ABD’nin tesirli fikir kuruluşlarından Amerikan İlerleme Merkezi’nin, “Avrupa’daki Türk diasporası” başlıklı araştırması değişik sonuçlar ortaya koydu.
Dört Avrupa ülkesinde yapılan anket çalışması, Türkiye kökenlilerin aidiyet duygusu, en sevdikleri siyasetçiler, ayrımcılığa maruz kalıp kalmadıkları, Türkiye’ye bakışları ve yaşadıkları ülkelerin şartlarına dair görüşlerine ışık tutuyor.
Avrupa ülkelerinde yaşayan yaklaşık 5 milyon Türkiye kökenliyi temsil eden bir örneklem belirlenerek yapılan araştırma kapsamında, Almanya, Avusturya, Fransa ve Hollanda’da yaşayan yaklaşık 2 bin 400 göçmenle görüşmeler gerçekleştirildi. Ankete katılanların yalnızca yüzde 6’sının kendilerini Kürt olarak nitelendirdiklerine dikkat çekilirken, bu nedenle araştırmanın büyük ölçüde Türklerin görüşlerini yansıttığı aktarılıyor.
ÇOĞUNLUK AVRUPA’DA KALMAK İSTİYOR
Araştırma sonuçlarına nazaran Avrupalı Türklerin yüzde 72’si hayatlarını yaşadıkları Avrupa ülkelerinde sürdürmek istiyor ve kendilerini bu ülkelerde “evde” hissediyor.
En çok Türkiye’ye dönme planı yapanlar, yüzde 24,4 ile Almanya’da yaşayan göçmenler. Türkiye’ye dönmek istediklerini beyan edenlerin en düşük olduğu ülke ise yüzde 15,7 ile Fransa.
ÖNCELİK ETNİK VE DİNİ AİDİYETTE
Araştırmayı yapan uzmanlar, hem Türkler hem de Kürtler için etnik kimliklerinin, dini aidiyetlerinin asıl belirleyici ögeler olmaya devam ettiği tespitine yer verdiler.
Türkiye kökenliler için etnik kimlikleri, din ve geleneklerini gelecek kuşaklara aktarmak, yaşadıkları toplumla özdeşleşmeden daha büyük ehemmiyet taşıyor.
Rapora nazaran, Türkiye kökenliler Avrupa ülkelerinde sunulan hayat şartlarından, eğitim ve ekonomik fırsatlardan memnuniyet duyuyor, büyük çoğunluğu Avrupa ülkelerinde “genel olarak kabul gördüklerini” söylüyor.
Bununla birlikte ankete katılanlar, etnik kimlikleri nedeniyle bulundukları ülkelerde vakit zaman ayrımcılıkla karşı karşıya kaldıklarını da aktarıyor.
EN ÇOK GENÇLER AYRIMCILIKTAN ŞİKAYETÇİ
DW Türkçe servisinden Kıymet Akal’ın haberine nazaran araştırmacılar, bilhassa gençler ve erkekler ortasında yaşadıkları ülkelerde ayrımcılık olduğunu söyleyenlerin daha fazla olduğuna, bunu beyan edenlerin oranlarının Almanya’da daha yüksek olduğuna dikkat çekiyor.
Diaspora mensupları, yaşadıkları ülkelerde önemli seviyede ayrımcılık gördüklerini belirtmekle birlikte ankete katılanlardan çok azı, etnik kimliğinden ötürü, ferdî olarak aşağılandığını, ya da fizikî taarruza uğradığını söz etti.
Raporda, hem Türklerin hem Kürtlerin, bilhassa Almanya’daki ayrımcılık ve ırkçılığın meslek gayelerini olumsuz tarafta etkilediğini de beyan ettikleri belirtiliyor.
TÜRK KİMLİĞİ BELİRLEYİCİ ÖGE
Ankete katılanların büyük çoğunluğu Avrupa’da yaşamaya devam etmek istediklerini söylemekle birlikte kendisini öncelikle Türk olarak tanımlıyor.
Örneğin ankete Almanya’dan katılanların yüzde 77,2’si kendisini öncelikle Türk olarak görüyor. Yalnızca yüzde 2,9’u kendisini Alman olarak tanımlıyor.
Kendisini Türk olarak görenlerin en yüksek olduğu ülke yüzde 77,7 ile Avusturya, Fransa’da ise durum farklı. Bu ülkelerde yaşayanların yüzde 51,3’ü kendini öncelikle Türk, yüzde 14,6’sı hem Türk hem Fransız olarak görüyor.
