Davaların sonuçlanması yıllar sürerken mesleğini yapamayan avukatlar yürütmenin durdurulması için karşı davalar açtı. 2016’daki OHAL ile başlayan ruhsat iptalleri geçen yıl büyük bir artış göstererek yüzlerce hukuk mezununu mağdur etti. Uygulamanın anayasaya ve temel hukuk prensiplerine muhalif olduğunu belirten mağdurlar, “Her bakımdan eşitsiz ve hukuksuz bu hususun direkt iptal edilmesi, hiç değilse masumiyet karinesini temel alan bir yaklaşımla kişi hakkında yürütülen kovuşturma kesin bir karara bağlanana kadar avukatların ruhsatlarına dokunulmaması gerekiyor” dedi.
KESİN KARARA KADAR BEKLENSİN
Uygulamanın kaynağı olan Avukatlık Kanunu’nun 5/3. unsuruna dikkat çeken mağdur avukatlardan Gönül Gören, “İki yıl ve üzeri ceza alabileceğiniz bir hatadan kovuşturma altındaysanız avukatlığa alınma isteminiz hakkındaki kararın bu kovuşturmanın sonuna kadar bekletilmesine karar verilebiliyor. Ancak bu karar emredici değildir ve yönetime bir takdir yetkisi tanır. Takdir yetkisine sahip olan idari merciler ilgili Baro, TBB ve Adalet Bakanlığı’dır. Bu yetki, siyasi saiklerle kullanılması halinde hukuka ters kabul edilmelidir” diyor. Uygulamanın anayasaya muhalif olduğunu belirten Gören, “Hiç değilse masumiyet karinesini temel alan bir yaklaşımla kişi hakkında yürütülen kovuşturma kesin bir karara bağlanana kadar avukatların ruhsatlarına dokunulmaması gerekiyor” sözlerini kullandı.
BAROLAR DURUMA DUYARSIZ KALDI
MASUMİYET KARİNESİ İHLAL EDİLİYOR
Ruhsatı iki kere iptal edilen Simin Atabay, “Bir yılı aşkın müddet sonra ruhsat almıştım. Ancak şimdi mesleğimin 15. gününde tarafıma iptal istemli dava açıldığını öğrendim. Bu mühlet zarfında mesleğe adapte olmak elbette çok güç. Bu durumu yaşayanlar olarak belge almaktan imtina ediyoruz. Zira her an bir yürütmenin durdurulması kararı ile ruhsatımız tekrar elimizden alınabilir. Benim de motamot o denli oldu. Mesleğimin 3. ayında iken Yürütmenin Durdurulması kararı verildi ve tekrar işsizdim. Üstelik verilen bu karar masumiyet karinesinin ihlali demek” halinde konuştu.
STAJYER AVUKATLAR SIKINTI DURUMDA
Kelam konusu uygulamaya takılan bir öbür isim olan Harun Kaya da ruhsatının iptal edilmesinin yanı sıra mesleğe yeni başlayan adayların da düştüğü zorluklara dikkat çekiyor. Bakanlığın stajyerlere rastgele bir fiyat ödemediğine dikkat çeken Harun Kaya, “Oysaki, hâkim ve savcı stajyerleri aylık 5 bin – 6 bin TL’ye varan bir staj fiyatı almakta ve kısa mühlet içerisinde bir mesken yahut otomobil alacak düzeye gelmektedir. Lakin, avukat stajyerine gelince bilhassa stajın birinci 6 aylık kısmında Adalet Bakanlığı nezdinde stajyer avukata rastgele bir fiyat verilmemektedir. Bu durum yargının kurucu ayakları ortasındaki eşitsizliği açıkça göstermektedir” dedi.
Cumhuriyet’in ulaştığı mağdur avukatlar Gönül Gören, Barış Barışık, Simin Atabay ve Harun Kaya, yaşadıkları sıkıntıları, mesleğe yeni başlayan meslektaşlarının çektiği zorlukları ve mağduriyetlerini anlattı. Kelamı kendilerine bıraktığımız avukatlar şunları anlattı:
GÖNÜL GÖREN: ‘İLK KERE DUYDUM’ DİYEN AVUKAT VAR
Uygulamanın hukuksuzluğu bir yandan da unsur metninin Anayasaya ve temel hukuk prensiplerine karşıtlığından kaynaklanıyor. Kelam konusu hususa nazaran hakkınızdaki dava siz ruhsatınızı aldıktan sonra açılmışsa dava katılaşana ve avukatlığa mani bir ceza alana kadar ruhsatınızla ilgili rastgele bir sorun yaşamadan mesleğe devam edebiliyorsunuz. Ancak mesleğe yeni başlayan bir avukatsanız kovuşturma altında olmanız mesleği icra etmek bakımından sakıncalı görülüyor. Eşitlik prensibine karşıtlık için örnek verilecek en yeni kanun unsuru sanırım bu. Her bakımdan eşitsiz ve hukuksuz bu unsurun direkt iptal edilmesi, hiç değilse masumiyet karinesini temel alan bir yaklaşımla kişi hakkında yürütülen kovuşturma kesin bir karara bağlanana kadar avukatların ruhsatlarına dokunulmaması gerekiyor.
