Zengin ülkeler, çokuluslu şirketlerin vergilendirmesi için ‘tarihi’ anlaşmaya vardı

Getty Images

Gelişmiş ülkelerden oluşan G7 ülkeleri Maliye Bakanları, çokuluslu şirketlerin vergilendirilmesi alanında “tarihi” bir mutabakata vardı.

Bakanlar ayrıyeten, ülkelerin vergi oranlarında rekabet etmesiin önlemek için yüzde asgarî 15’lik bir global kurumsal vergisi oranı üzerinde prensip olarak anlaştı.

Amazon ve Google üzere teknoloji devleri bu tedbirlerden etkilenen şirketler ortasında olabilir. Bu atakla, Covid salgını krizi devrinde milyarlarca dolar borç alan hükümetlerin borç ödemeleri için kaynak sağlanabilir.

ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, Kanada, İtalya ve Japonya Maliye Bakanları’nın bu uzlaşısı, başka ülkelere de benzeri bir tedbir alma baskısı oluşturacak. Mevzu gelecek ayki G20 tepesinde gündeme gelebilir.

İngiltere Maliye Bakanı Rishi Sunak, muahedenin global şirketlere eşit kaideler oluşturmak üzere tasarlandığını belirtti.

Sunak “Yıllar süren müzakerelerin akabinde, G7 Maliye Bakanları global vergi sistemini ıslahattan geçirmek ve dijital çağa uydurmak için tarihi bir mutabakat yaptı” dedi.

Neden kuralları değiştirmek istediler?

Hükümetler uzun müddettir, birçok ülkede birden faaliyet gösteren global şirketlerin nasıl vergilendirileceği meselesini ele alıyordu. Zorluk, Amazon ve Facebook üzere dev teknoloji şirketlerinin ortaya çıkmasıyla daha da büyüdü.

Şu anda şirketler, düşük kurumlar vergisi bulunan ülkelerde lokal şubeler açıp, karlarını buralarda beyan edebiliyor.

Bu da, satışlar büyük ölçüde diğer ülkede yapılsa da mahallî vergi oranlarına tabi olmaları manasına geliyor. Bu yasal ve sıklıkla başvurulan bir uygulama.

Muahede bu pratiğ iki biçimde engellemeyi amaçlıyor.

G7 ülkeleri birinci olarak, ülkelerin birbiriyle rekabetini önleyebilmek için asgarî bir global vergi oranı istiyor.

Muahedede neler var?

Çokuluslu şirketlerin faaliyet gösterdikleri yerlerde vergi ödemesi mutabakatın “birinci sütunu” olarak görülüyor ve en az yüzde 10 kar oranı bulunan global şirketlere uygulanacak.

Sonuç bildirgesine nazaran bunun üzerindeki yüzde 20 ve üzerindeki kar, faaliyet gösterdikleri yerlere gönderilecek ve buralarda vergilendirilecek.

Mutabakatın ikinci “sütunu” ise ülkelerin vergi oranlarında rekabet etmesini önlemek için yüzde 15’lik bir asgarî global kurumlar vergisi öngörüyor.

Cumhuriyet