Fransa’da tekrar azınlıkta olsa da öbür ülkelere kıyasla biraz daha yüksek bir oranla Türkiye kökenliler yüzde 4,4 ile kendini öncelikle Fransız olarak nitelendiriyor.
DİASPORA TÜRKİYE’YE İLGİLİ, AVRUPA’YA İLGİSİZ
Anket sonuçlarına nazaran Türkiye kökenliler ortasında, kendisini öncelikle Avrupalı olarak görenlerin oranı da azınlıkta. Almanya’da bu oran yüzde 6,6 , Avusturya’da yüzde 7, Hollanda’da 8,5 , Fransa’da ise yüzde 11,5.
Anket iştirakçilerin çoğunluğu yaşadıkları ülkelerin bir bireyi olmaktan çok kendisini Türkiye ile ilişkilendiriyor ve dikkatlerini bulundukları ülkedeki gelişmelerden çok, Türkiye’deki gelişmelere odaklıyor.
DEMOKRASİ VE YÜKSEK REFAH
Bununla birlikte ankete katılanlar yaşadıkları ülkelerin Türkiye’den daha demokratik olduğu görüşünde ve kendilerine ikamet ettikleri ülkelerdeki avantajlar sorulduğunda da, Avrupa ülkelerinin daha yüksek refah seviyesine sahip olduğunu, daha çok özgürlük ve istikrar sunduğunu söylüyorlar.
Tekrar ankete katılanların çoğunluğu yaşadıkları Avrupa ülkelerindeki devlet okullarının, Türkiye’deki okullardan daha iyi olduğu görüşünde. Çok küçük bir azınlık, çocuklarının Türkiye’de büyümesini, eğitim görmesini tercih ettiklerini aktarıyor.
Türk diasporası her dört Avrupa ülkesinin, Türkiye’ye daha çok dayanak vermesi gerektiğine de değer atfettiklerini, ikili bağların daha iyi olmasını istediklerini vurguluyorlar. Yaşadıkları ülkeler ile Türkiye ortasındaki münasebetlerin, ikamet ettikleri ülke halklarının kendilerine yönelik tavrını etkilediği görüşündeler.
ALMANYA’DA EN SEVİLEN BAŞKAN MERKEL
Ankete Almanya’dan katılan göçmenlerin en beğendiği başkan Hristiyan Demokrat Birlik Partili (CDU) Başbakan Angela Merkel. Raporu kaleme alan uzmanlar, bunun büyük olasılıkla Merkel’in sığınmacılara yönelik açık kapı siyaseti ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Avrupa ile münasebetlerinde, fiilen Merkel’in ana muhatap olmasından kaynaklandığına dikkat çekiyor.
Merkel’i, Almanya’daki Türkiyeli nüfusunun büyük takviye verdiği Toplumsal Demokratların (SPD) Başbakan Yardımcısı Olaf Scholz, takip ediyor.
Uzmanlara nazaran, Almanya’nın en tanınmış Türkiye kökenli siyasetçisi olan, lakin birebir vakitte Türkiye’deki insan haklarının durumunu da en sık eleştiren isim olan Yeşiller Partili Cem Özdemir, farklı bir formda, Almanya’daki Türkiye kökenliler ortasında çok az bir dayanağa sahip.
EN TANINAN TÜRK SİYASETÇİLER ERDOĞAN VE İMAMOĞLU
Diasporanın en favori Türk siyasetçisi, son yıllarda Avrupa ülkelerin büyük siyasi tansiyonlar yaşadığı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan.
Raporu kaleme alan araştırmacılar, “Erdoğan, Türkiye içinde olduğu üzere diaspora toplumunda da kutuplaşmaya yol açıyor” değerlendirmesini aktarırken, Türk toplumunun büyük çoğunluğunun Erdoğan’ın “entegre olun fakat asilimile olmayın” görüşüne güçlü dayanak verdiğini de aktarıyor.
Bu ortada en tanınan Türk siyasetçisi olan Erdoğan’ı ikinci sırada ve az bir farkla CHP’li İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu’nun izlediği belirtiliyor. Hatta Fransa ve Hollanda’da İmamoğlu’nun, Erdoğan’dan daha fazla beğeni aldığına dikkat çekiliyor. Üçüncü sırada ise MHP önderi Devlet Bahçeli’nin yer aldığı aktarılıyor.