Mesleğe başladığımızda ise bu durumu açıklayarak rastgele bir ofiste iş bulmamız ne yazık ki mümkün olmuyor. Zati mesleğe başladıktan 3-4 ay kadar bir mühlet sonra avukatlık yetkilerimiz geri alındığı için birden fazla meslektaş hukukla ilgisi olmayan işlerde çalışmak durumunda kalıyor. Avukatlar ekonomik manada kendine yetemez bir konuma sokuluyor, aileleriyle yaşamak durumunda kalıyor ve bunun manevi yükü altında eziliyor. Açıkçası sizi bu yaşa kadar okutmuş ailenizin yaşadığı hayal kırıklığıyla uğraş etmek maruz kaldığınız hak ihlaliyle gayret etmekten çok daha sıkıntı. Hele ki bayan meslektaşlar açısından ailenin kontrolünde bir hayat sürmeye itilmek sahiden yıpratıcı.
Barolar bu uygulama bakımından tesirli bir tavır alamadı ne yazık ki. İstanbul Barosu dünyanın en büyük barosu olmakla övünürken bu mevzuda bir daha düşünmeli. Ruhsat gasbına uğrayan avukatlarla ilgili bir komite kurmak, davalarına müdahil olmak, ruhsat iptaline münasebet gösterilen davalarda kovuşturmaların süratli bir biçimde sonuçlandırılması için efor göstermek üzere misyonlar yüklenebilirdi lakin hiçbirini yapmadı. İsim vermeden söyleyeyim, baro idaresinde faaliyet gösterdiğini bildiğim bir avukata bu uygulamadan bahsettiğimde bu türlü bir şeyi birinci kere duyduğunu söylemişti. Sanırım daha değerli gündemleri var, bilemiyorum.
BARIŞ BARIŞIK: ‘MASUMİYET KARİNESİNİN HİÇBİR KIYMETİ YOK’
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde 2017 yılında mezun oldum. Ankara Barosunda avukatlık stajını tamamladıktan sonra hakkımda siyasi saiklerle açılan davalar münasebet gösterilerek ruhsatım gasp edildi. Yaklaşık 3 yıla yakın müddettir, Avukatlık mesleğini yapma kriterlerini sağlamama karşın avukatlık ruhsatım gasp edilmektedir.
Hukuk fakültesi mezunu ve stajını tamamlamış bir avukat adayının ruhsatının gasp edilmesiyle birlikte mesleksel ömründe bir kesinti meydana gelmemektedir. Ruhsat gaspıyla birlikte öncelikle çalışma hakkımız elimizden alınmaktadır. Ayrıyeten avukatlık mesleğinin yapılmasıyla her daim eğitim devam etmekte olup eğitim süreci de kesilmektedir.
Hukuk bilgisinin daima devinim içinde olması sebebiyle ruhsatı gasp edilen avukatlar olarak mesleğe ve mesleksel bilgiye de yabancılaşmaktayız.
Hukuk Fakültesi mezunu ve bir avukat adayının ruhsatının gasp edilmesi, avukatlık mesleği dışındaki öbür iş müracaatlarında kuşku uyandırmakta olup ruhsatı gasp edilen avukatı hem iş alanında hem de özel alanında kriminalize olmasına sebep olmaktadır. Herkesin yargılanmaktan ve yargılanandan korktuğu bir periyotta avukat adaylarının evrakları dolaylı olarak herkesin bilgisine sunulmaktadır. Bizlerin avukatlık yapmamız engellendiği üzere öbür işlerde çalışmamız da engellenmektedir. Ruhsatı gasp edilen avukat toplumsal ve ekonomik taraftan büyük bir çöküntüye girmekte adeta “sivil ölüme” mahkum edilmektedir.
Stajımın bitmesinin bitmesinin akabinde yaklaşık 1.5 yıl boyunca TBB tarafından hakkımda siyasi sebeplerle açılan davalar münasebet gösterilerek avukatlık ruhsatı verilmedi. TBB’nin ruhsat vermeme sürecinden geri adım atmasıyla avukatlığa hak kazandım. Adalet Bakanlığı, TBB İdare Şurası tarafından tesis edilen ruhsat verme sürecinin iptali talebiyle açmış olduğu dava ile avukatlık ruhsatım tekrardan gasp edildi.
