Uzman hekimden “Horlama ve uyku apnesi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir” uyarısı

Bayındır Sıhhat Kümesi’nden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Özçelik, bağışıklık sistemi üzerinde tesirlerinden ötürü uyku kalitesinin ve sağlıklı nefesin büyük ehemmiyet taşıdığını belirterek, uyku apnesi ve horlama meselesiyle ilgili bilgiler verdi.

Güçlü bir bağışıklık sistemi için çok büyük bir role sahip olan uykunun, bedeni enfeksiyonlardan koruyan değerli bir kalkan fonksiyonu gördüğünü belirten Özçelik, sistemsiz uykunun bağışıklık sisteminde önemli hasarlara yol açtığını ve yalnızca bir gece uykusuz kalmanın bile hastalıklara davetiye çıkardığını tabir etti.

Bilhassa, uyku esnasında teneffüsün en az 10 saniye durmasına sebep olan tıkayıcı uyku apnesinin, Kovid-19 salgını nedeniyle büyük risk oluşturduğunu aktaran Özçelik, uyku apnesi olan hastaların, Kovid-19 nedeniyle hastanede yatma ve teneffüs düşüncesine girme oranının, olağan hastalara nazaran en az 2 kat fazla olduğunu kaydetti.

“BURUN AÇIKKEN HORLAMAYAN ŞAHISTA HORLAMA GÖRÜLMEYE BAŞLAR”

Özçelik, uyku kalitesine tesir eden faktörlerin en hafifinin horlama olduğunu belirterek, “Aşırı kilo, sedatif ilaç, uyku ilacı ve çok alkol kullanımı üzere durumlarda küçük lisan, yumuşak damak, lisan ve boğaz kaslarının gerginliği azalır. Çok kilolu bireylerde yutak civarında yağ birikimi görülür. Gevşemiş kaslar sırt üstü yatınca lisanın ve küçük lisanın boğaz gerisine gerçek kaymasına mahzur olamaz, bu durumda kişi kendisi çok farkında olmasa da etrafını rahatsız edecek biçimde horlamaya başlar” bilgilerini verdi.

Burun tıkanıklığına neden olan patolojilerin de horlamanın kıymetli nedenlerinden birisi olduğunu belirten Özçelik, şunları kaydetti:

“Bu bireylerde uykuda havayı almak için yapılan teneffüs eforu ile genizde negatif basınç oluşarak boğazdaki dokular hava yoluna gerçek çekilirler. Sonuçta burun açıkken horlamayan bireyde horlama görülmeye başlar. Bu durum birtakım şahısların yalnızca alerjik devirlerde yahut grip, sinüzit olduğu vakitlerde neden horladığını açıklar. Burun orta bölmesindeki eğiklikler (deviasyon), burun polipleri, büyümüş konkalar (burun etleri), burun ve genizdeki tümörler, bu tip burun tıkanıklığına ve horlamaya sebep olan nedenlerdir.”

HORLAMA, UYKU APNESİNE TABAN HAZIRLAYABİLİR

Özçelik, uyku esnasında teneffüsün on saniye ve üzerinde durması sonucu ortaya çıkan tablonun uyku apnesi (uykuda teneffüs durması) olduğunu belirterek, “Horlamaya neden olan faktörler, daha ileri evrede uyku apnesine yol açabiliyor. Tıkayıcı uyku apnesi her 100 şahıstan en az 5’inde görülürken, bilhassa çok kilolu orta yaştaki erkeklerde bu oran daha da yükseliyor. Çocukların ise yüzde 10-12’sinde tıkayıcı uyku apnesine rastlanıyor” dedi.

Sağlıklı bir ömür için gece uykusunun iyi bir biçimde alınmasının koşul olduğunu belirten Özçelik, “Gece uyku tertibinin tıkayıcı uyku apnesi ile bozulması sonucunda dinlenilmeden geçirilen geceler kelam konusu olacaktır. Tıkayıcı tipte horlama hastalığı olan bireyler uykularının çok az bir kısmında derin uyku fazına geçer. Dinlenmeden geçirilen ve huzursuz bir gecenin ertesinde uykulu, yorgun ve verimsiz bir gün başlayacaktır. Evvelce televizyon seyrederken yahut yemek sonrasında hafif uyuklamalar görülürken, daha sonra apnenin şiddetinin artmasıyla birlikte daha önemli meseleler ortaya çıkacaktır. Otomobil kullanırken ya da iş başında uyuklamalar görülebilecektir. Yapılan çalışmalarda, ölümlü trafik kazalarının bir kısmından uyku apneli şahısların otomobil kullanmasının sorumlu olduğu gösterilmiştir” diye konuştu.

