Zona hastalığının bireyde yaş ilerledikçe daha çok görülme sebebinin zonanın daha evvelce suçiçeği geçirmiş olan şahıslarda ortaya çıkabileceğine dikkati çeken Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Dr. Pınar Yönter, Dr. Yönter, “Zona aslında suçiçeği virüsünün, bedende hudut uçlarında sessiz beklemekte iken, rastgele bir uyaran ile tekrar aktive olması halidir. Bu aktivasyon çoklukla bağışıklık sistemi üzerinde düşürücü tesir yapan bir durumla (stres, ağır öteki hastalık geçirmek gibi) ortaya çıkar. Tekrarlayan bu durum artık yaygın suçiçeği döküntüsü olarak değil, bölgesel tutulumu zona döküntüsü olarak görünür. Suçiçeği bazen aşikâr bilinmeyen geçirildiğinden kişi suçiçeği geçirdiğini bilmeyebilir ya da hatırlamayabilir. Lakin tipik zona belirtileri gösteriyor ise o kişi suçiçeği geçirmiş olarak kabul edilebilir” diye konuştu.
ZONA HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELER?
Zona hastalığının çabucak hemen her vakit bedenin belirli bir alanında ve tek taraflı olarak ortaya çıktığını belirten Dr. Pınar Yönter, “Genellikle tek taraflı deride hassaslık ve ağrı hissi, birinci ortaya çıkan belirtidir. Ağrı yanma, zonklama, batma, süreğen sızlama biçiminde olabilir. Bazen ateş ve halsizlik de bu duruma eşlik edebilir. Bu belirtiyi birkaç gün içinde o tarafta deri döküntüsü takip eder. Deri döküntüsü en sık olarak tutulan taraf deri alanında kızarık, sivilce gibisi, içi sulu, kümeleşmiş küçük kabarcıklar halinde görülür. Lezyon (döküntü) sayısı az ya da çok olabilir. Çok olduğunda muhakkak bir çizgi boyunca ya da nesil biçiminde yayılma eğilimindedir. Sulu kabarcıklar bazen iltihaplanabilir. Günler geçtikçe de sulu ya da iltihaplı olan döküntü kabuklanmaya dönecektir. Tutulan bölgenin yakınındaki lenf bezleri şişebilir ve hassasiyet yapabilir” dedi.
“ZONA HASTALIĞI EN ÇOK BAŞ VE GÖVDEDE GÖRÜLÜR”
Ağrı ve acının her vakit deri döküntüsünden evvel çıkmayacağını söyleyen Dermatoloji Uzmanı Öğr. Gör. Dr. Pınar Yönter kelamlarına şöyle devam etti:
“Özellikle çocuk ve gençlerde şiddetli döküntüye karşın ağrı hissedilmeden geçirme eğilimi varken, ileri yaşlarda deri döküntüsü az ya da bilinmeyen olmasına karşın şiddetli ağrılar daha sık görülebilir. Ayrıyeten ender birtakım durumlarda yalnızca iç organların tutulup deride rastgele bir belirti gözlenmediği vakit sindirim sistemi bozukluğu ya da beyin tutulumu belirtileri üzere beklenmedik belirtiler görülebilir. Zona hastalığında ağrı ve hassasiyet B vitamini, kimi mineral ve Omega 3 eksikliklerinde ya da bağ dokusunun toksik yüklü ve asidik olduğu durumlarda daha fazla oluyor. Zona hastalığı en çok baş ve gövdede görülür ancak bedenin diğer her yerinde de olabilir. Ağız içi, genital bölge, göz ya da kulak bölgesinde çıkabilir. Kulak çınlaması, görme hasarı, yüz felci ve duyma kaybı belirtileri gösterebilir. Bu bölgelerde zona hastalığından şüphelenildiğinde en kısa vakitte doktora başvurulmalı ve gereken tedavi en kısa vakitte başlanmalıdır.”
“ERKEN TEŞHİS VE TEDAVİ ÖNEMLİ”
Her türlü viral hastalıkta olduğu üzere, zona hastalığında da erken tedavi kalıcı hasar ya da kalıcı ağrıları önlemek için elzem olduğunun altını çizen Dr. Yönter, “Tanı tipik ağrı ve döküntünün uzman doktor tarafından görülmesi ile çarçabuk konulur. Ortada kalınan durumlarda uygun merkezlerde lezyondan alınan örneklerde Tzanck yayma mikroskobi testi bakılabilir. Bunun dışında pratikte kan tetkiki ya da görüntüleme usulleri ile bir testi yoktur. Lakin dermatolog (cilt doktoru) tabipler çoklukla Tzanck testine de gerek kalmaksızın zona kliniğini tanımakta ve erken tedaviyi başlatabilmektedirler. Tutulan bölgeye nazaran göz, kulak burun boğaz ya da nöroloji hekimi da tedavi takip sürecine iştirak etmektedir” tabirlerini kullandı.
“ZONA ÇOKLUKLA 2-4 HAFTALIK SÜREÇTE İYİLEŞİR”
Dr. Yönter hastalığın erken teşhis edilerek bir an evvel tedavi sürecine başlanmasının ehemmiyetini hatırlatarak, “Zona çoklukla 2-4 haftalık süreçte iyileşir. 24-48 saat üzere bir devirde başlanan tedavi, ağır ve kalıcı ağrıları ve nadiren de göz üzere kıymetli bir organda oluşabilecek hasarları önler. Hangi hastaya ne yoğunlukta bir tedavi gerektiğine dermatoloji doktorunuz karar verecektir. Kanser hastalığı ya da bağışıklık sistemini baskılayan öteki hastalık ya da ilacı olan bireylerde zona daha ağır, yaygın ve hasarlı seyrettiğinden bu bireylerde farklı tedavi protokolleri uygulanır ve hastanede yatış ile izlem de gerekebilir. Zona hastalığı geçirmekte olan kişinin, daha evvel suçiçeği geçirmediği bilinen şahıslarla yakın temasta olmaması gerekir. Bu bireylere zona, ‘suçiçeği’ olarak bulaşabilir. Gebelikte bu bilhassa değerlidir zira anne karnındaki bebekte, annenin hamile iken geçirdiği suçiçeği hasar yapabilir. Suçiçeği geçirmemiş hamilelerin zona hastalığı olan kişi ile teması oldu ise en kısa vakitte jinekoloğu ile görüşmelidir” değerlendirmesinde bulundu.
Cumhuriyet