Adalet Bakanlığı bireyler hakkında siyasi sebeplerle açılan davaları ve soruşturmaları münasebet göstererek ruhsatları gasbetmeye çalışmaktadır. Yönetim mahkemeleri Adalet Bakanlığı’nın talepleri doğrultusunda, birkaç dava haricinde avukat adaylarının aleyhine kararlar vermektedir. Mahkemeler kelam konusu kararlarında maalesef münasebet göstermiyorlar. Mahkemeler, kararlarında yalnızca ilgili mevcut düzenlemeyi yazarak matbu kalıplaşmış birkaç cümle yazmaktadır. Mahkemelerde avukat adaylarının beyanları hiçbir halde dikkate alınmıyor kararda avukat adaylarının beyanları değerlendirilmeye dahi tutulmuyor.
Baroların geneli ruhsat gaspları konusunda kayıtsız kalarak ruhsatı gasbedilen avukatlar yalnız bırakmaktadırlar. Barolar, avukat adaylarının ruhsatlarını onayladıktan sonra bütün sorumluluklarının bittiklerini düşünüyorlar. Kelam konusu hukuka ters duruma ait rastgele bir reaksiyon verilmemekte, ruhsatı gasp edilen avukat adaylarıyla rastgele bir dayanışma gösterilmektedir. Mesela, ruhsatımın gasp edilmesi üzerine açılan davada müdahil olması istikametinde talepte bulunmama karşın Ankara Barosu gerekçesiz bir biçimde reddederek vermiş olduğum hukuk uğraşında taraf olmadı.
Kelam konusu uygulamayla bir arada hakkında soruşturma başaltılan ya da dava açılan bireylere avukatlık ruhsatı verilmiyor. Kişinin yargılaması olsa bile kişi hakkında ceza verilip bu ceza katılaşmadığı takdirde kişi saf olarak sayılır. Bu temel prensiptir. Hakkımda katılaşmış bir mahkumiyet olmamasına karşın yıllardır ruhsatım gasbedilmektedir. Bu hukuka karşıt uygulamayla masumiyet karinesi unsurunun hiçbir formda kıymetli olmadığını görülmektedir.
Tek adam rejimi olarak isimlendirilen siyasi iktidar ülkeyi yönetirken insanları ve kurumları kendine itaat eden ve etmeyenler olarak ayırmakta olup kendisine itaat etmeyenleri yok etmeye çalışmaktadır. Başta söz özgürlüğü, toplantı özgürlüğü ve örgütlenme özgürlüğü haklarını kullanan beşerler çeşitli baskılara maruz kalmaktadır. Bu kapsamda muhalif olan şahıslara yönelik süratli bir halde ceza davaları açılmaktadır. Siyasi saiklerle açılan bu davalar absürt sayılara ulaştığı bilinmektedir.
Muhalif beşerler hakkında açılan bu hukuka karşıt davalarla, yargılanan insanların çalışma hakları engellenmektedir. Hasebiyle hak savunuculuğu yapan insanların avukatlık yapmaları da engellenmiş oluyor.
Siyasal iktidar şu an yargının değerli kısmını kendisine bağımlı hale getirdi. Ancak yargının üç sacayağından biri olarak tanım edilen savunmayı hâlâ kendisi alışılmış hale getiremedi. Bu sebeple siyasal iktidar; Baroları parçalayarak yandaş barolar kurarak, baro genel şuraların siyasi parti genel konseylerinin yapılmasına karşın daima erteleyerek; avukatların mesleklerini ifa etmelerini engellemeye çalışarak ya da avukatların mesleklerini ifa ettikleri için çeşitli cezalarla cezalandırılarak savunmayı ve avukatlık mesleğini yok etmeye çalışmaktadır. Ruhsat gaspları da kelam konusu bu taarruzların bir kesimi olarak okumak gerekmektedir. Şu an Avukat adaylarının ruhsatları gasbedilmekte olup şayet önüne geçemediğimiz takdirde hali hazırda ruhsatları var olan meslektaşlarımızın da ruhsatları tehlikeye düşecektir.
