’nın bu açıklamasını kendi kararlarına hiçbir formda yansıtmaz, bu türlü bir ihtimal yoktur’ diyemiyorum. O bakımdan bunun hukuksal tarafının Türkiye tarafından çok çabuk incelenmesi gerekiyor” değerlendirmesini yaptı.
Biden’ın açıklamasının, son devirde berbatlaşan Türkiye-ABD bağlarını daha da geriye götüreceğini kaydeden Loğoğlu, “ABD’yle birçok alanda meseleler mevcut, bunların birçoğunda yakın periyotta iyileşme de mümkün görünmüyor. Lakin bağlarda bir kopma da beklemiyorum. Zati dünkü açıklamadan da NATO Zirvesi’nde Biden ve Erdoğan ortasında bir görüşmenin planlandığını anlıyoruz” dedi. Biden’ın ‘soykırım’ demesinin Türkiye’yle berbatlaşan bağların yanısıra iç siyaset kaynaklı sebepleri bulunduğunu belirten Loğoğlu, “Biden, tüm siyasi mesleği boyunca Ermeni diyasporasının bu istikametteki taleplerini desteklemiştir. Artık Ermeni ve Rum lobilerine bir vefa borcu olarak da bu türlü bir adım attı” diye konuştu.
ÖYMEN: KINAMAYLA GEÇİŞTİRİLEMEZ
Emekli Büyükelçi Onur Öymen de Biden’ın açıklamasında ‘soykırım’ tabirini kullanmasının, “ABD’yle ilgileri yalnızca Lider üzerinden sürdürme” siyasetinin bir sonucu” olduğunu söyledi. Öymen, “Türkiye, ‘Bunu kınıyoruz, reddediyoruz’ demekle yetinemez. Türkiye’nin vereceği karşılık, gelecekte bu çeşit telaffuzlarda bulunabileceklere karşı caydırıcı bir tesir yapmalı” dedi. Kendisinin Dışişleri Bakanlığı’nda misyonlu olduğu devirde ABD Kongresi üyeleri nezdinde ağır teşebbüslerin yapıldığını, ABD Kongresi’nde Türkiye’nin tezlerini destekleyen çok sayıda Senatör ve Temsilciler Meclisi üyesi olduğunu vurgulayan Öymen, “Bu Kongre üyeleri, Türkiye aleyhine rastgele bir kararı engelliyorlardı. Kongre üyeleri Türkiye’ye davet edilip resmi yetkililerle, gazetecilerle, bilim insanlarıyla görüştürülerek Türkiye’nin tezlerinde haklı olduğunu görüyorlardı. Lakin sonra Türkiye bu siyasetten vazgeçti ve Kongre üyelerini etkileme teşebbüslerini kesti. Böylece Ermeni lobisi Kongre’de adeta meydanı boş buldu. Siz ABD’yle ilgileri yalnızca Lider üzerinden gerçekleştirmeye kalktığınız vakit ABD’deki başka güç odaklarını ihmal etmiş olursunuz. Bunlar üzerinde çalışılmazsa bu cins sonuçlar görülüyor” değerlendirmesini yaptı.
Öymen, 1948 tarihli BM Soykırımla Uğraş Sözleşmesi’ne nazaran bir olayı fakat o ülkenin geçtiği mahkemeler ya da yetkili kılınmış bir milletlerarası mahkemenin ‘soykırım’ olarak nitelendirebileceğini belirterek “ABD Başkanı’nın rastgele bir sıkıntıyı ‘soykırım’ olarak tanımlama hakkı yoktur. Biden, devlet adamlığı sorumluluğuna uygun olarak hareket etmemiştir. Burada tarihi olayların bugünün siyasetlerine alet edilmesinin örneğini görüyoruz” dedi.
‘KARŞILIK VERİLMELİ’
Biden’ın ‘soykırım’ açıklamasına Türkiye’nin yansısıyla ilgili de konuşan Öymen, “Bunun kesinlikle tesirli bir karşılığının olması lazım. Geçmişte bunun örnekleri var, ABD’nin Türkiye’ye yönelik bu cins adımları karşısında Türkiye’nin neler yaptığı belirli. Hükümetin bunu geçiştirmeden hak ettiği karşılığı vermesi gerekiyor” diye konuştu. ABD Başkanı’nın ‘soykırım’ beyanında bulunmasının hukuksal sonuçlarını pahalandıran Öymen, “Eğer ABD mahkemeleri, Biden’ın bu konuşmasını ABD’nin resmi siyasetinin bir işareti olarak görüp tazminat davalarını sonuçlandırmaya başlarlarsa Türkiye açısından düşünceli durumlar ortaya çıkabilir” dedi. l ANKARA
Cumhuriyet
