Baharın geldiğine dair en kıymetli işaretlerden olan cemre düşmesi, havaların ısınmasıyla bağdaştırılıyor. Bilhassa Anadolu’nun değerli inanışlarından olan cemre, İlkbahar’ın başlangıcını söz ediyor. Arapça kökenli cemrenin, yedi gün ortayla havaya, suya ve toprağa düştüğü sav ediliyor. Yılın üçüncü cemresi ise 5-6 Mart tarihlerinde toprağa düşüyor. Pekala cemre düşmesi nedir? Cemre hangi tarihlerde düşer?
CEMRE DÜŞMESİ NEDİR?
İlkbahar’ın gelişi ile bağdaştırılan ve Arapça kökenli bir söz olan “cemre”‘nin kelamlık manası kor yani ateş olarak tanımlanıyor. Mina Vadisi’nde Arafat’tan gelecek taşlarla oluşan yığınlara da “cemre” ismi veriliyor. Halk ortasında ise sıcaklığın artması olarak biliniyor. Cemrenin ilkbahar başlamadan çabucak evvel 7 gün ortayla havaya, suya ve toprağa sırasıyla düştüğüne inanılır. Bu düşen cemreler sayesinde hava, su ve toprak ısınır.
Cemrenin her düşüşünde havalar ısınmaya başlar ve beşerler bu ısınan havayı hisseder. Her bir cemrenin düşüşü ile havalar ısınmaya başlar. Cemreler ortasındaki sıcaklıklarda düşüş görülür. Bu da cemrenin havanın aşağıdan değil, üste hakikat ısındığını gösterir.
Türk ve Altay halk kültüründe ve mitolojisinde İmre (İmere yahut Emire) ismi verilen cinin neden olduğuna inanılır. İlkbaharda görünüp titrek ışıklar saçarak göğe yükselir. Sonra buzların üzerine düşerek onları eritir. Oradan da yere girer. Bundan sonra ısınmış topraktan buhar yükselir.
Cemre düşmesiyle birlikte Hıdırellez ve nevruz kutlamaları da başlar. Cemre düşmesi Türk kültüründe de değerli bir yere sahiptir. Osmanlı vaktinde da Divan şairleri cemre vakitlerinde kıymetli şahıslara övgü şiirleri yazarlardı ve bu şiirlere ‘cemreviye’ denilirdi.
CEMRE HANGİ TARİHLERDE, NEREYE DÜŞER?
Yılın birinci cemresi 20 Şubat’ta havaya ve yedişer gün ortayla da toprağa ve suya düşer.
Birinci cemre 19-20 Şubat’ta havaya, ikinci cemre 26-27 Şubat’ta suya ve üçüncü cemre 5-6 Mart’ta toprağa düşer. Cemreler birer hafta ortayla düşerek ilkbaharın gelmesine neden olur.
Cumhuriyet