SİMİN ATABAY: 2 KERE RUHSAT GASPINA UĞRADI
Van Barosu İdare Konseyi tarafından adıma staj bitim evrakı düzenlendi ve Avukatlık Ruhsatı talebim Öncelikle bağlı bulunduğum Van Barosu tarafından daha sonra da Türkiye Barolar Birliği’nce kabul edilmiş ve verilen kararı onaylamak üzere Adalet Bakanlığı’na belge ile bir arada gönderilmiştir. Adalet Bakanlığı tarafım ile ilgili kararın bir daha görüşülmek üzere geri gönderilmesi tarafında görüş bildirmiştir. Bu görüş üzerine Türkiye Barolar Birliği baroya avukat olarak kaydedilme talebimin, hakkımdaki kovuşturmaların sonucuna kadar bekletilmesine karar vermiştir. Adalet bakanlığı için ‘görüş bildirmiştir 2 demem şuurlu bir söylemdir. Zira Adalet Bakanlığının Avukat kabul süreçlerine karşı sırf görüş bildirme hakkı vardır. Ancak maalesef tekelci bir zihniyetle neredeyse kendi meslek örgütümüz olan Barolar Birliğine karşı vesayet kullanmak suretiyle avukatlık kabul kararını elinde bulundurma hakkını gasp etmektedir. Benim ruhsatım birinci olarak o vakit gasp edilmişti. Birinci diyorum zira maalesef avukatlık ruhsatım iki kere gasp edildi.
Bu karar akabinde 1 yılı aşkın mühlet avukatlık mesleğini icra etmekten mahrum bırakılmış olup çeşitli mağduriyetler yaşadım. Öncelikle yetişkin bir birey olarak kendimi idame edecek maddi imkanlarım olması gerekiyordu ama meslek örgütünün bu manadaki pasifliği yüzünden hukuk topluluğunda iş bulamadım. Avukatlık Ruhsatnamem olmadığı için duruşmalara girmem mümkün değildi bu yüzden bir hukuk ofisinde iş bulabilmem başlı başına sorundu. Yaşadığım kentten daha büyük bir kente giderek (İstanbul) iş bulabileceğimi düşündüm lakin orada bulunduğum 6 aylık müddet zarfında çeşitli kafelerde garsonluk ve fabrika personelliği üzere işler yaptım. Lakin bir yandan da uğraş etmek gerekiyordu.
Meslek örgütümüz olan TBB Adalet Bakanlığının olumsuz görüşüne uyarak kendi meslektaşlarına birinci darbeyi esasen vurmuştur. Önümüzde birinci olarak kendi meslek örgütümüz durmuştu. Bu süreci birinci olarak yaşayan arkadaşlar olarak hepimiz Türkiye’nin bir vilayetinde yalnız başımıza gayret ediyorduk. Daha sonra toplumsal medya aracılığı ile birbirimize ulaştık ve hiç tanımadığım bir sürü meslektaşım, yoldaşım, dostum, uğraş arkadaşım olmuştu. Bu ile neler yapabileceğimiz üzerine istişareler yapıyorduk. Yaptığımız çaba sonucunda 1.5 yıldan sonra yapabildiğimiz ne acı ki Türkiye Barolar Birliği’nin yanımızda durmasını sağlamaktı. Gayretlerimizle birinci mahzur olan ne acı ki tekrar kendi meslek örgütümüz olan TBB’yi Adalet Bakanlığının olumsuz görüşüne karşı direnmesi noktasında ikna etmiştik. Bu geç kalınmış direnme çoğumuzun hayatından iki yılını meslek hayatımızdan alacağımız iki yıllık tecrübeyi de götürmüştü. Natürel bu işin sadece somut boyutu idi.
Ayrıyeten bu mühlet zarfında TBB ile yaptığımız harici görüşmelerde avukatlık ruhsatı almak için kendilerine tekrar müracaat yaptığım takdirde Adalet Bakanlığının muhtemel bir olumsuz görüşüne karşı verdikleri olumlu kararda direneceklerini belirtmeleri üzerine tekrar Van Barosu’na müracaatta bulundum.
Gerisi gerisine ruhsat gaspı kararları alıyorduk. Artık meslek örgütümüz direniyor ama Adalet Bakanlığı şimdi ruhsatlar basılmadan direnme kararına karşı Yürütmenin Durdurulması talepli iptal davaları açıyor.
Tarafıma yapılan İkinci ruhsat gaspı da bu türlü gerçekleşti. 1 yılı aşkın müddet sonra ruhsat almıştım. Ancak şimdi mesleğimin 15. gününde tarafıma iptal istemli dava açıldığını öğrendim. Bu mühlet zarfında mesleğe adapte olmak elbette çok sıkıntı. Bu durumu yaşayanlar olarak evrak almaktan imtina ediyoruz. Zira her an bir Yürütmenin Durdurulması kararı ile ruhsatımız tekrar elimizden alınabilir. Benim de motamot o denli oldu. Mesleğimin 3. ayında iken Yürütmenin Durdurulması kararı verildi ve tekrar işsizdim. Üstelik verilen bu karar masumiyet karinesinin ihlali demek.
