“Zona, strese ve bağışıklık sisteminin zayıflamasına bağlı olarak tekrarlayabilir”
Tüm dünyanın uğraş ettiği koronavirüs pandemisi, telaş ve gerilimi de beraberinde getirdi. Gerilime bağlı olarak ortaya çıkan hastalıklar da arttı. Suçiçeği geçirmiş olan bireylerde ortaya çıkan ve halk ortasında “gece yanığı” olarak da bilenen zona hastalığının gerilime ve bağışıklık sisteminin zayıflamasına bağlı olduğunu söyleyen Dermatoloji kısmından Uzman Dr. Nilsu Salih, “Zona daha evvel geçirdiğiniz suçiçeği virüsünün tekrarlamasıyla oluşan bir viral enfeksiyon. Daha evvel geçirdiğiniz bir suçiçeği enfeksiyonu, ömür uzunluğu bağışıklıkta bir uykuya yatıyor. Daha sonra bağışıklığınız baskılandığında, tekrar tekrarlayabiliyor. Deriyle sonu tuttuğu için çoklukla bedenin tek bir bölgesinde oluyor. Deri yüzeyinde su kabarcıkları oluşuyor. Sonu tuttuğu için de ağrılı seyrediyor” dedi.
Zonanın her yaşta görülebildiğini ve birinci şikayetlerin ağrı olduğunu belirten Salih, “Zonanın belirtilerinde, çok az yalnızca ağrı ile seyredebiliyor. Onun dışında çoklukla hastalarda bir hafta öncesinde ağrı sonrasında başlayan baloncuk formunda, küçük su kabarcıkları olduğunu görüyoruz. Hastanın birinci şikayetleri genel olarak ağrı olduğu için, farklı yönlendirilebiliyor. Şayet ağrı göğüs yahut bedenin öteki bölgelerindeyse, kalbe muayene yapılabiliyor. Sonrasında ise tedavi için hudut tutulumu kıymetli. Ekseriyetle zonayı 50 yaş üstünde görüyoruz lakin ıstırap, gerilim tetiklediği vakit her yaşta görülebiliyor” diye konuştu.
“NÖROLOJİK TEDAVİ DE GEREKİYOR”
Zonada hudut tutulumu ile cilt tutulumunun tıpkı seyretmediğinin altını çizen Salih, “Zonanın tedavisinde birinci 72 saat içinde verilen antivirallerin tesiri yüksek. Onun dışında hudut tutulumu ile cilt tutulumu birebir seyretmiyor. Şayet hastanın yaşı ileriyse, yaşa bağlı olan bir hudut harabiyeti olduğu için çok daha fazla ağrı hissediyor. Doğal olarak nörolojik tedavi de gerekiyor. Hastanın ağrısı devam etse bile, 3 hafta sonrasında büsbütün olağana dönse de 1 yıla kadar uzayabiliyor” diyerek nörolojik tedavinin gerekli olabildiğini vurguladı.
Uzman Dr. Nilsu Salih, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Virüs, bağışıklık sisteminde ömür uzunluğu uykuya yattığı için bağışıklık her düştüğünde, çok sık olmasa da tekrarlayabiliyor. Bunun en büyük tetikleyicisi külfet, gerilim. Onun dışında, bağışıklık düşüren hastalıklar. Hasta kanser olabilir, kemoterapi görüyor ya da ameliyat geçirmiş olabilir. Bunlar, zonanın tekrarlamasını tetikleyebiliyor.”
“STRES, BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ DÜŞÜRDÜĞÜ İÇİN ZONAYI TETİKLER”
Zonayı tetikleyen ruhsal etkenlerin olduğunu söyleyen Medicana Çamlıca Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Kübra Bozkurt, “Psikolojik bir etkene dayalı gelişen bir zona hastalığı varsa kişinin hayatında, onu önemli manada zorlayan kronik gerilim faktörleri var demektir. Çok zorlayıcı bir iş hayatı, işsiz kalmış olması, ekonomik düşünceler, ebediyen bakıma muhtaç yahut engelli biriyle ilgilenmesi, önemli bir hastalıkla çaba ediyor olması üzere artık kişinin hayatında kronik hale gelmiş ve bununla nasıl baş edebileceğini bilemediği gerilim faktörleri bağışıklık sistemini düşürdüğü için zonayı tetikler” dedi.
Pandemide ruhsal faktörlere bağlı zona şikayetinin olmadığına dikkat çeken Bozkurt, “Psikolojik şikayetlerin yanı sıra bağışıklık sistemi de zayıfladığı için hastaların fizikî şikayetlerinin arttığını görüyoruz. Zona da bağışıklık sistemine bağlı bir hastalık olduğundan fizikî şikayetler ortasında sayılabilir” diye konuştu.
“KRONİK GERİLİMLE BAŞ ETMEYİ ÖĞRENMEK GEREKİR”
Zonanın aslında dermatolojik bir hastalık ve dermatolojik bir tedavi ile sonlanabildiğini lisana getiren Bozkurt, “Strese dayalı bir zona hastalığı geliştiyse, kişinin bağışıklık sistemini zayıflatan diğer bir hastalık yok fakat gerilimle tetiklenen bir zona mevcutsa, evvel gerilimle nasıl baş edebileceğini öğrenmesi gerekir. Aksi takdirde, tedavisi sonlandıktan sonra zona tekrarlayabilir. Bu durumda da hastanın hayatındaki gerilim faktörlerini belirlemek ve sorunlarıyla baş etmeyi öğretmek gerekiyor” diyerek hastaların, bir psikologdan takviye almalarının tedavi sürecinde yardımcı olacağını belirtti.
Pandemi periyodunda psikolojimizin olumsuz tarafta etkilendiğini ve toplumsal takviye almanın değerli olduğunu vurgulayan Bozkurt, şu tavsiyelerde bulundu:
“Toplum olarak daimi bir gerilim, güçlü bir hastalıkla çaba ediyoruz. Bu hastalıkla hayatımızı nasıl devam ettirebileceğimizi ve yeni şartlara nasıl adapte olabileceğimizi belirlemek gerekiyor. Koronavirüs, hayatımızın bir modülü haline gelecek. Yaşantımıza onunla devam edeceğiz. Burada kıymetli olan, zorlandığımız anda takviye almak. Toplumsal dayanak almak, zorlandığımız anlarda birileriyle irtibat halinde olmak ya da dinlenebilmek. Yorulduğumuz anda bırakıp dinlenelim. Kısıtlamalar var. Kısıtlamalar çerçevesinde, toplum olarak, dinlenmek ismine neler yapabileceksek bunların listesini oluşturalım ve yapalım.”
Cumhuriyet
