Global Sanayi Personelleri Sendikası (IndustriALL) Avrupa Genel Sekreteri Luc Triangle, Türkiye’deki durum epeyce dert verici olduğuna dikkat çekerek, “İşçiler işlerini ve gelirlerini kaybederek yoksulluk içinde yaşamaya mahkûm ediliyorlar” dedi.
Pandemide maalesef Türkiye’de çalışanlara verilen gelir takviyesinin neredeyse yok denecek seviyede, emekçilerin temel besinlerini alabilecekleri bir ölçünün bile altında olduğunu, vurguladı.
Triangle, “Bizim için hayli kaygı verici olan bir başka gelişme ise Türkiye’nin İstanbul Mukavelesinden çekilmesi oldu. Türkiye’den üye kuruluşlarımızla çabucak hemen her gün temas halindeyim ve ne yazık ki sendikal haklara yönelik atakların yanı sıra Türkiye’de bayan haklarına yönelik taarruzlardan da sıklıkla bahsediyorlar” sözlerini kullandı.
– Pandemi sürecinde en büyük darbeyi çalışanlar aldı, pandemi emekçi ve sendikal hakları nasıl etkiledi?
Örgütlenme, toplu pazarlık yapma ve toplu hareket de bulunmaya yönelik temel emekçi hakları, Avrupa genelinde ve global olarak hücum altındadır. Bu kabul edilemez ve bu temel hakları savunmak ve genişletmek için tüm üyelerimizle ortak uğraş vermeye çalışıyoruz.
Pandemi, toplumlarımızdaki eşitsizlikleri açığa çıkardı ve pekiştirdi. Aşılara erişim, muazzam servet eşitsizlikleri yahut genç emekçilerin ömürleri üzerindeki yıkıcı tesir ile ilgili olarak değerli dertler yaşandı, bu kriz ülkelerin kendi içinde ve ortasında daha fazla dayanışma için duyulan muhtaçlığı daha net ortaya koyuyor.
GELİR TAKVİYESİ YOK DENECEK KADAR AZ
– Türkiye’de şu anda emekçi çıkarmak yasak. Milyonlarca personel fiyatsız izinde ve günlük 50 liraya hayat çabası veriyor. Faaliyet gösterdiğiniz öteki ülkelerde bu türlü bir fakirleşmeye şahit oluyor musunuz?
Avrupa’da bir çok Hükümet, Türkiye’deki kısa çalışma ödeneğine misal bir gelir dayanak programı hayata geçirdiler, bir çok ülkede bu takviyeler kâfi olmaktan uzaktılar lakin yeniden de değerli bir gelir dayanağıydı. Lakin maalesef Türkiye’de verilen gelir dayanağı neredeyse yok denecek seviyede, personellerin temel besinlerini alabilecekleri bir ölçünün bile altında. Bu kabul edilemez. Fakat biliyorum ki, örgütlü işyerlerinde sendikalar, bilhassa de bizim metal işkolundaki üye sendikalarımız, patronları, fiyatların kısa çalışma ödeneğinden sonra eksik kalan kısmını tamamlamaya zorlandılar böylece, metal işkolunda örgütlü işyerlerinde çalışanların rastgele bir fiyat geliri kaybı olmamış oldu. Bu sendikalı olmanın, örgütlü olmanın yararlarından birisi, bu nedenle Dünya’nın her yerinde çalışanların örgütlenmesi çok büyük bir kıymet taşımakta, bilhassa de pandemi periyodunda çalışanların hem sıhhatlerini, hem de gelirlerini müdafaaları için bu daha da değerli bir hal aldı.
Benzeri halde Avrupa’da da örgütlü emekçiler gelirlerini bir ölçüde koruyabildiler fakat maalesef toplumun teminatsız bölümleri mesela artık kendi hesabına çalışanlar olarak sınıflandırılan lakin modül başı işlerde çalışan bireyler bu gelir dayanak programlarından faydalanamadılar, başka yandan ise yakın gelecekte iş kayıpları yaşanması riski var. Doğal başka yandan Avrupa diyince tek bir yapıdan bahsetmiyoruz, kesimler ortasında ve ülkeler ortasında değerli farklar var. Mesela turizm, kültür, sanat üzere işkollarında çalışanlar kıymetli kayıplar yaşadılar. Gelir dayanak sistemleri çoğunlukla u bireyleri kapsamadı. Alışılmış ülkeden ülkeye de fark ediyor, Almanya’yı Bulgaristan’la kıyaslayamazsınız. Avrupa tekil bir yapı değil, ülkeler ortasında değerli eşitsizlikler ve farklılıklar var. Ayrıyeten kısa çalışmanın yanı sıa çok sayıda iş kaybı da yaşandı ve bu işlerin gelecekte geri kazanılıp kazanılamayacağını göreceğiz.