Ruhsatı gasp edilen arkadaşlarımızın hepsi hakkında politik sebeplerle evrak açılmış olan şahıslardır. Ve bu belgelerde karar verilip mutlaklaşması beklenmeksizin toplumda itibarsızlaştırma, yıldırma, uğraştan uzak tutmak mantığıyla arkası gerisine hukuksuz kararlar veriliyor. O denli bir durum ki bunu yaparken Anayasayı, Milletlerarası Kontratları, Avukatlık Kanununu ihlal ederek yapıyor. Bu süreçte şu usul kararlara bile denk geldik. Hakkında isimli bahislerde açılmış davalar olan kimi meslektaşların davaları Politik dava olmadığı için avukatlık mesleklerini yapma konusunda rastgele bir mahzur olmadığı tarafında. Bu kararlardan açıkça görüyoruz ki verilen kararlar da açılan davalar da büsbütün sisteme karşı tenkitlerde bulunan ya da yasal hakları olan toplantı, şov, yürüyüş haklarını kullanan meslektaşlara karşı bilhassa yapılmakta. Kabacası şu; “siz sahtecilik cürmünden karar bile giyseniz bir formda sizi aklarız Avukat olabilirsiniz lakin politikseniz ya da bizden değileniz avukat olamazsınız” denilmekte.
Ne acıdır ki hak savunuculuğu yapacak olan bizler öncelikle kendi evraklarımızın hem avukatı hem sanığı hem de davalısı olduk. Bu formda hakkın önü kapatılarak kendileri üzere düşünen kendi belirledikleri hudutlar içerisinde “hak savunuculuğu” yapacak avukatlar yetiştirmekti. 2. Baroları Bu temelde kurmak istiyorlar. Fakat unutulmaması gereken şudur ki; bizler Avukatlık Ruhsatnamesi ile fakat avukat olabiliriz o ruhsatnameye sahip olamazsak bile temelde hukukçuyuz ve hak aramanın önüne geçemezler.
Lakin bu durumda eleştirilmesi gereken birinci olarak yeniden Türkiye Barolar Birliğidir. “Beni de sevsinler” kanısı ile meslektaşlarının değil, politik gücün yanında durmayı meslektaşlarının hak arama uğraşına sessiz kalarak hatta bazen alaycı davranan bir lider ile olacak iş değil.
Bundan sonraki süreç hakkında maalesef yorum bile yapamaz durumdayız. Çünkü verilen kararlar birbiriyle çelişen ve tutarsızlık gösteren kararlar. Yaşayarak hoş şeyler görmek ümidiyle çabayı elden bırakmamaya çalışıyoruz.
HARUN KAYA: BAKANLIK STAJYERİ GÖRMÜYOR
Üniversiteye gittiğim birinci yıl, arkadaşlarla üç lisanda barış ve bayan hayatına özgürlük sloganlarını içeren bir yazılama yapmıştık. Lakin bu yazılamalar münasebet gösterilerek hakkımızda Çarşamba Cumhuriyet Başsavcılığınca Terör Örgütü Propagandası hatasından soruşturma yürütüldü. Bu soruşturma devam ederken, yatay geçiş ile yerleştiğim Atatürk Üniversitesi Hukuk Fakültesinden 2019 yılından mezun oldum ve avukatlık stajı için Bursa’ya yerleştim. Doğal 1 yıllık avukatlık stajımı Bursa Barosunda yaptım ve 26.08.2020 tarihi prestijiyle ruhsat müracaatında bulundum. Bursa Barosu’nun birinci idare heyeti toplantısında Adalet Komitesi’nin itirazı ile hakkımda 2016 yılından beri yürütülen Çarşamba Cumhuriyet Başsavcılığı’nın soruşturma evrakının akıbetinin sorulması kararı verildi. Bu karar üzerine, Çarşamba Cumhuriyet Başsavcılığı yanıtı yazısında hakkımda yürütülen soruşturmanın derdest olduğu ve şimdi kovuşturmaya dönüşmediğini iletti. Doğal, Avukatlık kanunu unsur 5 kapsamında soruşturma Avukatlığa mahzur haller ortasında sayılmamıştır. Bunun üzerine Bursa Barosu’nun 03.09.2020 tarihli İdare Heyeti toplantısında müracaatımın kabulüne karar verilerek, ruhsat müracaat belgem TBB’ye gönderildi. Burada da rastgele bir mahzur hal olmaması karşısında TBB 11.09.2020 tarihli İdare Şurası Kararı ile Avukatlığa alınma müracaatımı uygun