Gece uykusu sırasında apnelerin saatte 100-200 sefer olabilecek sayılara ulaşabileceğini aktaran Özçelik, “Apneler sırasında kan oksijen seviyesi düşer ve buna bağlı olarak kalp kanı daha süratli pompalamak zorunda kalır. Kalp ritmi bozulurken, yıllar içinde yüksek tansiyon, kalp büyümesi hatta uykuda ani vefatlar bile görülebilir.” ihtarında bulundu.

Uyku apnesi çocuklarda aksiliklere yol açabilir

Çocuklarda uyku apnesinin daha çok okul öncesi periyotta görüldüğünü belirten Doç. Dr. Özçelik, uyku apnesinin çocuklar üzerindeki olumsuz tesirlerine ait şu bilgileri verdi:

“Uyku apnesi çocuklarda farkına varılmazsa diş-damak yapısında bozukluklar, gelişme geriliği, çocukta uzunluk ve kilonun yaşıtlarından geri kalması, okul başarısızlığı ve zihinsel gelişimde aksaklıklar üzere çok önemli sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Bunlara ek olarak davranış bozuklukları, hiperaktivite, geceleri yatağa işeme, kalp ve ritim bozuklukları da görülebilir.”

HORLAMA VE UYKU APNESİ OLANLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKENLER

Özçelik, horlama ve uyku apnesi sorunu olan şahısların fazla kilolarını vermesi gerektiğini söz ederek, sportif bir ömür biçiminin seçilmesi gerektiğini kaydetti.

Alkol alımının kısıtlanması gerektiğini belirten Özçelik, “Uyku ilaçları, sakinleştirici ve antihistaminik denilen alerji ilaçlarının kullanımına apneyi artırabileceğinden ötürü dikkat edilmelidir. Uykudan 3-4 saat evvel ağır yemekten kaçınılmalıdır. Çok yorgunluktan sakınılmalıdır. Sırt üstü durumda ahenge yerine, yana yatarak ahenge tercih edilmelidir” sözlerini kullandı.

HORLAMA VE UYKU APNESİ TEDAVİSİNDE KULLANILAN PROSEDÜRLER

Özçelik, kelam konusu hastalıkların tedavisinde tıkanıkların giderilmesine yönelik teşebbüsleri şöyle sıraladı:

“Çocuklarda büyük bademcik ve geniz etine yönelik ameliyatların sorunları büyük oranda çözdüğünü ve çocuğun ömür kalitesinde değerli iyileşmeler sağladığını biliyoruz. Erişkinlerde ise öncelikle, varsa burundaki patolojilerin düzeltilmesi gerekir. Burun orta bölmesindeki eğriliklerin giderilmesi, büyümüş burun etlerinin küçültülmesi, burun içindeki polip, kist, tümör üzere oluşumların alınması ve tıkanıklığı giderici teşebbüsler öncelik gerektiren süreçlerdir.”

Ağız ve boğaz kısmına yönelik olarak damak ve küçük lisandaki sarkıklıkların, lisan kökündeki ve bademciklerdeki büyümelerle, ağız ve çene yapısındaki bozuklukların uygun cerrahi tekniklerle düzeltilebileceğini aktaran Özçelik, “Bu ameliyatlarda en temel prensip dokulara minimal hasar vererek konforlu biçimde azamî faydası sağlamaktır” dedi.

Burun ve boğaz bölgesinde önemli sorunu olmayan ve cerrahinin çok riskli olduğu yahut hasta tarafından istenilmediği durumlarda olumlu basınçlı oksijen tedavisinin, ağız ve burundan bir maske yardımıyla gerçekleştirilen, tıkayıcı uyku apnesine de değerli yarar sağlayan bir aygıt olduğunu aktaran Özçelik, “Hastanın durumuna nazaran değişebilen basınçlarda gönderilen hava ile tıkanıklık aşılarak hastalık tedavi edilmeye çalışılır. Lakin yüzlerinde maske ile uyumak üzere bir durum kelam konusu olduğu için hastaların bir kısmında bu duruma ahenk sorunu görülebilir” diye konuştu.

Cumhuriyet