TÜRKİYE, SENDİKAL HAKLAR AÇISINDAN EN MAKÛS AVRUPA ÜLKESİ
– Koronavirüs devrinde Türkiye’de toplusözleşme, uyuşmazlık görüşmeleri ve greve ait süreçler durduruldu, ne diyeceksiniz, Türkiye sendikal haklar konusunda nerede duruyor?
Memleketler arası Mukavelelerden bahsetmişken, bizim için hayli kaygı verici olan bir başka gelişme ise Türkiye’nin İstanbul Kontratından çekilmesi oldu. IndustriALL Avrupa olarak Türkiye’nin İstanbul Kontratından çekilmesini kınayan bir bildiri yayınladık. Daha evvel de belirttiğim üzere, Türkiye’den üye kuruluşlarımızla çabucak hemen her gün temas halindeyim ve ne yazık ki sendikal haklara yönelik akınların yanı sıra Türkiye’de bayan haklarına yönelik taarruzlardan da sıklıkla bahsediyorlar. Türkiye Hükümetinin İstanbul Mukavelesinden çekilmesi değil bilakis gündelik hayatta Mukavelenin gerekliliklerini yaşama geçirmesi gerekiyor. Bu mevzudaki bir başka kıymetli Kontrat ise memleketler arası Çalışma Örgütü ILO’nun 190 Sayılı Şiddet ve Taciz Kontratıdır, bizler Türkiye Hükümetinin İstanbul Mukavelesinden çekilerek bozulan imajını düzeltmek için ILO’nun 190 Sayılı Mukavelesini imzalamayı tartıştığını duyuyoruz. Açık söylemek gerekirse bu da kabul edilemez ve buna kimseyi ikna edemezler. Her iki Kontrat de çok kıymetli Milletlerarası hukuk araçlarıdır ve her iki Kontratın de misyonları farklıdır. Yani biri bir oburunun yerini alamaz. Bizim beklentimiz hem İstanbul Mukavelesinin, hem ILO’nun 190 Sayılı Kontratının kabul edilmesidir. Türkiye’nin milletlerarası yükümlülüklerine hürmet duyan sorumlu bir ülke olarak görülmesi için İstanbul Mukavelesinden çekilme kararını süratle geri çekmesi ve Kontratın gereklerini yaşama geçirmesi hayati bir ehemmiyet taşıyor.
SENDİKAL HAREKETİN İŞBİRLİĞİ KURAL
– Türkiye’de işsiz sayısının 10 milyonu aşacağı belirtiliyor. Nasıl görüyorsunuz Türkiye’de çalışanların durumunu?
Türkiye’deki durum hayli telaş verici, emekçiler işlerini ve gelirlerini kaybederek yoksulluk içinde yaşamaya mahkum ediliyorlar. Sendikalar personelleri örgütleyerek seslerinin kamusal tartışmalarda Hükümet tarafından duyulmasını sağlamak konusunda hayati bir role sahipler. Sendikalar ister çalışıyor olsunlar, ister işsiz olsunlar takviyeye gereksinim duyanların hakları için çaba eden toplumsal örgütlerdir. Bu maksatla Türkiye’deki sendikal hareketin birbiri ile işbirliği değerlidir tıpkı vakitte Türkiye sendika hareketi ile Avrupa sendika hareketinin işbirliği de kıymetlidir. Daima bir arada biz Avrupa’da Türkiye’de dahil milyonlarca işçiyi temsil ediyoruz. Birlik ve dayanışma bizim daha iyi ömür şartları için yanıtımızdır.
EŞİTSİZLİKLER ARTIYOR
– Koronavirüs günlerinde üyelerinizden ne tıp şikâyetler geliyor? Örgütlenme çalışmalarınız sekteye uğradı mı bu periyotta?
Geçen yıl olduğu üzere, bu sene de 1 Mayıs’ı her zamanki üzere kutlayamadık. Fakat geçen yıl içinde personeller ve sendikalarımız, pandeminin kısıtlamalarına ahenk sağlama ve işyerlerimizde, endüstrilerimizde ve siyaset oluşturmada emekçi haklarını ve emekçi iştirakini savunmaya ve teşvik etmeye devam etmede harikulâde bir çeviklik gösterdiler.