görmüştür. Artık, uygulama hakkında bilgi sahibi olmayanlar için söylüyorum, Avukatlığa alınma müracaatları üç kurumun kontrolünden geçmektedir. Birincisi avukat adayının 1 yıllık stajını tamamladığı mahallî baroya yapılır müracaatlar. İkincisi Türkiye Barolar Birliği lokal baronun vermiş olduğu, Avukatlığa kabul evraklarını ya onaylar, ya da aday hakkında kovuşturma belgesi mevcut ise , Avukatlık Kanunun 5. Hususunun 3. Fıkrasından doğan taktir yetkisini kullanarak adayın başvurusunu kovuşturma sonuna bırakabilir. Üçüncü kademe ise, Türkiye Barolar Birliğince onaylanan belgelerin, görüş alınması üzerine Adalet Bakanlığı’na gönderilmesi evresidir. İşte Avukat adayların ruhsat gaspları tam da bu etapta ortaya çıkmaktadır. Olağan Türkiye Barolar Birliği’nin onayından geçmeyen evraklar da mevcut, bu durum da mağduriyetlere yol açmakta, lakin Adalet Bakanlığı’nın uygulamaları karşısında devede kulak sayılır derecededir. Neyse bütünlüğü çok dağıtmadan, hakkımdaki süreci anlatmaya devam etmek istiyorum. Az evvel belirttiğim üzere birinci evvel Bursa Barosu, daha sonra da TBB onayından geçen ruhsat müracaatım görüş alınmak üzere, 11.09.2020 tarihinde Adalet Bakanlığı’na gönderildi. Bu evre artık elini çenenin altına koyup, uzunca bir beklemek manasına geliyor. Zira Adalet Bakanlığı’nın görüş bildirme mühleti 60 iş günü ve genelde mühletin son günü hatta günün bitimine yakın son saatte gönderildiği bile oluyor. Şayet benim mühletin bitimine 1 gün kala olumsuz görüş bildirilerek, gönderilmişti. Geri gönderme münasebeti ise, hakkımda yürütülen soruşturmanın derdest bulunmasıydı. Lakin soruşturma Avukatlığa mani haller ortasında olmadığı için TBB,, 06.11.2020 tarihli direnme kararı ile ruhsatım onaylandı. Bunun üzerine Bursa Barosunun 03.12.2020 tarihinde düzenlemiş olduğu yemin merasiminde ruhsatımı aldım ve mesleğe başladım. Bu süreç yaklaşık olarak 4 ay sürdü, oysa benimle tıpkı tarihte ruhsat müracaatında bulunan öteki arkadaşlarımın ruhsatları kendilerine 1 ayda teslim edildi. Ben şimdi avukatlığımın sevincini yaşayamadan, Adalet Bakanlığı tam 11 gün sonra 14.12.2020 tarihinde ruhsatımın iptali için yürütmeyi durdurma talepli dava açtı. Doğal Adalet Bakanlığı ret münasebetinde belirtmiş olduğu sebeplerle, yani hakkımda soruşturma olduğu münasebeti ile dava açmıştı. Bu haliyle, bir ihtimal davayı kaybedeceğini öngören Adalet Bakanlığı, ceza soruşturmasına da müdahalede bulunarak, 2016 yılından beri derdest bulunan ve hakkında rastgele bir dava açılmayan, ayrıyeten evrak kapsamına yaklaşık 5 yıl boyunca tek bir evrak girip, çıkmadan hakkımda ceza davası açmıştır. Adalet Bakanlığı’nın yargıya açıkça müdahalede bulunduğunun en güçlü ispatı ise, 5 yıl boyunca üzerinde rastgele bir süreç yapılmayan soruşturma belgesine ilişkin iddianamenin, ruhsat müracaatımın görüş alınmak üzere Adalet Bakanlığı’na gönderildiği müddet içerisinde hazırlanması olarak gösterebiliriz.
Hakkımda ceza kovuşturması yapılınca, Ankara 9. Yönetim Mahkemesi ivedilikle bir formda, süreç tarihinde kovuşturmanın mevcut olup, olmadığına bakılmaksızın adaba ve yasaya karşıt bir biçimde ruhsatım hakkında yürütmeyi durdurma kararı verdi. Bu sırada yapmış olduğum müdahillik talebim şimdi karara bağlanmadığı için, karara karşı yaptığım itirazın da incelenmeksizin reddine karar verildi. Yürütmeyi durdurma kararı ile birlikte geçtiğimiz 5 Nisan Avukatlar gününde ruhsatım açıkça gasp edildi ve baro levhasından kaydım silindi.
