Kürşat Başar: İnsanlar bazen ölümden daha korkutucu
Kürşat Başar’ın Dışarıda Kötülük Vardı kitabındaki hikayeler vakitsiz çizimler etkileyici. Başar ile ortadan geçen bu uzun müddette yaşadığımız değişimleri, hayatı ve lezzetli yemekleri uzun uzun konuştuk. Birçok 30 yıllara…
– “Dışarıda Kötülük Vardı” Mehmet Güleryüz çizimleriyle 30 yıl sonra tekrar basıldı. Geçen yıllarda Kürşat Başar’da neler değişti?
Hakikaten uzun bir vakit… Bu kitaplarda birinci gençlik yıllarını yaşayan insanların ve olağan benim, o yıllardaki hislerimiz, kanılarımız, hayatla hesaplaşmalarımız yer alıyordu. Daha sonraki kitaplarda da edebiyat anlayışım çok fazla değişmedi lakin sanıyorum daha sadeleşti. Aslında benim hayatım da tıpkı halde bu 30 yılda daha sadeleşti.
– Kitap “İnsan kendini bir diğerine anlatırsa arınabilir mi?” ile başlıyor. Çok etkileyici. Dostlukların tükendiği hatta arınmak için işin profesyonellerine başvurduğumuz bu süratli çağda anlattıkça arınabilir miyiz?
Tahminen rahatlayabilir ya da günah çıkartarak arındığına inanabilir ancak insanın vicdanı dönüştürülebilecek, ayarlanabilecek birşey değil. Suçluluk duygusu kime ne anlatırsanız anlatın bence daima içinizde bir yerde kalıyor.
– “Hem mevt yeni birşey değildi ki, güç birşey değildi ki, beşerler kadar korkutucu değildi ki!” Beşerler vefattan daha mı korkutucu?
Doğal bu cümleler birtakım olayları yaşayan genç insanların o olayın içinde yaşadıkları hisleri, kanıları tabir ediyor. Bazen sahiden beşerler daha korkutucudur zira mevt sonuçta kimi vakit bir kurtuluştur.
– Hâlâ “Ben Kimim” sorgulamaları devam ediyor mu? Yoksa artık yaşıyorum diyebiliyor musunuz?
– Son periyotta dünyada, ülkemizde yayınlanan romanları incelediğimizde satış odaklı ya da aktüel mevzuların yüklü olarak işlendiğini görüyoruz. Halbuki sizin yıllar evvel yazdığınız romanı okuduğumda hiçbir trendin tesirinde kalmadığınızı hatta birinci yayımlandığı yıllarda yenilikçi bir bakış açısıyla yazıldığını söyleyebilirim. Gündem ya da satış baskısı olmadan yalnızca kendi istediklerinizi yazmak kolay bir şey değil güya. Ne dersiniz?
Evet aslında evvelce daha da zordu. Zira şimdiki üzere kolay basılmıyordu kitaplar. Lakin ben birinci hikayelerimi yazarken bunları vilayetle de kitap haline getirmek yahut müellif olmak üzere bir derdim yoktu. Yalnızca bu türlü yazmak istiyordum ve o denli yaptım. Kitap olarak basılınca bu hikayeler doğrusu ziyadesiyle ilgi gördü ve ondan sonra da baskı, satış üzere bir baskı hissetmedim zira yayınevleri her vakit talip oldu kitaplarıma. Bugün de bu baskıyı hissetmiyorum ve nitekim de hiçbir vakit sahiden istemediğim birşey yazmadım. Oturup birşey yazayım diye asla yazmam zati .
– Birinci kitaptan itibaren kitaplarınızda aforizmalar kıymetli bir yer tutuyor. Bu kitapda da bir çok cümlenin altını çizdim Sorgulamalarınız nerede başlıyor?
Bunda tahminen benim ideoloji eğitimi almamın tesiri vardır. Bir manada bu romanlar, hikayeler aslında hayatla hesaplaşmalardan oluşuyor. Bahislerden, olaylardan çok beni insanın hayatla problemi ilgilendiriyor. Yazılmamış pek bir husus olduğunu düşünmüyorum esasen. Değerli olan onun içindeki fikirlerin, hislerin, bakış açılarının evrimi…
– Selin öteki romanlarınızda da karşımıza çıkıyor. Karakterin seyahati üzere adeta. Güya bir kozanın içinde kalmayı tercih etmişsiniz. Romanlarınızda otobiyografik öğeler fazlaca var değil mi?