Çok uluslu şirketler ve fırsatçı hükümetler, maliyetleri ve çalışma standartlarını düşürme dileklerinde bu bölünmeleri kullanmak ve derinleştirmek konusunda tereddüt etmeyeceklerdir. Brexit, öbür hiçbir üye devletin AB’den çıkmadığı için kimi taraflardan eşsiz bir siyasi süreç oldu, lakin öteki açılardan, Avrupalı ??işçilerin birliğini parçalamak ve bölmek için daha geniş teşebbüslerin de bir belirtisidir. Bir Avrupa sendikal hareketi olarak, buna, Avrupa sendikaları ortasındaki dayanışma ve işbirliğini derinleştirme ve güçlendirme eforlarımızı iki katına çıkararak karşılık vereceğiz – temsil ettiğimiz tüm personellerin refahı buna bağlıdır.
KÂR ARTIŞI BİR SKANDALDIR
– Bu devirde hükümetlerin çalışanlara ne cins takviyeler vermesi gerekiyordu?
Avrupa bu krizi, 10 yıl önceki finansal krizden farklı bir halde ele aldı, 10 yıl evvel yalnızca kemer sıkma siyasetleri uyguluyorlardı, artık ise onun bilakis emekçilere muhakkak oranlarda gelir takviyeleri sağlandı lakin artık temel bu yüzden zenginlerin vergilendirilmesi çok değerlidir zira şayet bu servetler vergilendirilmezse o vakit harcanan milyarlarca Euro’nun yerine konması için yeniden kemer sıkma siyasetlerine dönülecektir. Bu devirde iktisada milyarlarca Euro dayanak verilirken zenginler daha güçlü oldu pekala gelecekte bunun bedelini kim ödeyecek, kemer sıkma siyasetlerinin gelecekte geri gelmesini katiyen kabul edemeyiz.
PERSONELLER İÇİN ADİL GEÇİŞ OLMALI
– Olağanlaşma devrinde çalışanları nasıl bir gelecek bekliyor?
Pandemi, gerek iklim hareketi gerekse dijitalleşme nedeniyle birçok endüstriyel kesimdeki mevcut yapısal değişiklikleri hızlandırırken, başkalarında kesintiye neden oldu. Bu elbet kimileri için daha fazla kar elde etmeleri emeliyle harika bir fırtına oluştursa da, gerekli siyasi iradeyle daha sürdürülebilir endüstriyel toparlanmayı destekleyebilecek yenilikçi endüstriyel siyasetlerin geliştirilmesi için potansiyel fırsatlar da var. Etkilenen personeller için Adil Geçiş olmadan sürdürülebilir bir geçiş yahut iyileşme olmayacağı her zamankinden daha açık. Piyasaların görünmez elinin bir efsaneden ibaret olduğu ortaya çıktı ve güçlü sanayi stratejilerine duyulan gereksinim ortak bir siyaset amacı haline geldi.
Özellikle, iklim değişiliğine yönelik ortak bir aksiyon planı oluşturulması ve bu yolda emekçilerin korunması için piyasa güçlerine müdahale edilmesi gerekiyor. Emekçi sınıfı ise, daha iyi sanayi işlerinin yaratılması, endüstrinin dönüştürülmesi ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için bu siyasetlerin yönlendirilmesinde hayati bir role sahiptir. Bugün bir ekonomik toparlanma görülebilir, lakin son derece kırılgan. Ham husus fiyatlarının süratle artması ve temel bileşen ve gereçlerin tedarik kıtlığı, personeller üzerinde önemli tesirlerle birlikte toparlanmaya ziyan verme tehdidini de taşıyor. Geçen yıl halk sıhhati nedenleriyle kısa müddetli düzenlemelere tabi tutulan emekçiler, kimi durumlarda yarı iletken yahut temel polimer eksikliğinden ötürü artık tıpkı düzenlemelere tabiler. Bu nedenle Avrupa’da eşgüdümlü ve tezli bir sanayi siyasetine hiç bu kadar gereksinim duyulmamıştı. Tezli ve eşgüdümlü Avrupa sanayi siyasetleri için hadiseye hiç bu kadar ivedilikle gereksinim duyulmamıştı.
Cumhuriyet