Bizler temelinde Adalet Bakanlığı’nın ve Yönetim Mahkemeleri’nin bu uygulamalarından çok, bir meslek kuruluşu olan baroların bu haksız uygulamalara karşı sessiz kalmalarına kızıyoruz. Türkiye Barolar Birliği süreci tesis eden taraf olduğu için mecburen davalı taraf sıfatını alıyor. Bizler de lakin, hak ve menfaatleri direkt etkilenen taraf olduğumuz için, davaya katılma yoluyla iştirak edebiliyoruz. TBB davaya zarurî iştirakten diğer, yapılan uygulamalara kabul derecesinde sessiz kalmaktadır. Mahallî barolardan ise bir iki baro dışında adeta görmedim, duymadım, bilmiyorum hali kelam mevzusudur. Mesela halihazırda birçok vilayette baro seçimleri yapılmaktadır. Lakin baro başkanlığına aday olan Avukatların hiçbirinin seçim vaatleri ortasında ruhsat gaspları ile ilgili bir bahis yok. Bu nedenle, gerek TBB’den gerekse de mahallî barolardan kâfi dayanak göremiyoruz. Kaldı ki, bu problem bizden çok Türkiye Barolar Birliği’nin bir sıkıntısı. Şöyle ki, Adalet Bakanlığı ve Yönetim Mahkemeleri sadece bizim ruhsatlarımızı gasp etmemekte, birebir vakitte Avukatlık Kanunu’nun Türkiye Barolar Birliğine tanıdığı taktir yetkisini de gasp etmektedir. Az evvel de bahsettiğim üzere, Avukatlık Kanunu 5. hususunda hakkında kovuşturma bulunan avukat adayların durumu Türkiye Barolar Birliği’nin taktir yetkisine bırakılmıştır. Yani Türkiye Barolar Birliği kanunun kendisine tanıdığı taktir yetkisini kullanarak ister ruhsatı verir, isterse de vermez. Lakin geldiğimiz şu etapta gerek Adalet Bakanlığı gerekse de Yönetim Mahkemeleri bu taktir yetkisini TBB’den adeta gasp ederek, kullanmasını engellemektedir. Yani TBB’nin taktir yetkisini kullanarak verdiği ruhsatları Adalet Bakanlığı talebiyle Yönetim Mahkemeleri çarçabuk ve hiçbir hukuksal münasebet göstermeden iptal ediyor. Türkiye Barolar Birliği bu uygulamalara karşı rastgele bir reaksiyon verememektedir. Bizler yani ruhsatları gasp edilen Avukatlar, binlerce üyesi olan ve bir meslek örgütü pozisyonunda bulunan Barolardan ve TBB’den daha yürekli davranıyoruz. Haksız ve hukuka muhalif uygulamalara karşı bizler baroların prestijini da koruyoruz. Şayet ki, barolar Adalet Bakanlığı’nın bu uygulamalarına karşı sessiz kalmasaydı, şu an Adalet Bakanlığı tarafından geri çevrilen belgeler bir evvelki periyot belgelerinden daha az olurdu. Bu nedenle, gerek TBB’yi gerekse de mahallî baroları bir meslek örgütü olarak Avukatın haklarını müdafaa vazifelerini yerine getirmelerini istiyoruz.
Masumiyet karinesi bir kimsenin suçluluğunun hükmen sabit oluncaya kadar, kimsenin hatalı sayılamayacağını düzenleyen üniversal bir hukuk doktrinidir. Ayrıyeten Anayasamızın 38. unsuru ile de teminat altına alınan temel haklardandır. Fakat maalesef ki, ülkemizde en çok akına uğrayan haklar ortasında yer almaktadır. Ruhsat gaspları tarafından kıymetlendirecek olursak; hakkında ruhsatın iptali için dava açılan yahut ruhsatı hakkında iptal kararı verilen meslektaşlarımızın yüzde 90’nından fazlası hakkında, ceza hukuku manasında rastgele bir mahkumiyet kararı kelam konusu değildir. Yani bu bireyler hakkında
verilmiş katılaşmış yahut katılaşmamış bir karar kelam konusu değildir. Geri kalan pek az kişi hakkında ise karar verilmiş ise de, bu karar şimdi kesinleşmemiştir. Kaldı ki, avukatlığa mahzur olacak biçimde mutlaklaşmış bir mahkumiyet kararı bulunan meslektaşlarımız sonucu bildikleri için ruhsat müracaatında dahi bulunmuyorlar. Şu an Yönetim Mahkemelerinde masumiyet karinesi ayaklar altına alınmış durumda. Masumiyet karinesi kişiyi, hakkında birinci derece mahkemesince verilen karara karşı, İstinaf ve Temyiz sürecine kadar koruyan temel bir unsurdur. Buradaki maksat ise, birinci derece mahkemesinin kararlarının yüksek yargı kontrolüne alışılmış olmasıdır. Kaldı, ülkemizde üst derece Mahkemelerince bozulan binlerce belge mevcut olup, birçoğu