BİLGİ KAYNAĞI TÜRKÇE MEDYA
Avrupalı Türkler siyaset, iktisat ve toplumsal bahisler hakkında bilgi edinmek için bilhassa Türkçe kaynaklara başvuruyor. Anket sonuçlarına nazaran en tesirli olan araç, Türkçe yayın yapan televizyonlar kanalları ve haber programları.
Türk toplumu yaşadıkları Avrupa ülkelerindeki televizyonların haberlerine daha az değer atfediyor. İnternet haberlerinde ise durum biraz farklı. Anket sonuçlarına nazaran hem yaşadıkları ülke hem Türkiye’deki online haberlerine ilgi duyuluyor.
Anket sonuçlarını pahalandıran uzmanlar, “Şayet Avrupalı siyasetçiler Türk diasporasına seslenmek istiyorsa, direkt onlara yönelmeli ve bilhassa de daima bir halde Türkçe yayınlar ve bilhassa televizyon kanalları üzerinden onlara ulaşmaya çalışmalı” görüşünü aktarıyor.
İŞYERİNDE YAŞADIKLARI ÜLKENİN LİSANI, KONUTTA TÜRKÇE
Bu ortada Türkiye kökenliler, işyerinde yaşadıkları ülkenin lisanını, konutta ise Türkçe konuşmayı tercih ettiklerini aktarıyor.
“Günlük yaşantınızda hangi lisanı tercih ediyorsunuz?” sorusuna Almanya’daki Türkiye kökenlilerin yüzde 35,6’sı her iki lisanı eşit oranda kullandıkları cevabını verdi. Almanya’daki Türkiye kökenli diasporanın yüzde 23,4’ü ise günlük hayatta yüklü olarak Türkçe ya da Kürtçe konuşuyor. Yüzde 16,7’lik bir kesim ise yalnızca anadilini konuşuyor. Günlük hayatta yüklü olarak Almanca konuşanların oranı ise yüzde 21,7.
Fransa’da ise durum farklı. Türkiye kökenlilerin yüzde 30,8’i her iki lisanı eşit oranda, yüzde 37,4’ü yüklü olarak Fransızca’yı konuşuyor. Günlük ömürde yüklü olarak Türkçe ya da Kürtçe’yi kullandığını söyleyenlerin oranı yüzde 13,9. Yalnızca anadilini konuşanların oranı ise yüzde 6,6.
HANGİ EKİBİ TUTUYORLAR?
Araştırmanın dikkat çeken bir öbür kısmı ise, Türkiye kökenlilerin futbol müsabakalarında hangi grubu tuttuklarının sorulduğu kısım.
“Türkiye ile yaşadığınız ülke maç yapsa hangisini desteklerdiniz?” sorusuna ankete katılanların yüzde 76’sı Türkiye’yi destekleyecekleri karşılığını verdi. Yaşadıkları ülkeyi destekleyeceklerini söyleyenlerin oranı yüzde 5 olurken, iştirakçilerin yüzde 11’i her iki ekibi da destekleyecekleri karşılığını verdi. İkamet ettikleri ülkenin Türkiye ile değil de bir üçüncü ülke ile maça çıkması halinde ise ankete katılanların yüzde 79’u, yaşadıkları ülkeyi destekleyeceklerini vurguladı.
EN KAPSAMLI ARAŞTIRMA
Kasım 2019- Ocak 2020 tarihleri ortasında gerçekleştirilen araştırma, bu alanda yapılan en kapsamlı akademik çalışmalar ortasında yer alıyor. Raporu kaleme alan Max Hoffman, Alan Makovsky ve Michael Werz araştırma sonuçlarıyla, “Türk diasporasının yaşadıkları Avrupa ülkeleri hakkında ne düşündüklerine, bilgiyi hangi kaynaklardan edindiklerine, Avrupalı Türkiye kökenlilerin ne ölçüde kimliklerini Türkiye ile ilişkili tanımladıklarına, Türkiye siyaseti ile etkileşimlerine ve Avrupa Birliği (AB) hakkındaki kanılarına ışık tutmayı hedeflediklerini” aktarıyor.
Uzmanlar, bu çalışmayla, karar alıcıların ve akademisyenlerin, Türkiye’deki gelişmeler ile AB’deki gelişmeler ortasındaki bağlantıları anlamalarına katkıda bulunmayı ümit ettiklerini, ayrıyeten, Avrupa’da Türkiye’ye ve Türk diasporasına dönük siyasetlerin iyileşmesine yardımcı olacak fikirlerin geliştirilmesini umduklarını vurguluyorlar.
Cumhuriyet