Evet yanlışsız bir kozanın içinde… Bu atmosfer aslında kurgusal bir ülke yaratan müelliflerin yaptığına misal bir şey. Onlar buğulu bir camın arkasında, sisli bir ülkede yaşıyorlar ve bize kendi ülkelerinin lisanında birşeyler anlatıyorlar. Tahminen de onlar aslında hiç varolmadı. Ya da benimle birlikte kapalı bir yerde yaşamaya devam ettiler.
– Acılı kent İstanbul sizde neyi temsil ediyor?
Doğrusu bendeki izleri çok farklı. Acılı bir kent değil. Olağan herkes üzere ben de bu yıllar içinde acılar, kayıplar yaşadım lakin İstanbul benim için vazgeçilmez bir yer. Yaşamak istediğim kentler oldu fakat her vakit buraya dönüp gelmeyi tercih ettim. Çocukluğumun anılarıyla, birinci gençliğimin semtleriyle, yazı serüvenimin her yerinde İstanbul var.
– Aşk acısı mevte muadil mi?
İnsan kimi vakit bunu sahiden hisseder. Fakat artık aşkla mevti bir ortada düşünmek istemediğim bir yaştayım. Aşkla memnunluk bir ortada olmalı ancak ne yazık ki bu pek olmuyor. Tekrar de aşkı çok yücelterek, o hissin büyüsüyle gözümüzü “kör ederek” hayatımızı mahvedecek şeyler yapmamak gerek…
– Bağlılık mı korkutucu, bağımlılık mı daha korkutucu?
İkisi de korkutucu bence. Bağlılık bazen iyi de gelebilir beşere ancak bağımlılık iyi değildir. Hem insanı yorar hem ziyan verir hem de saçma şeyler yapmanıza yol açabilir.
– Yıllardır devam eden bir yemekli sohbet programı yapıyorsunuz. Başladığı periyot için farklı bile diyebiliriz. O devir çok reaksiyon almış mıydınız? Devam edecek misiniz programa?
Bir iki reaksiyon gelmişti lakin sonra çok beğenildi. O vakitler televizyonda yemek yemek diye birşey yoktu olağan. Fakat yıllar sonra bugün gördüğünüz üzere neredeyse yemek yenmeyen program kalmadı. Bizim maksadımız bir yemek programı değildi, farklı kesitlerden, mesleklerden insanları bir sofra sohbetinde biraraya getirmek ve televizyonun yapaylığını kırabilmekti. Bugün de birebir halde devam ediyor.
– Hürriyet Şov Mecmuasında yıllarca Doğan Hızlan’la çalıştınız. Tüm duayen muharrirlerin içinde olduğu düş üzere ortam. Nasıldı? O günlerden bir anınız?
O kadar çok anı var ki… O sıralar Şov mecmuası birebir vakitte bir toplanma yeri üzereydi. Her gün muharrirler, ressamlar, sanatkarlar gelir çaylar içilir sohbetler edilir. Ben onsekiz ondokuz yaşlarımda isimlerini lakin kitaplarda gördüğüm tüm pahalı sanatkarlarla, yazarlarla orada tanıştım. Benim için büyük bir talihti. O günlerin bir kısmını “Aslında Hayal” isimli kitapta anlattım.
– Yemek yapıyor musunuz? Özel bir tanım?
Evet yemek yapıyorum bilhassa bu pandemi sürecinde çok yemek yapmaya başladım. Zerzevat çorbası, her türlü bulgur pilavı ve makarna itinayla yapılır.
BALIKÇI BUĞULAMASI
Balıkçı buğulaması yapmayı severim. Çok da kolay. Büyük dilimler halinde fırın tepsisine dizilen limon, soğan ve patateslerin üstüne istediğiniz balığı (fileto yahut bütün) yerleştirdikten sonra sarımsak, yeşillikler, domates ve baharat koyup fırına veriyorsunuz.
– Sizin konuttaki sofralarınız nasıl? Sofranızda saatlerce süren muhabbetler olur mu? Neler konuşursunuz?
Enteresan gelebilir size fakat benim konutumda o denli kalabalık sofra hiç olmaz. Hatta gerçek dürüst bir yemek masam bile yok. Galiba bu hevesimi televizyonda ya da dışarıda alıyorum. Ben çok kalabalığı sevmem. Hele her baştan bir ses çıkan ortamlardan çabucak uzaklaşmak isterim. Çoklukla ilgi alanım olan şeylerden konuşmayı severim. O denli maç, otomobil, para filan üzere bahislerden değil. Bir de arkadaşlarımla uzun uzun siyaset konuşmayı sevmem. Daha çok bir şey öğrendiğim beşerlerle bir arada olmayı isterim alışılmış…
Cumhuriyet