beraatle sonuçlanmaktadır. İdari manada açılan iptal davalarının bahislerine baktığımızda, evrakların yüzde 90’nında fazla hakkında rastgele bir karar bulunmayan meslektaşlarımıza ilişkindir. Yani bir Avukat adayı hakkında ceza soruşturması yahut kovuşturmasının mevcut olması, Yönetim Mahkemelerinin YD yahut iptal kararları için kâfi görülmektedir. Bu durum açıkça hukuk devleti prensibinin ve masumiyet karinesinin ihlali manasına gelmektedir. Kanunu uygulamama konusunda Adalet Bakanlığı ve Yönetim Mahkemeleri ihtisaslaşmış durumda. Şöyle ki; mesela Adalet Bakanlığı boş bir sayfayla dahi dava açtığı taktirde, Yönetim Mahkemeleri o boşluğu doldurarak iptal kararları veriyor. Artık o denli bir hal almış ki, Yönetim Mahkemeleri Adalet Bakanlığı’nın talebi dışına çıkamamakta ve açıkça maddeyi uygulayamamaktadır. Mesela benim evrakta, birebir uyuşmazlıkta Ankara 12. İdari Dava Dairesi tarafından verilen lehe kararları, YD itiraz merci olan tekrar Ankara 12. Dava Dairesine sunduğumuz halde mahkeme evvelki kararlarını adeta görmezden gelerek ve içtihat değiştirerek, aleyhe kararlar vermeye başladı. Bu derece baskı ve güç altına alınan Yargı’dan masumiyet karinesinin uygulamasını beklemek, Türkiye’de halihazırda uygulanan hukukun olağan akışına terstir.
Ruhsat gaspları, iktidara muhalif olan, iktidarın kanun ve nizam bilmez tavrına karşı duran, ses çıkaran hak savunucularına karşı uygulanmaktadır. Zira, hiçbir iktidar kendisini eleştiren, bu konuda toplumu bilinçlendiren bir kesim istemez karşısında. Mevcut iktidar da, açıkça yargıya buyruk ve talimat vererek yargıyı adeta bir sopa üzere kullanmaktadır. Hiçbir partinin iki devirden fazla, iktidardan kalmaması görüşündeyim. Zira iktidarlar birinci iki devirde devlet ve toplum faydasına çalışırlar. İki devirden sonra, iktidardan düşmeyeceği hissiyatına kapılan iktidarlar artık devlet ve toplum faydasından çok, kendisinin ve ailesinin faydasına hareket eder. Ayrıyeten, önceliği devlet ve toplum faydası olmadığı için de, egosunu tatmin etmeye başlar. Ego tatminini de gerek kurum ve kuruluşlar aracılığıyla gerekse de yargı aracılığıyla yapar. Elimizden alınan ruhsatlarımız da bir egoya kurban olmuş durumda. Lakin unutulmamalıdır ki, insan hakları gayretimiz sırf bir Avukatlık ruhsatına bağlı olmayıp, her şartta devam edecektir.
Mesleğe yeni başlayan avukatlar maalesef ki, sıkıntı şartlarda mesleğini icra etmeye çalışmaktadırlar. Bilhassa avukatlık stajında çok düşük fiyatlarla çalıştırılan ve bu nedenle staj devrinde birikim yapamayan, bu nedenle maddi manada kâfi bir düzeyde olmayan meslektaşlarımız taban fiyatlara denk gelen bir fiyat karşılığında diğer bir avukatın yanında bağımlı bir biçimde çalışmak zorunda kalıyor. Meğer, hâkim ve savcı stajyerleri aylık 5 bin – 6 bin TL’ye varan bir staj fiyatı almakta ve kısa mühlet içerisinde bir konut yahut otomobil alacak düzeye gelmektedir. Fakat, avukat stajyerine gelince bilhassa stajın birinci 6 aylık kısmında Adalet Bakanlığı nezdinde stajyer avukata rastgele bir fiyat verilmemektedir. Bu durum yargının kurucu ayakları ortasındaki eşitsizliği açıkça göstermektedir. Bu eşitsizlik karşısında yargı da topallamakta. Mesleğin şimdi başında kendi ofisini açan meslektaşlarım istikametinden ise daha şiddetli bir süreç kelam mevzusudur. Birinci etapta barolar tarafından verilen CMK görevlendirmeleri çok cazip görülse de, bilhassa görevlendirme fiyatlarının çok düşük olması ve bu fiyatların yarısına yakının da vergilere gittiğini göz önünde bulundurduğumuzda durum pek de iyi görünmüyor. Yeri gelmişken söylemek istiyorum, husus vergiye gelince avukatlık bir özgür meslektir deyip, çıkarımızın yarısına ortak olan anlayış, avukatlık ruhsatına gelince avukatlık bir kamu hizmetidir deyip, avukatlık yapmamızı engelliyor. Bu açıkça ikiyüzlülüktür.
Cumhuriyet
